نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ژنتیک و اصلاح نژاد دام، دانشگاه فردوسی مشهد

2 استادیار گروه علوم دامی، دانشگاه فردوسی مشهد

3 استاد گروه علوم دامی، دانشگاه فردوسی مشهد

4 استادیار گروه آمار، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

هدف از این مطالعه بررسی اثرات فصل و سن هنگام اولین زایش بر پارامترهای منحنی شیردهی برازش شده با تابع وود (از قبیل تداوم شیردهی، زمان اوج تولید و مقدار تولید در اوج تولید)، برای گاوهای شیری هلشتاین شکم اول ایران بود. در این مطالعه از 580980 رکورد روز آزمون 58098 رأس گاو شیری هلشتاین، متعلق به 953 گله، که طی سال‌های 1391-1374 زایش داشتند استفاده گردید. آنالیز ژنتیکی پارامترهای منحنی شیردهی با روش مدل دام تک صفتی توسط نرم‌افزار تخصصی DMU انجام شد. نتایج نشان داد اثرات گله، سال و فصل زایش، سن هنگام اولین زایش و درصد ژن هلشتاین بر پارامترهای منحنی شیردهی تأثیر معنی‌دار داشتند (01/0P<). بیشترین تعداد شکل نامطلوب منحنی شیردهی در فصول بهار و تابستان و کمترین تعداد شکل نامطلوب منحنی شیردهی در فصول پائیز و زمستان مشاهده شد. وراثت‌پذیری پارامترهای منحنی شیردهی در دامنه کم تا متوسط (03/0 تا 26/0) برآورد گردید. روند ژنتیکی تولید شیر 305 روز و مقدار شیر جزئی از روزهای 100-5، 200-101 و 305-201 شیردهی، زمان اوج تولید و مقدار تولید در اوج شیردهی مثبت و معنی‌دار بود (05/0P<). گاوها در فصل بهار زودتر و در فصل زمستان دیرتر به اوج تولید می‌رسند و تداوم شیردهی در بهار کمترین و در زمستان بیشترین است. همچنین گاوهای جوان‌تر تداوم شیردهی بیشتری دارند و دیرتر به اوج تولید می‌رسند و شکل منحنی شیردهی نامطلوب کمتری نیز دارند. بنابراین فصل زایش مناسب و سن مطلوب هنگام اولین زایش برای گاوهای هلشتاین ایران، به-ترتیب فصل زمستان و سن 24 ماه است.

کلیدواژه‌ها

بختیاری زاده، م. ر. و مرادی شهر بابک، م. (1389). برآورد پارامترهای منحنی شیردهی توسط گامای ناقص و تعیین رابطه ژنتیکی آنها با صفات تیپ در گوهای هلشتاین ایران. مجله علوم دامی ایران. دوره 41، شماره 1، ص ص 10-1.
حسنوند، س.، مهربان، ح. و صادقی سفید مزگی، ع. (1394). برآورد روند و پارامترهای ژنتیکی برای تداوم شیردهی گاوهای هلشتاین در ایران. نشریه پژوهشهای علوم دامی ایران . جلد 7، شماره1، ص ص. 119-113 .
رزم کبیر، م.، نجاتی جوارمی، ا. مرادی شهر بابک، م. رشیدی، ا. و صیادنژاد، م .ب. (1388) . برآورد روند ژنتیکی صفات تولیدی گاوهای هلشتاین ایران. نشریه علوم دامی ایران. شماره 1، ص ص. 11-7.
شهدادی، ع.، حسنی، س. ساقی، د. ع. آهنی آذری، م. اقبال، ع. و رحیمی، ع. (1392) . برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات تولیدی و تولید مثلی دوره اول شیردهی در گاوهای هلشتاین ایران. نشریه پژوهش در نشخوارکنندگان. شماره 4، ص ص. 126- 109.
فرهنگ فر، ه. و نعیمی پوریونسی، ح. (1386). برآورد پارامترهای فنوتیپی و ژنتیکی صفات تولید و تولید مثل در نژاد گاو هلشتاین ایران. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. شماره 1، ص ص. 441-431.
فرهنگ فر، ه.، عبدالله زاده، م. و فتحی نسری، م. ح. ( 1394). تحلیل لجستیک اثر ماه زایش بر منحنی شیردهی گاوهای هلشتاین ایران. مجله تحقیقات دام و طیور. شماره 2، ص ص 27-19.
نافذ،م.، زره داران، س. حسنی، س. سمیعی، ر. (1391). ارزیابی ژنتیکی صفات تولیدی و تولیدمثلی در گاوهای هلشتاین شمال کشور. نشریه پژوهشهای علوم دامی ایران. جلد4، شماره1، ص ص. 77-69 .
نعیمی پور یونسی، ح.، شریعتی، م. م.، شهدادی، ع. ر. ( 1394). اثر سن اولین زایش بر صفات تولید شیر گاوهای شیری در اقلیم نیمه خشک ایران. نشریه علوم دامی( پژوهش و سازندگی). شماره 109، ص ص 152-143.

Albarran-Portillo, B. and Pollott, G. (2011). Environmental factors affecting lactation curve parameters in the United Kingdom’s commercial dairy herds. Archivos De Medicina Veterinaria. 43: 145–153.

Atashi, H., Moradi Sharbabak, M. and Moradi Sharbabak, H. (2009). Environmental factors affecting the shape components of the lactation curves in Holstein dairy cattle of Iran. Livestock Research for Rural Development. 21-25.
Bewley, J. R., Palmer, W. and Jackson-Smith D. B. (2001). Modeling milk production and labor efficiency in modernized Wisconsin dairy herds. Journal of Dairy Science. 84:705–16.
Canaza-Cayo, A. W., Lopes, P. S., da Silva, M. V. G. B., de Almeida Torres, R., Martins, M. F., Arbex, W. A. and Cobuci, J. A. (2015). Genetic parameters for milk yield and lactation persistency using random regression models in Girolando cattle. Asian-Australasian Journal of Animal Sciences. 28(10): 1407–1418.
Castillo-Juarez, H., Oltenacu, P. O., Blake, R. W., Mcculloch, C. E. and Cienfuegos- Rivas, E. G. (2000). Effect of herd environment on the genetic and phenotypic relationships among milk yield, conception rate and somatic cell score in Holstein cattle. Journal of Dairy Science. 83:807-819.
Cole, J. B. and Van Raden, P. M. (2006). Genetic evaluation and best prediction of lactation persistency. Journal of Dairy Science. 89: 2722–2728
 
Danell, B. (1982). Studies on lactation yield and individual test-day yields of Swedish dairy cows. I. Environmental influence and development of adjustment factors. Acta Agriculturæ Scandinavica. 32: 65–81.
Dekkers, J. C. M., Ten Haag, J. H. and Weersink. A. (1997). Economic aspects of persistency in dairy cattle. Livestock Production Science. 53: 237–252.
 
Elahi Torshizi, M., Aslamenejad, A. A., Nassiri, M. and Farhangfar, H. (2011). Comparison and evaluation of mathematical lactation curve functions of Iranian primiparous Holsteins. South African Journal of Animal Science. 42: 104-115.
Elahi Torshizi, M. (2016). Effects of season and age at first calving on genetic and phenotypic characteristics of lactation curve parameters in Holstein cows. Journal of Animal Science and Technology. 58: 8:1-14.
Henderson, C. (1988). Theoretical basis and computational methods for a number of different animal models. Journal of Dairy Science. (Supplement 2). 71: 1-16.
Leclerc, H., Duclos, D., Barbat, A., Druet, T. and Ducrocq, V. (2008). Environmental effects on lactation curves included in a test-day model genetic evaluation, animal. 2:3, 344–353.
Macciotta, N. P. and Vicario, D. A. (2005). Detection of different shapes of lactation curve for milk yield in dairy cattle by empirical mathematical models. Journal of Dairy Science. 88: 1178–91.
Macciotta, N. P., Dimauro, C., Rassu, S., Steri, R. and Pulina, G. (2011). The mathematical description of lactation curves in dairy cattle. Italian Journal of Animal Science. 10: 213-223.
Madsen, P. and Jensen, J. (2007). A user’s guide to DMU. University of Aarhus, DJF, Research Centre Foulum, Denmark.
Muir, B. L., Fatehi, J. and Schaeffer, L. R. (2004). Genetic relationships between persistency and reproductive performance in first-lactation Canadian Holsteins. Journal of Dairy Science. 87: 3029–37.
 Nilforooshan, M., and Edriss, M. (2004). Effect of age at first calving on some productive and longevity traits in Iranian Holsteins of the Isfahan province. Journal of Dairy Science. 87: 2130-2135.
Oseni, S., Tsuruta, S., Misztal, I. and Rekaya, R. (2004). Genetic parameters for days open and pregnancy rates in US Holsteins using different editing criteria. Journal of Dairy Science. 87: 4327–4333.
Pirlo, G., Miglior, F. and Speroni, M. (2000). Effect of age at first calving on production traits and on difference between milk yield returns and rearing costs in Italian Holsteins. Journal of Dairy Science. 83:603-608.
Ptak, E. and Schaeffer, L. R. (1993). Use of test day yields for genetic evaluation of dairy sires and cows. Livestock Production Science. 34: 23–34.
Rekik, B. and Ben Gara, A. (2004). Factors affecting the occurrence of atypical lactations for Holstein–Friesian cows. Livestock Production Science. 87: 240–245.
SAS Institute Inc. (2008). Statistical Analysis System (SAS) User's Guide. SAS Institute. Cary. N.C. USA.
Serjsen, K. (2005). Mammary development. In calf and heifer rearing: principles of rearing the modern dairy heifer from calf to calving. First edn. Ed P. C. Garnsworthy. Nottingham University Press. 237-251.
Sӧlkner, J. and Fuchs, W. (1987). A comparison of different measures of persistency with special respect to variation of test-day milk yields. Livestock Production Science. 16: 305–319.
 
Stanton, T. L., Jones, L. R., Everett, R. W. V. and Kachman, S. D. (1992). Estimating milk, fat, and protein lactation curves with a test day model. Journal of Dairy Science. 75: 1691–700.
Teke, B. and Murat, H. (2013). Effect of age at first calving on first lactation milk yield, lifetime milk yield and lifetime in Turkish Holsteins of the Mediterranean region in Turkey. Bulgarian Journal of Agricultural Science. 19 5:1126–9.
Val-Arreola, D., Kebreab, E., Dijkstra, J. and France, J. (2004). Study of the lactation curve in dairy cattle on farms in central Mexico. Journal of Dairy Science. 87: 3789-3799.
Wilmink, J. B. (1987). Adjustment of test-day milk, fat and protein yield for age season and stage of lactation. Livestock Production Science. 16: 335–48.
Wood, P. P. (1967). Algebraic model of the lactation curve in cattle. Nature. 216: 164–165.