نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عطیه مهرابی ¹
• تقی قورچی ²
• سید اسماعیل رضوی ³

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد تغذیه دام دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

² استاد گروه تغذیه دام و طیور دانشکده علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³ استادیار گروه گیاهپزشکی دانشکده تولیدگیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

در این مطالعه، اثر کشت قارچ پوسیدگی سفید رنگین­کمان (Trametes versicolor) بر ترکیب شیمیایی و تجزیه­پذیری شکمبه­ای ماده خشک کاه­­های زیره، گندم، جو و کلزا بررسی و مقایسه شد. انواع کاه با میسلیوم قارچ رنگین­کمان تلقیح و به مدت 21 روز در کیسه­های پلاستیکی در دمای °C30- 25 و رطوبت نسبی 80-70 درصد نگهداری شدند. پس از آن کاه­­ها خشک و آسیاب شده و ترکیب شیمیایی آن ها تعیین گردید. تجزیه­پذیری شکمبه­ای نیز به روش کیسه­های نایلونی با سه رأس گوسفند اندازه­گیری شد. نتایج نشان دادند که کاهش مقدار ماده آلی فقط در کاه زیره فرآوری­شده نسبت به شاهد معنی­دار بود (05/0P<). میزان پروتئین خام در کاه گندم، جو و کلزا فرآوری شده افزایش و در کاه زیره کاهش معنی­داری نسبت به شاهد نشان داد (05/0P<). پس از فرآوری با قارچ، نسبت NDF در کاه زیره افزایش و در سایر کاه ها کاهش یافت. مقدار لیگنین (ADL) در کاه گندم فرآوری­شده کمتر از شاهد بود (05/0P<). در بین کاه­های فرآوری­شده، کاه زیره بیشترین میزان توده قارچ (کیتین) در ماده خشک را داشت (05/0P<). فراسنجه­های تجزیه­پذیری ماده خشک نیز در بین انواع کاه متفاوت بود و در کاه گندم و جو پس از فرآوری، نتایج بهتری مشاهده شد. با افزایش زمان پس از شکمبه گذاری، تجزیه­پذیری کاه زیره فرآوری­شده نسبت به شاهد کاهش یافت. در کاه کلزای فرآوری­شده نیز تجزیه­پذیری ماده خشک تنها در زمان­های صفر و شش ساعت افزایش معنی­داری نشان داد (05/0P<). بر اساس یافته­های به­دست آمده می­توان چنین نتیجه گرفت که اثرات رشد قارچ رنگین­کمان بر ترکیب شیمیایی، دیواره سلولی و تجزیه­پذیری انواع کاه متفاوت بود و در کاه زیره، تأثیر نداشت

کلیدواژه‌ها

• فرآوری زیستی
• قارچ پوسیدگی سفید
• کاه
• کیتین
• تجزیه پذیری شکمبه ای