نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم دامی، واحد بهبهان، دانشگاه آزاد اسلامی، بهبهان، ایران.

2 عضو هیأت علمی، بخش تحقیقات علوم دامی. مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان.سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. اهواز، ایران.

چکیده

رشد به عنوان تغییرات وزن زنده در واحد زمان تعریف می‌شود که می‌توان با مشاهده تغییر وزن در سنین مختلف و با استفاده از مدل‌های ریاضی توصیف‌کننده رشد آن را بررسی نمود. لذا، در این مطالعه به منظور بررسی منحنی رشد گاومیش‌های یک گله در استان خوزستان، از رکوردهای جمع‌آوری شده وزن از تولد تا پنج سالگی 37 رأس گاومیش نر و 42 رأس گاومیش ماده (2694 رکورد وزن بدن)، استفاده شد. توابع مورد بررسی، پنج مدل رشد گمپرتز، لجستیک، برودی، وان‌برتالانفی و ریچاردز بودند. برازش مدل‌ها با استفاده از رویه NLIN نرم‌افزار SAS 9.1 انجام شد. برای تعیین مناسب‌ترین مدل از معیارهای ضریب تعیین تصحیح شده، میانگین مربعات خطا، انحراف مطلق میانگین و معیار آکائیک تصحیح شده استفاده شد. نتایج نشان داد که در بین مدل‌ها، وان‌برتالانفی با ضریب تعیین تصحیح شده بالا و کمترین مقدار معیارهای خطا مناسب‌تر از سایر مدل‌ها بود. برازش مدل‌ها برای گاومیش‌های نر و ماده نتیجه یکسانی داشت و برای هر دو گروه، وان‌برتالانفی، ریچاردز، گمپرتز، برودی و لجستیک به ترتیب دارای رتبه‌های 1 تا 5 بودند. براساس مدل مناسب، وزن بلوغ و نرخ بلوغ برای گاومیش‌های ماده و نر به ترتیب 631 و 758 کیلوگرم، و 052/0 و 050/0 کیلوگرم در ماه برآورد شد. همبستگی بین پارامترهای وزن بلوغ و نرخ بلوغ نیز برای جنس نر و ماده به ترتیب 92/0- و 91/0- و سن گاومیش‌های ماده و نر در نقطه عطف منحنی رشد به ترتیب 62/11 و 42/12 ماهگی برآورد گردید. مدل پیشنهادی می‌تواند در پیش‌بینی رشد مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

آمارنامه. (1394). معاونت بهبود تولیدات دامی. سازمان جهاد کشاورزی خوزستان.
بحرینی بهزادی، م.(1394). مقایسه مدل‌های مختلف رشد و شبکه عصبی مصنوعی در برازش منحنی رشد در گوسفند لری بختیاری. مجله پژوهش در نشخوارکنندگان. دوره 3، شماره 2، صص. 152-148.
پرورش گاومیش در خوزستان. (1387). کمیته انتشارات حوزه ترویج و نظام بهره‌برداری خوزستان. ص ص:20-23 .
ساقی، د.ع.(1394). بررسی عوامل محیطی و ژنتیکی مؤثر بر منحنی رشد گوسفند کردی خراسان شمالی. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی. مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی.
سراج، م.ج.(1393). مطالعه وزن و ابعاد بدن گاومیش های بومی استان خوزستان از تولد تا پنج سالگی. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی. مرکز تحقیقات وآموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان.
فهیم‌الدین. م. (1379). پرورش گاومیش (چاپ اول)، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد آذربایجان غربی. (ترجمه) ص. 360.
Agudelo-Gomez, D.A., Naudin, A., Lugo, H. and Munoz, M.F.C. (2009). Growth curves and genetic parameters in Colombian Buffaloes (Bubalus bubalis Artiodactyla, Bovidae).  Revista Colombiana de Ciencias Pecuarias. 22(2):178-188.
Akbas,Y., Taskin, T. and Demiroren, E. (1999). Comparison of several models to fittinggrowth curves of Kivircik and Daglic male lambs. Turkish Journal of Veterinary and Animal Science. 23: 537-554.
Alves, T.C. and Franzolin, R. (2015). Growth curve of buffalo grazing on a grass pasture. RevistaBrasileira de Zootecnia. 44(9):321-326.
Araujo, R.O., Marcondes, C.R., Dame, M.C.F., Garnero, A.D., Gunski, R.J., Everling, D.M. and Rorato, P.R.N. (2012). Classical nonlinear models to describe the growth curve for Murrah buffalo breed. Ciência Rural. 42:520-525.

Bahashwan, S., Salim Alrawas, A., Alfadli, S. and Johnson, E.S. (2015). Dhofari cattle growth curve prediction by different non-linear model functions. Livestock Research for Rural Development. 27 (12): Article#236.In:http://www.lrrd.org/lrrd27/12/baha27236.html.

Bahreini Behzadi, M.R. (2015). Comparison of different growth models and artificial neural network to fit the growth curve of Lori-Bakhtiari sheep. Journal of Ruminant Research. 3(2): 125-148.

Barbosa, P.F., Alencar, M.M. and Silva, A.M. (2002). Mature weight, maturation rate and productive efficiency in Canchim beef cattle females. Arquivo Brasileiro de Medicina Veterinária e Zootecnia. 54:510-517.
Bathaei, S.S. and Leroy, P.L. (1998). Genetic and phenotypic aspects of the growth curve characteristics in Mehraban Iranian fat-tailed. Small Ruminant Research. 22: 155-162.
Berry, D.P., Horan, B. and Dillon, P. (2005). Comparison of growth curves of three strains of female dairy cattle. Animal Science. 80:151-160.
Bertalanffy, Von. L. (1957). Quantitative laws in metabolism and growth. The Quarterly Review of Biology. 3(2); 218.
Blasco, A., Piles ,M. and Varona, L. (2003). A Bayesian analysis of the effect of selection for growth rate on growth curves in rabbits. Genetic Selection Evolution. 35:21-41
Brody, S. (1954). Bioenergetics and growth. Reinhold Publishing Corp, New York. pp:1023.
Brown, J.E. Fitzhugh, H.A.Jr. and Cartwright, T.C. (1976). A comparison of nonlinear models for describing weight-age relationships in cattle. Journal of Animal Science. 42:810-818.
Budimulyati, S., Noor R.R., Saefuddin, A. and Talib, C. (2012). Comparison on accuracy of Logisitic, Gompertz and Vonbertalanffy models in predicting growth of new born calf until first mating of Holstein Friesian heifers. Journal of Indonesian Tropical Animals Agriculture. 37(3):151-160.
Burnham, K.P. and Anderson, D.R. (2002). Model selection and multi-model inference 2nd Edition. Springer.
Da Silva Marinho, K.N., De Freitas, A.R., Da Silva Falcao, A.J. and Dias, F.E.F. (2013).Nonlinear models for fitting growth curves of Nellore cows reared in the Amazon Biome. Revista Brasileira de Zootecnia. 42(9):645-650.
Da Silva, L.S.A., Fraga, A.B., De Lima Da Sliva, F., Beelen, P.M.G., De Oliveira Silva, R.M., Tonhati, H. and Costa Baroos, C.Da. (2012). Growth curve in Santa Ines sheep. Small Ruminant Research. 105: 182-185.
Daskiran, I., Koncagul, S., and Bingol, M. (2010). Growth characteristics of indigenous Norduz female and male lambs. Journal of Agricultural Sciences. 16:62-69.
Eyduran, E., Kuck, M., Karakus, K., and Ozdemir, T. (2008). New approaches to determination of the best nonlinear function describing growth at early phases of Kirivick and Morkaraman breeds. Journal of Animal and Veterinary Advances. 7:799-804.
Garnero, A. Del V., Marcondes, C.R., Bezerra, L.A.F., Oliveira, H.N. and Lobo, R.B. (2005). Genetic parameters of maturation rate and asymptotic weight of Nellore females. Arquivo Brasileiro de Medicina Veterinária e Zootecnia. 57:652-662.
Gayawan E., and Ipinyomi R.A.(2009). A comparison of Akaik, Schwarz and R squarecriteria for model selection using some fertility models. Australian Journal of Basic and Applied Science. 3: 3524-3530.
Groeneveld, E., Mostert, B.E., and Rust, T. (1998). The covariance structure of growth traits in the Afrikaner beef population. Livestock Production Science. 55:99-107.
Goldberg, V. and Ravagnolo, O. (2015). Description of the growth curve for Angus pasture-fed cows under extensive systems. Journal of Animal Science. 93(9):4285-4290.
Johnson, Z.B., Brown, A.H. and Rosenkrans, C.F. (1996). Growth Patterns of Angus Cattle. The Professional Animal Scientists. 12(3): 181-186.
Koskan, O. and Ozkaya, S. (2014). Determination of growth curves of female Holstein calves using five non-linear models. Pakistan Journal of Agriculture Science. 51(1): 225-228.
Lopez de Torre, G., Candotti, J.J., Reverter, A., Bellido, M.M., Vasco, P., Garcia, L.J. and Brinks, J.S. (1992). Effects of growth curve parameters on cow efficiency. Journal of Animal Science. 70:2668-2672.
Malhado, C.H.M., Ramos, A.A., Carneiro, P.L.S., Souza, J.C., Wechsler, F.S., Eler, J.P., Azevêdo, D.M.M.R. and Sereno, J.R.B. (2008). Nonlinear models to describe the growth of the buffaloes of Murrah breed. Archivos deZootecnia. 57:497-503.
Malhado, C.H.M., Carneiro, P.L.S., Affonso, P.R.A.M., Souza Jr.A.A.O. and Sarmento, J.L.R. (2009). Growth curves in Dorper sheep crossed with the local Brazilian breeds, Morada Nova, Rabo Largo, and Santa Inês. Small Ruminant Research. 84: 16–21.
Marcato, S.M., Sakomura, N.K., Munari, D.P., Fernandes, J.B.K., Kawauchi, I. and Bonato, M.A. (2008). Growth and body nutrient deposition of two broiler commercial genetic lines. Revista Brasileira de Ciência Avícola. 10:117-123.
Marshall, T.E., Mohler, M.A. and Stewart, T.S. (1984). Relationship of lifetime productivity with mature weight and maturation rate in Red Poll cows. Animal Production. 39:383-387.
Matin , A.K. and Bhuiyan, F.H. (1996). Effect of genetic and birth weight of pure and cross bred cattle in Bangladesh. Animal Breeding Abstract. 64:96.
Morgan, J.B. (1992). Growth and development of buffaloes. En: N.M. Tulloh and J H G Holmes (Editors) Buffalo Production (World Animal Science C6) Elsevier, Amsterdam. pp: 191-221.
Morrow, R.E., McLaren, J.B. and Butts, W.T. (1978). Effect of age on estimates of bovine growth curve parameters. Journal of Animal Science. 47:352.
Nogueira, J. R. N.; Lima, M. L. P.; Soares, W. V. B. and Gadini, C.H. (2000). Curva de crescimento de bubalinos Mediterrâneo no noroeste do estado de São Paulo. Boletim de Industria Animal. 27:163-169.
Renne, U., Langhammer, M., Wytrwat, E., Dietl, G., and Bunger, L. (2003). Genetic statistical analysis of growth in selected and unselected mouse lines. Journal of Animal Science. 42:218-232.
Richards, F.J. (1959). A flexible growth function for empirical use. Journal of Experimental Botany. 10: 290-300.
Rosa, A.N., Lobo, R.B., Oliveira, H.N., Bezerra, L.A.Fr. and Borjas, A.D.L.R. (2001). Mature weight of Nellore cows from selection herds in Brazil. Revista Brasileira de Zootecnia. 30:1027-1036.
Şahin, A., Ulutas, Z., Karadavut, U., Yildirim, A. and Arslan, S. (2014). Comparison of growth curve using some nonlinear models in Anatolian buffaloe calves. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 20 (3): 357-362.
Salem, M.M.I., EL-Hedainy, Dalia, K.A., Latif, M.G.A and Mahdy, A.E. (2013). Comparison of nonlinear growth models to describe the growth curves in fattening Friesian crossbred and buffalo male calves. Alexandria Journal of Agricultural Research. 58(3):273‐277.
Sarmento, J.L.R., Regazzi, A.J., De Sousa, W.H., De Almeida Torres, R., Breda, F.C. and De Oliveira Menezes, G.R. (2006). Analysis of the growth curve of Santa Ines sheep. Revista Brasileira de Zootecnia. 35:435-442.
Stewart, T.S. and Martin, T.G. (1981). Mature weight, maturation rate, maternal performance and their interrelationships in purebred and crossbred cows of Angus and Milking Shorthorn parentage. Journal of Animal Science. 52:51-56.