نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 محقق مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد، دزفول

2 استاد، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور

3 دانشیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

چکیده

به منظور بررسی تأثیر جیره های غذایی حاوی اوره و ملاس بر عملکرد پروار و نیتروژن اوره ای خون برّه‌های پرواری، از 72  رأس برّه ی نر عربی در قالب طرح کاملاً تصادفی و با آزمایش فاکتوریل 4 × 3، به مدت 90 روز استفاده گردید. جیره های آزمایشی حاوی سطوح صفر،  5/0، 1 و 5/1 درصد اوره، و هر کدام در سه سطح صفر،  5/7 و 15 درصد ملاس، با پروتئین خام و انرژی قابل متابولیسم یکسان بود. جیره های غذایی به شکل کاملاً مخلوط تهیه شد و تا حد اشتها دو بار در روز به برّه‌ها تغذیه گردید. نتایج نشان داد که بیش ترین و کم ترین افزایش وزن روزانه به ترتیب مربوط به برّه‌های تغذیه شده با سطوح صفر و 5/1 درصد اوره بود (05/0P< ). استفاده از سطوح مختلف ملاس اثر معنی داری بر افزایش وزن روزانه ی برّه‌ها نداشت. اثر متقابل اوره و ملاس تأثیری بر افزایش وزن روزانه ی برّه‌ها نداشت، امّا ماده ی خشک مصرفی روزانه و ضریب تبدیل خوراک، تحت تأثیر سطوح مختلف اوره یا ملاس، و اثر متقابل آن‌ها قرار گرفت (05/0P< ). بیش ترین و کم ترین غلظت نیتروژن اوره ای خون برّه‌ها به ترتیب  مربوط به جیره های غذایی حاوی 5/1 و 5/0 درصد اوره و به ترتیب  42/29 و 78/26 میلی گرم در دسی لیتربود (05/0 P<).  غلظت نیتروژن  اوره ای خون تحت تأثیر ملاس قرار نگرفت،  امّا اثر متقابل اوره و ملاس، نیتروژن اوره ای خون را تحت تأثیر قرار داد  (05/0 P<). به طور کلی بر اساس نتایج به دست آمده چنین می توان دریافت که با استفاده از5/1 درصد اوره به همراه 5/7 درصد ملاس در جیره ی برّه‌های پرواری می توان، هزینه ی خوراک مصرفی برای  هرکیلوگرم افزایش وزن زنده را کاهش داد.  

1-     امامی میبدی،م. ع. و نیکخواه، ع. (1377) بررسی اثر سطوح مختلف اوره بر جیره ی بچه شترهای پرواری. مجموعه مقالات اولین گردهمایی علمی یافته های تحقیقاتی خوراک دام جنوب کشور. مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان بوشهر. ص12.
2-     بهشتی، ر.، آق‌‌بلاغی صالح، ب. و قدکی، م. (1355) تهیه و بررسی مکمل‌های غذایی اوره‌دار جهت استفاده ی عملی در
 
گوسفنداری های صنعتی و سنتی. مرکز تحقیقات دامپروری کشور. حیدر آباد کرج. نشریه ی تحقیقاتی شماره ی 31 .
3-     دیانی، ا. و ثابت پی، م.ر. (1384) بررسی تأثیر سطوح مختلف کاه گندم عمل آوری شده با آب پنیر و اوره  بر عملکرد بره‌های پرواری. مجموعه مقالات دومین کنگره ی علوم دامی و آبزیان کشور، مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور. ص 409- 406.
4-     رضایی، م.، نیکخواه، ع. و پرمون، م. (1378) بررسی استفاده از ملاس با سطوح مختلف اوره در جیره ی غذایی گوساله‌های نر پرواری. مجموعه مقالات دومین سمینار پژوهشی تغذیه ی دام و طیور کشور. مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور. ص  444-  440 .
5-     سوآن، ج. آر . (1993) جنبه های فیزیولوژیکی تغذیه ی نشخوارکنندگان. چاپ اول. ترجمه ی سید محمد مهدی طباطبایی(1382). انتشارات دانشگاه بوعلی سینا همدان. ص  518-510 .
6-     طباطبایی، م. م.، نجفی، ش.،  احمدی، ا.،  ساکی، ع. ا.،  علی عربی، ح.‌‌،  زابلی، خ. ، زمانی، ز. و محمد حسین رحمتی، م. (1386)  اثر موننسین، جو عمل آوری شده، اوره و کنجاله ی سویا بر غلظت اوره و گلوکز خون گوسفندان نژاد مهربانی. مجموعه مقالات دومین کنگره ی علوم دامی و آبزیان کشور. مؤسسه  تحقیقات علوم دامی کشور. ص  632- 629 .
7-     کردونی، ع.، عالم زاده، ب.، قبادی، ف. و رضایزدی، ک. (1377) کاربُرد سطوح مختلف اوره و ملاس جهت غنی سازی پیت و باگاس. خلاصه مقالات اولین گردهمایی علمی یافته های تحقیقاتی خوراک دام جنوب کشور. مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان بوشهر. ص 14.
8-     کمالی، ا.ا.، غلامی، ح.، کبیری فرد، ع. م.، صادقی، م. ه. و دشتی زاده، م. (1384)  تعیین ارزش غذایی بوته ی گوجه فرنگی(شاخ و برگ) با نسبت های مختلف ملاس و استفاده از آن درتغذیه ی بُزغاله های پرواری. مجموعه مقالات دومین سمینار پژوهشی گوسفندو بزکشور. مؤسسه  تحقیقات علوم دامی کشور. ص 306- 301 .
9-     مختارپور، غ. ر. (1380) استفاده از پوسته ی تخم پنبه ی غنی شده با اوره و ملاس در جیره ی برّه‌های نر پرواری. خلاصه مقالات سومین سمینار پژوهشی تغذیه ی دام و طیور کشور. مؤسسه  تحقیقات علوم دامی کشور. ص 220 .
10-  مستغنی، خ. (1378)  بیماری های متابولیک و تغذیه‌ای دام. انتشارات دانشگاه شیراز.
11-  مشایخی، م. ر. و ایزدنیا، ح. ر. (1380) استفاده از مخلوط ملاس و اوره ی مایع بصورت آزاد در تغذیه ی گوساله‌های نر پرواری گاومیش. مجموعه مقالات دومین سمینار پژوهشی گاو و گاومیش کشور. مؤسسه  تحقیقات علوم دامی کشور. ص  103- 92 .
12-  مصطفی تهرانی، ع.، زارع شحنه، ا.، قربانی راد، غ. و میرهادی، ا. (1386) اثر مکمل کروم بر غلظت برخی متابولیت‌های خون در برّه‌های نر توده ی ژنتیکی شال. مجموعه مقالات دومین کنگره ی علوم دامی و آبزیان کشور. مؤسسه  تحقیقات علوم دامی کشور. ص 669- 663 .
13-  مکدونالد، پ.، ادواردز، آر. ا.، گرین هال، ج. اف. دی. و مورگان، سی. ا. (1986)  تغذیه ی دام. چاپ پنجم. ترجمه ی رشید صوفی سیاوش و حسین جانمحمدی (1385). انتشارات عمیدی. تبریز. ص  795-789 .
14-  مهدوی، ع.، زاغری، م.، زاهدی فر، م.، نیکخواه، ع.،  عالمی، ف. و آقاشاهی، ع. ر . (1387)  اثرافزودن سطوح مختلف اوره و ملاس به پوسته ی پسته ی سیلوشده بر روی تجزیه پذیری ماده خشک ، قابلیت هضم ماده ی آلی و برآورد انرژی متابولیسمی به دو روش آزمایشگاهی(تیلی و تری و گاز تست). مجموعه مقالات سومین کنگره ی علوم دامی کشور. دانشگاه فردوسی مشهد. ص 100.
15-  نریمانی، م. و گلشن ظروفی، م. ( 1387)  بررسی فراسنجه های بیوشیمیایی سرم گوسفند سویه ی قزل و ماکویی در شرایط آزاد تغذیه. مجموعه مقالات سومین کنگره ی علوم دامی کشور. دانشگاه فردوسی مشهد. ص 93 .
16-  هاشمی، م. (1370)  تغذیه ی دام و طیور و آبزیان، چاپ اول، انتشارات فرهنگ جامع، تهران، ص 280-262.
17- Amoikon, E. N., Fernandez, H. M., Southern, L. L., Thompson, D. R., Ward, T. L. and Olcott, B. M. (1995) Effect of chromium tripicolinate on growth, glucose tolerance, insulin sensitivity, plasma metabolites and growth hormone in pigs. J. Anim. Sci. 73: 1123-1130.    
 
18- Bhattacharya, A. N. and Khan, A.R. (1973) Wheat straw and urea in pelleted rations for growing sheep. J. Anim. Sci. 37: 136 - 140.
19- Dias-da-Silva, A. A. and Sundstol, F. (1986) Urea as a source of ammonia the nutritive value of wheat straw. Anim. Feed Sci. Technol. 14: 67-79.
20- Egan, A. R. and Kellaway, R. C. (1971) Evaluation of nitrogen metabolites as indices of nitrogen utilization in sheep given frozen and dry matter herbages. Brit. J. Nutr. 26: 335-346. 
21- Enstwistle, K. W. and Baird, D. A. (1976) Studies on the supplementary of sheep consuming Mulga (Acacia aneural):2.Comparative levels of molasses and urea supplements of under pen conditions. Aust. J. Exper. Agri. Anim. Husb. 79: 147-180.
22- Eryavuz, A., Dundary, Y., Ozdemin, M., Aslan, R. and Tekerli, M. (2003) Effect of urea and sulfur on performance of fanute  and defanuate Ramlic lambs and some rumen and blood parameters. J. Anim. Feed Sci. Technol. 109: 35-46.
23- Galina, M., Hummel, J., Sánchez, M.  and Haenlein, G. (2003) Fattening Rambouillet lambs with corn stubble or alfalfa, slow intake urea supplementation or balanced concentrate. Small Rumin. Res. 53: 89 - 98.
24- Hannon, K. and Trenkle, A. (1990) Evaluation of condensed molasses fermentation soluble as a nonprotein nitrogen source for ruminants. J. Anim. Sci. 68: 2634-2641.
25- Islas, L. E., Comacho, K. B., Navarro, S. A. S., Benavidez, J. M., Knight, R. L., Mc Bee, M. J., et al. (1984) Effect of urea level on performance of Suffolk lambs consuming a high concentrate diet. J. Anim. Sci. 84: suppl.2: 155.
26- Kokilioo, N., Sing, S. and Bhatla, I. S. (1983) Effect of ammonia and glucose,concentration on the protein biosynthesis by rumen microorganisms in vitro.Indi. J. Vet. Med. 3: 49-56.
27- Kowalczyk, J. (1977) Maximizing NPN use in feeding systems based on agro-industrial by-products. Chapter 12 .F.A.O, ROME. ISBN 92-5-000431-1.
28- Leibholz, J. (1970) The effect of starvation and low nitrogen intake on the concentration of amino acids in the blood plasma and on the nitrogen metabolism in sheep. J. Agr. Res. 23 : 723.
29- Mathis, C. P. and Sawyer, J. E. (2003) Urea in rang cattle supplement, New MexicoStateUniversity. Cooperative Extension Service.Cicular 583 College of Agriculture and Home Economics.
30- Mooney, K. W. and Cromwell, G. L. (1997) Efficacy of chromium picolinate and chromium chloride as potential carcass modifies in swine. J. Anim. Sci. 75 : 2661-2671.
31- National Research Council (NRC). (1985) Nutrient requirements of sheep. 6th Revised Edition. National Academy Press. Washington , D.C.
32- Perera, A. and Albuernes, R. (1992) Intensive production of mutton from molasses and urea: 4. Amounts of Sunflower meal and urea in molasses and forage diets. Revista Cub. Reprod. Anim. No.Especial: 58-66.
33- Ranjhan, S. K. (1987) Animal nutrition in tropics. First Edition.Vikas Publication. New Delhi. India. PP: 220-224.
34- Rodrigues, J. S., Ornelas,E. G., Barragan, H. B., Trevino, H. M., Negrete, J. C. and Torres, V. (1985) Evaluation of saint Croix ram lambs for growth, feed efficiency, blood urea nitrogen, and glucose levels by multivariate analysis. J. Anim. Sci. 85: Suppl.1: 572.
35- Roseler, D. K., Fergosen, J. D., Sniffen, C. J. and Herreman, J. (1993) Dietary protein degradability efficiency on plasma and milk and protein nitrogen in Holstein cow. J. Dairy Sci. 76: 525-534.
36- SAS institute. (2003) Qualification tools users guide,Statistics,Version 9.1, SAS Institute Inc, Cary, North Carolina, USA                                                         
37- Shirley, R. L. (1989) Nitrogen and energy nutrition of ruminants. Academic Press. Department of Anim. Sci. University of Florida, USA. PP: 194-197.
38- Stanton, T. L. and Whittier, J. (2007) Urea and NPN for cattle and sheep. Colorado State University. Extension. http: //WWW.ext.Colostate.ed / pubs/livestock / 01608.htm. No.1. P: 608. 
39- Torell , D. T., Hume, I. D. and Weir, W. C. (1974) Factors affecting blood urea nitrogen and its use as an index of the nutritional status of sheep. J. Anim. Sci. 39 (2): 435-440.
40- Willms, C. L., Berger, L. L., Merchen, N. R. and Fahey, G. C. (1991) Effect of supplemental protein source and level of urea on intestinal amino acid supply and feedlot performance of lambs diets based on alkaline hydrogen peroxide-treated wheat straw. J. Anim.Sci. 69(12): 4925-4938.
41- Wilson, G., Martz, F. A., Campbell, J. R. and Becher, B. A. (1975) Evaluation of factors     responsible for reduced voluntary intake of ruminants. J. Anim. Sci. 41: 1431-1434.