نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رامین حبیبی ¹
• بیژن محمودی ²
• امیرمنصور وطن خواه ³
• قاسم جلیلوند ⁴

¹ دانشجوی دکتری تخصصی، دانشگاه زابل

² دانش آموخته کارشناس ارشد، سازمان جهاد کشاورزی اردبیل

³ دانش آموخته کارشناس ارشد، دانشگاه علوم پزشکی تبریز

⁴ استادیار گروه علوم دامی، دانشگاه زابل

چکیده

این آزمایش به منظور ارزیابی اثرات سطوح مختلف اسانس­های افسنطین و زیره سبز بر وضعیت آنتی­اکسیدانی، سطح پراکسیداسیون لیپید و متابولیت­های سرم خون جوجه­های گوشتی و به مدت 42 روز انجام گردید. بدین منظور 336 قطعه جوجه گوشتی نر یکروزه سویه راس 308 در 7 گروه آزمایشی با 4 تکرار اختصاص یافتند. گروه­های آزمایشی شامل جیره بر پایه ذرت – سویا به عنوان گروه شاهد و گروه­های حاوی سطوح 100، 200 و 300 قسمت در میلیون اسانس­های افسنطین و زیره سبز بودند. در انتهای آزمایش از هر تکرار دو قطعه جوجه به تصادف انتخاب و برای اندازه گیری فراسنجه­های آنتی­اکسیدانی و متابولیت­های سرم، خونگیری و کشتار گردیدند. ترکیبات اصلی اسانس­های افسنطین و زیره با استفاده از دستگاه GC-MS به ترتیب بتا-پینن(2/24 درصد) و گاما ترپینن (24/26 درصد) شناسایی شدند. نتایج نشان داد که افزودن 200 و 300 قسمت در میلیون اسانس افسنطین و 300 قسمت در میلیون اسانس زیره سبز، باعث افزایش معنی­دار فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز در کبد و کلیه در مقایسه با گروه شاهد گردیدند (05/0P<). تیمار حاوی 200 قسمت در میلیون اسانس زیره نیز فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز را در کلیه بطور معنی­داری افزایش داده بود (05/0P<). پرندگان دریافت کننده200 و 300 قسمت در میلیون اسانس زیره سبز و 300 قسمت در میلیون اسانس افسنطین فعالیت سوپراکسید­دیسموتاز بالاتری نسبت به گروه شاهد در کبد داشتند (05/0P<). تفاوت معنی­داری بین گروه­های آزمایشی از لحاظ فعالیت کاتالاز کبد و کلیه و سوپراکسید­دیسموتاز کلیه وجود نداشت (05/0P>). استفاده از 300 قسمت در میلیون اسانس­های افسنطین و زیره سبز ظرفیت آنتی ­آکسیدانی کل را در سرم نسبت به گروه شاهد بطور معنی­داری افزایش داده بود (05/0P<). مکمل کردن جیره با اسانس­های افسنطین و زیره سبز سطح مالون دی­آلدئید را در کبد، کلیه و سرم و همچنین سطح کلسترول و LDL سرم را بطور معنی­داری کاهش و سطح HDL را در سرم نسبت به گروه شاهد افزایش داده بودند (05/0P<)، ولی روی سایر متابولیت­های سرم تاثیر معنی­داری نداشتند. در کل نتایج نشان دادند که افزودن اسانس های افسنطین و زیره سبز به جیره باعث تقویت سیستم آنتی­اکسیدانی بدن، افزایش سطح HDL و کاهش کلسترول و LDLدر سرم جوجه­های گوشتی گردید.