نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علیرضا آقاشاهی ¹
• حسن فضائلی ²
• علی مهدوی ³
• عبدالرضا تیموری ⁴
• مجید موافق قدیرلی ⁵

¹ استادیار، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور

² استاد، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور

³ استادیار، دانشگاه سمنان

⁴ مربی، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور

⁵ دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم دامی

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی وضعیت مدیریت تغذیه در گاوداری های نیمه صنعتی جنوب غرب تهران(اسلامشهر) انجام گرفت. پس از تهیه آمار گاوداری های فعال ، بر اساس ظرفیت واحدها به 6 طبقه شامل: واحدهای 1-30 راس، 30-60 راس، 60-100 راس، 100-130 راس، 130-200 راس و 200 راس به بالا به ترتیب تحت عنوان طبقه اول، دوم، سوم، چهارم، پنجم و ششم دسته بندی شده و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی شده تصادفی منظم حدود 20 درصد از آنها (جمعاً 130 واحد) به عنوان نمونه انتخاب شدند.  جمع کل دام موجود در 130 واحد گاوداری های خرده پا و نیمه صنعتی منطقه  7254 راس بود، که  1500 راس دام در شروع پروژه مورد بررسی قرار گرفت. از طریق پرسشنامه و داده برداری مستقیم ماهیانه (8ماه متوالی)، وضعیت مدیریت تغذیه در واحدهای نمونه مورد بررسی قرار گرفت. میزان توازن  خوراک مصرفی و مواد مغذی مورد نیاز بر اساس محاسبه تفاوت بین مقادیر توصیه شده در جداول احتیاجات غذایی و مقادیر دریافتی روزانه گاوها در هر واحد گاوداری برآورد گردید. میانگین تفاوت مواد مورد نیاز تامین شده نسبت به احتیاجات(درصد) در طبقات اول تا ششم، درکلیه ماهها به ازاء هر راس در روز برای گاوهای شیرده از نظر ماده خشک مصرفی به ترتیب طبقات برابر با 5/42، 1/18، 6/6، 8/21، 4/10، 4/17؛ پروتئین خام به ترتیب برابر با 5/36، 8/4- ، 5/23- ، 9/4- ، 4/16- ، 8/3؛ انرژی خالص شیردهی به ترتیب برابر با 4/8، 7/0- ، 1/7- ، 02/3، 02/3- ، 5/1 بود. همچنین از نظر کلسیم تفاوت ها به ترتیب طبقات برابر با 4/42، 8/19، 5/22، 4/8، 9/29، 4/13 و فسفر مصرفی به ترتیب طبقات برابر با 1/53، 1/39، 7/38، 6/43، 4/37، 2/39 بود. همانند کلسیم و فسفر، میزان دیواره سلولی و دیواره سلولی بدون همی سلولز در تمام  طبقات بالاتر از میزان مورد نیاز(توصیه شده)  بود.از انجایی که عدم تطابق میزان مصرف  مواد معدنی با احتیاجات از یکسو اثرات نامطلوبی بر سلامت و تولید دام می گذارد و از طرفی هزینه جیره مصرفی را بالا می برد ،توصیه می شود که سازمانهای مسول در زمینه آموزش این موارد و همینطور اصلاع رسانی به دامداران اهتمام جدی به عمل آورند.