کاربرد تکنیک تحلیل پوششی داده‌ها در ارزیابی کارایی انرژی واحدهای تولید مرغ گوشتی (مطالعه موردی: منطقه آزاد ماکو)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد کشاورزی-دانشکده مدیریت کشاورزی- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مدیریت کشاورزی، واحد ماکو، دانشگاه آزاد اسلامی، ماکو، ایران.

چکیده

با افزایش جمعیت و به تبع آن افزایش تقاضا و ارتقای استاندارد سطح زندگی، کاربری انرژی در صنعت مرغداری رو به افزایش است. با توجه به اهمیت انرژی به عنوان نهاده‌ای مؤثر در مرغداری، تحقیق حاضر به منظور تحلیل کارایی انرژی و شاخص‌های مدیریتی واحدهای تولیدی مرغ گوشتی در منطقه آزاد ماکو انجام گرفت. اطلاعات مورد نیاز از 21 واحد مرغداری با تکمیل پرسشنامه و مصاحبه حضوری در دوره جوجه‌ریزی آبان، آذر و دی ماه 1394 جمع آوری شد. کارایی انرژی با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها با مدل‌های بازده ثابت و متغیر نسبت به مقیاس بر اساس 5 نهاده انرژی شامل جوجه، دان مصرفی، سوخت، الکتریسیته و کارگر و 2 ستانده انرژی شامل گوشت مرغ و کود مرغی محاسبه شد. بر اساس مدل بازده ثابت نسبت به مقیاس، از 21 واحد مرغداری مورد بررسی، 13 مرغداری (9/61%) دارای امتیاز کارا و 8 مرغداری (1/38%) دارای امتیاز ناکارا بوده‌اند. همچنین بر اساس مدل بازده متغیر نسبت به مقیاس، 15 واحد (42/71%) کارا و 6 واحد (57/28%) ناکارا بوده‌اند. به علاوه، بیشترین و کمترین مصرف انرژی از کل انرژی مصرف شده به ترتیب مربوط به سوخت گازوئیل (2/66 درصد) و نیروی‌کار (07/0 درصد) می‌باشد. همچنین، مرغداران در مصرف سوخت بیشترین میزان ناکارایی و در مصرف جوجه کمترین میزان ناکارایی را داشته‌اند. ناکارایی مصرف گازوئیل به دلیل همزمانی دوره جوجه‌ریزی مورد بررسی با دوره سرما، عدم مدیریت صحیح مصرف به ویژه در سیستم گرمایشی سالن‌ها و استفاده از گازوئیل بعنوان سوخت گرمایشی خانه‌های کارگری می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


اسکندر اوغلی، م.، باخدا، ح. و الماسی، م. (1394). بررسی کارایی مصرف انرژی در مرغداریهای گوشتی شهرستان اردبیل. اولین همایش ملی تخصصی علوم کشاورزی و محیط زیست ایران. مرکز پژوهشی زمین کاو اردبیل. ص. 6.
فطرس، م و سلگی، م (1386). تحلیل کارایی و سودآوری واحدهای تولید مرغ گوشتی در استان همدان. نشریه پژوهش و سازندگی جلد 2، شماره 8، ص ص. 180-165.
محمدی، ع. (1387). اندازه گیری واحدهای تولیدی طیور با رویکرد تحلیل پوششی داده­ها (مطالعه موردی استان فارس). فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. جلد 16، شماره 63، ص ص. 116-89.
Adebanjo Otitoju, M. and Arene, C. (2010) Constraints and determinants of technical efficiency in medium-scale soybean production in Benue State, Nigeria. African Journal of Agricultural Research. 5(17): 2276-2280.
Amini, S., Kazemi, N. and  Marzban, A. (2015). Evaluation of Energy Consumption and Economic Analysis for Traditional and Modern farms of Broiler Production. Journal of Biological Forum. 7(1): 905-911.
Ara Begum, I., Buysse, J. and Alam, M. (2009). An application of Data Envelopment Analysis  to evaluate economic efficiency of poultry farms. In Bangladesh. 27th Conference of the International Association of Agricultural Economists (IAAE). Beijing, PR China. P 30.
Farrell, M. J. (1957). The measurement of productive efficiency. Journal of the Royal Statistical Society. Series A (General). 120(3): 253-290.
Heidari, M. and Omid, M. (2012). Using nonparametric analysis (DEA) for measuring technical efficiency in poultry farms. Revista Brasileira de Cincia Avcola. 13(4): 271-277.
Heidari, M. and Omid, M. (2012). Measuring productive efficiency of horticultural greenhouses in Iran: a data envelopment analysis approach. Expert Systems with Applications. 39(1): 1040-1045.
Khokhar, S. and Min, Q. (2015). Electricity crisis and energy efficiency to poultry production in Pakistan. World's Poultry Science Journal. 71(03): 539-546.
Kilic, I. (2016). Analysis of the energy efficiency of poultry houses in the Bursa region of Turkey. Journal of Applied Animal Research. 44(1): 165-172.
Qotbi, A. and  Najafi, A. (2011). Investigation of poultry housing capacity on energy efficiency of broiler chickens production in tropical areas. African Journal of Biotechnology. 10(69): 15662-15666.
Sainz, R. D. (2003). Livestock-environment initiative fossil fuels component: Framework for calculating fossil fuel use in livestock systems. Home page address: www. fao. org.
Sefeedpari, P. and Rafiee, A. (2012). Identifying sustainable and efficient poultry farms in the light of energy use efficiency: a Data Envelopment Analysis approach. Journal of Agricultural Engineering and Biotechnology. 10(1): 1-8.