نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی دام دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

2 دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

چکیده

برای ارزیابی اثر سطوح مختلف تفاله زرشک بر صفات تولیدی، فراسنجه‌های خونی و ایمنی جوجه‌های گوشتی تحت تنش گرمایی، آزمایشی با استفاده از 160 قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه سویه راس 308 با 4 تیمار و 4 تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شد. یک جیره پایه به عنوان شاهد و سطوح 5/2، 5 و 5/7 درصد تفاله زرشک به همراه جیره پایه (متعادل از نظر انرژی و پروتئین) به عنوان تیمارهای آزمایشی در نظر گرفته شدند. توزین جوجه‌ها و جمع آوری باقیمانده خوراک بصورت دوره‌ای و در پایان سه دوره آغازین، رشد و پایانی انجام گرفت. در دوره تنش گرمایی (29 تا 42 روزگی) روزانه به مدت 7 ساعت دمای 1±37 درجه سانتی‌گراد اعمال شد. نتایج نشان داد سطوح مختلف تفاله زرشک بر وزن بدن، مصرف خوراک و ضریب تبدیل و بر وزن نسبی اجزای لاشه و اندام‌های داخلی نظیر کبد، تیموس و قلب اثر معنی‌داری نداشت، بجز افزایش معنی‌دار وزن نسبی سینه و بورس فابرسیوس (05/0>P) بقیه فراسنجه‌های خونی یا فعالیت آنزیم‌های کبدی نیز تحت تاثیر قرار نگرفتند. تفاله زرشک در سطح 5/2 درثد باعث افزیش غلظت پروتئین تام گردید و غلظت گلوکز خون تا سطح 5/7 درصد نسبت به شاهد افزایش نشان داد (05/0>P) اما بر عیار پادتن بر ضد گلبول قرمز گوسفندی اثر نداشتند. در کل استفاده از تفاله زرشک در جیره جوجه‌های گوشتی با توجه به عدم ایجاد آثار منفی بر صفات تولیدی و تا حدی بهبود فراسنجه‌های خونی و ارتقای وضعیت ایمنی تا سقف 5/7 درصد قابل استفاده می باشد.

کلیدواژه‌ها

ابراهیمی ممقانی م.، عارف حسینی س.ر.، گل زرند م.، علی عسکر زاده ا. (1388). تأثیر کاربرد طولانی مدت زرشک سیاه (Berberis vulgaris) بر برخی اجزای سندرم متابولیک. مجله غدد درون ریز و متابولیسم ایران٬ 11(1): 47- 41.
اسکندری م.، نوبخت ع. (1395). اثر تفاله لیموترش و آنزیم بر عملکرد٬ صفات لاشه٬ سطح ایمنی و مورفولوژی روده جوجه های گوشتی. نشریه علوم دامی٬ 110: 129- 142. 
ایزدخواه م.، سریر ه.، منتظر تربتی م.ب.، نعیمی پور یونسی ح. (1391). اثر استفاده از دانه زرشک بر سامانه ایمنی و عملکرد جوجه های گوشتی راس. پایان نامه کارشناسی ارشد علوم دامی (فیزیولوژی دام و طیور). دانشگاه بیرجند.
سالار، ف.، ضیایی، س.، نصری، س.، روغنی، م. و کمالی نژاد، م. (1389) اثر حفظتی نورون عصاره آبی زرشک در مدل بیماری پارکینسون در موش صحرایی نر. فصل نامه گیاهان دارویی، 10-1.
گلیان، ا.ق.، سالار معینی، م. و مظهری، م. (1388). تغذیه طیور. ویرایش سوم. انتشارات واحد آموزش و پژوهش معاونت کشاورزی سازمان اقتصادی کوثر، تهران.
نظیفی، س.،1379.هماتولوژی وبیوشیمی بالینی پرندگان، انتشارات دانشگاه شیراز، ص. 173- 209.
 Abbasi, H., Seidavi A., Liu, W. and Asadpour, L. (2015). Investigation on the effect of different levels of dried sweet orange (Citrus sinensis) pulp on performance, carcass characteristics and physiological and biochemical parameters in broiler chicken. Saudi Journal of Biological Sciences, 22: 139-146.
Alzawqari, MH., Al – Baddany, AA., Al- Baddany HH., Alhidary, IA., Khan RU., Aqil GM., Abdurab A., 2016. Effect of feeding dried sweet orange (Citrus sinensis) peel and lemon grass (Cymbopogon citratus) leaves on growth performance, carcass traits, serum metabolites and antioxidant status in broiler during the finisher phase. Environmental Science Poultry Research, DOI 10.1007/s11356-016-6879-7
Chand, N., Durrani, F.R., Ahmad, S., Khan, A. (2011). Immunomodulatory and hepatop rotective role of feed-added Berberis lyceum in broiler chicks. Journal of the Science of Food and Agriculture, 91(10): 1737- 1745.
Chaves, A. V. K., Stanford, M. E. R., Dugan, L. L., Gibson, T. A., McAllister, F., Van  Herk, C. and Benchaar.C. (2008). Effects  of  cinnamaldehyde,  garlic  and  juniper  berry  essential  oils  on  rumen  fermentation,  blood metabolites,  growth  performance,  and  carcass  characteristics  of  growing  lambs. Journal Livestock Science, 117: 215-224.
Garriga, C., Richard, R., Hunter, C., Amat, J., Planas, M., Malcolm, A., and et al. 2006. Heat stress increases apical glucose transport in the chicken jejunum. American Journal of Physiology. Regulatory, Integrative and Comparative Physiology. 290: 195-201.
Hertampf, J. W. (2001). Alternative antibacterial performance promoters. Poultry International. 40: 50-52.
Iauk, L.R., Costanzo, F., Caccamo,A., Rapisarda, A., Musumeci, R., Milazo, I. and Blandino, G. (2007). Activity of Berberis aetnensis root extracts on candida strains. Fitoterapia, 78: 159-161.
Ivanoska, N. and Philipov, S. (1996). Study on the anti-inflammatory action of Berberis vulgaris root extract, alkaloid fractions and pure alkaloid. International Journal of Immunopharmacology, 18: 553-561.
Kermanshahi, H., Riasi A. (2006). Effect of dietary berberis vulgaris fruit and enzyme on some blood parameters of laying hens fed wheat- soybean based diets. International Journal of Poultry Science, 5(1): 89- 92.
Lin, H. R. D. and Zhang, z. Y. (2000). Peroxide status in tissues of heat-stressed broilers. Asian Journal of Animal Science, 13
Manashi, B., Milnes, M., Williams, C., Balmoori, J., Ye, X., Stohs, S. and Bagchi, D. (1999). Acute and chronic stressinduced  oxidative  gastrointestinal  injury  in  rats  and  the  protective  ability  of  a  novel  grape  seedproanthocyanidin extract. Nutritional Research. 19: 1189-1199.
Mujahid, A., Yoshiki, Y., Akiba, Y. and Toyomizu, M. (2005). Superoxide radical production in chicken skeletal muscle induced by acute heat stress. Poultry Science. 84: 307-314.
Nazok, A., Rezaei M., Sayyahzadeh H. (2010). Effect of different levels of dried citrus pulp on performance, egg quality, and blood parameters of laying hens in early phase of production. Tropical Animal Health Production, 42: 737- 742.
Nelson, N.A., Lakshmanan, N., and Lamoni, S.J. (1995). Sheep red blood cell and Brucellaabortus antibody responses in chickens selected for multi trait immune competence. Poultry Science. 74:1603-1609.
Ozbey, O., Yildez, N., Aysondu, M.H., and Ozman, O. (2004). The effect of Hight temperatures on blood serum parameters and the egg productivity characteristics of Japanese quails. Poultry Science. 48: 485-489.
Pardue, S. L. and Thaxton, J. P. (1986). Ascorbicacid in poultry. A review. World’s Poultry Science Journal. 25: 107.
Rajaian, H., Jalaee, J., and Aghajani M. (2003). Berberis vulgaris as feed additive in poultry production. Acta Veterinaria  Scandinavica, 44(1): P 74. DOI: 10.1186/1751-0147-44-S1-P74
Robert, J., Edens, F.W., and Ferket, P.R. (2003). The effects of selenium supplementation on performance and antioxidant enzyme activity in broiler chicken. Submitted to the graduate faculty of the North Carolina State University in partial fulfillmentof requirements for the degree of Master of Science.
Sahin, K., Sahin, N., Onderci, M., Yaralioglu, S. and Kucuk, O. (2001). Protective role of supplemental vitamins E, A and some mineral concentrations of broilers reared under heat stress. Veterinary Medicine.46:140–144.
Shidfar, F., Ebrahimi, S.S., Hosseini, S., Heydari,    L., Shidfar, S., Hajhassani, G. (2012). The Effects of Berberis vulgaris Fruit Extract on Serum Lipoproteins, apoB, apoA-I, Homocysteine, Glycemic Control and Total Antioxidant Capacity in Type 2 Diabetic Patients. Iran Journal of Pharmacy Research, 11(2): 643- 652.
Tatli-Seven, P., Yýlmaz, S., Seven, I., and Dalkýlýc, B. (2006). Effects of dietary supplementation of antioxidants (selenium and vitamin C), triiodothyronine (T3) hormone and iodine on biochemical parameters and antioxidant enzyme activities in cold stressed broilers (15 ◦C). In: International Symposium on Selenium in Health and Disease, October 12–13, Ankara, Turkey, p: 44.
Tsai, P.L., and Tsai, T.H. (2004). Hepatobiliary excretion of berberine. Drug Metabolism Disposal, 32(4): 405- 412.