نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عادل واحدی ¹
• محمد یونسی الموتی ²

¹ عضو هیات علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندس کشاورزی- بخش تحقیقات ماشینها و مکانیزاسیون کشاورزی

² دانشیار و عضو هیات علمی موسسه آموزش و ترویج کشاورزی

چکیده

انرژی به شکل‌های مختلف در صنعت پرورش گاو شیری استفاده می‌شود و در فرآیند تولید شیر به دلایل مختلف هدر می‌رود. دامداران با به‌کارگیری روش‌های مختلف تولید، در کارایی انرژی واحد تولیدی‌شان نقش اساسی دارند. این تحقیق در سال 1402 در استان‌ تهران با هدف تعیین شاخص‌های انرژی مصرفی انجام شد. اطلاعات به روش پرسشنامه‌ای و مطالعات اسنادی و نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی از واحدهای مختلف گاوداری شیری انجام گرفت و کلیه فعالیت‌های انجام شده در طول سال یادداشت‌برداری شد. شاخص‌های انرژی شامل افزوده خالص انرژی، کارایی انرژی مصرفی، بهره‌وری انرژی و شدت انرژی تعیین شد. نتایج نشان داد که مقدارکل انرژی ورودی 75/172851 مگاژول بازاء هر رأس دام می باشد و بیشترین سهم انرژی نهاده‌های مصرفی را خوراک دام با 36/72 درصد داشت. در بین خوراک‌های عمده مصرفی گاو شیری، کنسانتره، یونجه، ذرت و کاه گندم به‌ترتیب سهم 87/40، 20/11، 01/20 و 28/0 درصد از کل انرژی مصرفی داشتند. مقدار کل انرژی ستانده 482/36886 مگاژول بازاء هر رأس دام بدست آمد که بیشترین سهم را شیر تولیدی با 02/87 درصد از کل انرژی ستانده داشت. کارایی مصرف انرژی، خالص انرژی، بهره‌وری انرژی و شدت انرژی به‌ترتیب 21/0، 27/135965- مگاژول بازاء هر رأس دام، 067/0 کیلوگرم بر مگاژول و 94/14 مگاژول بر کیلوگرم تعیین گردید. نتایج تحقیق نشان داد به منظور افزایش بهره‌وری انرژی در واحدهای پرورش گاو شیری، می‌بایست در زمینه مدیریت مناسب تولید، بازیافت پسماند، تقسیط جیره و کاهش ضایعات خوراک بیشترین اقدام را نمود.

کلیدواژه‌ها

• گاوداری
• کارایی مصرف انرژی
• بهره‌وری انرژی
• افزوده خالص انرژی
• شدت انرژی

موضوعات

• مدیریت پرورش دام و طیور