نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

2 استادیار موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

3 دانشیار موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

4 استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

چکیده

آزمایشی به منظور تعیین سطح بهینه ضایعات بوجاری گندم در جیره جوجه های گوشتی سویه تجاری آرین انجام شد. یک هزار و پانصد قطعه جوجه گوشتی آرین (مخلوط دو جنس) از سن 5 تا 49 روزگی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5 تیمار، 10 تکرار و 30 قطعه پرنده در هر تکرار پرورش یافتند. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح صفر (شاهد)، 12/5، 25، 37/5 و 50 درصد ضایعات بوجاری گندم در جیره بود. ضایعات بوجاری گندم سبب کاهش هزینه خوراک مصرفی به ازای هر کیلوگرم وزن زنده جوجه های گوشتی در سن 49 روزگی شد؛ این کاهش در سطوح 37/5 و 50 درصد به ترتیب حدود 9 و 11 درصد و نسبت به شاهد معنی دار بود. برای تعیین سطح بهینه ضایعات بوجاری گندم در جیره از روش تصمیم گیری چند شاخصی (MADM یا Multi Attribute Decision Making) استفاده شد. بر اساس نمره دهی حاصل از این روش، گروه پرندگان دریافت کننده 37/5 درصد بوجاری گندم بالاترین نمره را به دست آورده (72/92) و گروه های دریافت کننده 25، 50، 12/5 و صفر درصد بوجاری گندم به ترتیب در رتبه های بعدی قرار گرفتند (72/58، 72/52، 63/98 و 17/41). در پایان، سطح بهینه استفاده از ضایعات بوجاری گندم برای رسیدن به بالاترین امتیاز مدیریتی حاصل از روش مذکور، 34/7 درصد تعیین شد.

کلیدواژه‌ها

صحرائی، م.، قنبری، الف.، کرمی، ر.، لطف­الهیان، ه.، یعقوبفر، الف.، شکوری، م و ابرغانی، ا. (1396). ارزیابی اثرات استفاده از مولتی­آنزیم در جیره­های حاوی سطوح مختلف کنجاله کلزا و ضایعات بوجاری گندم بر عملکرد، کیفیت لاشه و قابلیت هضم ایلئومی مواد مغذی در جوجه­های گوشتی. نشریه علوم دامی (پژوهش و سازندگی). دوره 30، شماره 115، ص. ص. 54-37.
علی­پناه، ع. و ساکی، ع. (1382). اثرضایعات بوجاری گندم بر عملکرد جوجه­های گوشتی. پایان نامه کارشناسی ارشد.گروه علوم دامی، دانشگاه بوعلی سینا همدان.
علیزاده قمصری، ا.م.، حسینی، س.ع. (1399). تعیین سطح بهینه دانه تاج­خروس در جیره پلت شده جوجه­های گوشتی بر مبنای روش تصمیم­گیری چند شاخصی و شاخص تولید. پژوهش­های تولیدات دامی، دوره 11، شماره 27، ص­ص. 8-1.
علیزاده قمصری، ا.م.، حسینی، س.ع.، شریعتمداری، ف.، توکلی، م. و لطف الهیان، ه. (1398). تعیین سطح بهینه جرم ذرت در جیره جوجه‌های گوشتی بر مبنای روش مدیریت تصمیم گیری چندشاخصی و حداکثرسازی سود اقتصادی. نشریه علوم دامی ایران. دوره 50، شماره 2، ص ص. 157-149.
قیصری، ع.، بهادران، ر. و تدین­فر، س. (1382). تعیین ترکیب شیمیایی و سطوح مناسب استفاده از ضایعات بوجاری و ماکارونی در جیره غذایی جوجه های گوشتی. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. دوره 7، شماره 2، ص. ص. 170-161.
کارگروه آموزش، تحقیق و توسعه مرغ لاین آرین. (1399). راهنمای پرورش جوجه گوشتی آرین. کمیته ملی احیای مرغ لاین آرین. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت جهاد کشاورزی.
مظهری، م.، گلیان، ا. و کرمانشاهی، ح. (1392). استفاده از ضایعات بوجاری گندم با و بدون مکمل آنزیمی در جیره رشد جوجه های گوشتی، نشریه پژوهش های علوم دامی ایران. دوره 5، شماره 2، ص ص. 94-84.
AOAC (2005). Official Methods of Analysis. 18th ed. Association of Official Analytical Chemists, Washington DC, USA.
Ahmadi, K. and Karimov, T. (2010a). A Study on wheat middling’s usage on broilers performances. Australian Journal of Basic and Applied Sciences. 4: 5642-5648.
Ahmadi, K. and Karimov, T. (2010b). A study on wheat middlings’s usage on Turkey’s performances. Australian Journal of Basic and Applied Sciences. 4: 5630-5635.
Ahmadi, K. and Amini, B. (2014). Determination of chemical composition and suitable level of wheat middling’s in broiler diets. International Journal of Plant, Animal and Environmental Sciences. 4: 454-459.
Audren, G.P., Classen, H.L., Scwean, K.V. and Racz, V. (2002). Nutritional value of wheat screening to broiler chickens. Journal of Animal science. 54: 761-766.
Jacob, J. (2016). Wheat in poultry diets. Extension service of University of Kentucky. Available at: https://poultry.extension.org/articles/feeds-and-feeding-of-poultry/feed-ingredients-for-poultry/cereals-in-poultry-diets/wheat-in-poultry-diets. [accessed on 2021/08/31]. 
Bennett, C. (2002). Manitoba Agriculture, Food and Rural Initiatives. Nutrition Update. 13:1.
Hosseini, S.A., Mahdavi, A., Lotfollahian, H., Mohiti-Asli, M., Rezapourian, E., Meimandipour, A. and Alemi, F. (2012). Determination of energy equivalent value of Natuzyme P in corn and soybean based diet by multi attribute decision making. In: proceeding of the 1st International Conference on Animal Nutrition and Environment. Khon Kaen, Thailand, p. 799-802.  
Laudadio, V., Modugno, G.D., Laporta, L. and Tufarelli, V. (2010). Wheat-middlings in poultry diet and its effect on broiler performance. In: Proceedings of the 2nd Workshop Feed-to-Food FP7 REGPOT-3. XIV International Symposium feed technology, Novi Sad, Serbia, 19-21 October, pp.41-44. ref.7.
Laudadio, V. and  Tufarelli, V. (2012). Effect of treated field pea (Pisum sativum L. cv Spirale) as substitute for soybean meal in a wheat middling-based diet on egg production and quality of early laying brown hens. Archiv fur Geflugelkunde, 76: 1-5.
Marcu, A., Vacaru-Opriş, I., Dumitrescu, G., Petculescu Ciochină, L., Marcu, A., Nicula, M., Peţ, I., Dronca, D., Kelciov, B. and Mariş, C. (2013). The influence of genetics on economic efficiency of broiler chickens growth. Animal Science and Biotechnologies. 46(2): 339-346.
National Research Council. (1994). Nutrient Requirements of Poultry. 9th Revised edition. National Academy Press, Washington, DC. pp. 61-77.
Rostango, H.S., Aalbino, L.F.T., Donzele, J.L., Gomez, P.C., Oliveria, R.F.D., Lopes, D.C., Ferreira, A.S., Barreto, S.L.T. and Euclides, R.F. (2011). Brazalian Tables for Poultry and Swine. 3th edition. Universidade Federal de Vicosa, Departamento de Zootecnia, Mato Grosso do Sul, Brazil.
Saleh, A.A., Elnagar, A.M., Eid, Y.Z., Ebeid, T.A. and Amber, K.A. (2021). Effect of feeding wheat middlings and calcium lignosulfonate as pellet binders on pellet quality, growth performance, and lipid peroxidation in broiler chickens. Veterinary Medicine and Science, 7: 194-203.
SAS (2003) SAS/STAT Users Guide: Version 9.1 edition. SAS Institute Inc., Cary, NC.
Smits, C.H.M. and Anininson, G. (1996). Non starch plant polysaccharides in broiler nutrition, towards a physiologically valid approach to their determination. World's Poultry Science Journal. 52: 203-221.
Tufarelli, V., Khan, R.U. and Laudadio, V. (2011). Feeding of wheat middlings in lamb total mixed rations: Effects on growth performance and carcass traits. Animal Feed Science and Technology. 17: 130-135.