ارزیابی عملکرد تولیدمثلی خارج از فصل بز ترکی- قشقایی با استفاده از روش‌های مختلف همزمان‌سازی فحلی و تلقیح مصنوعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی شعبه شیراز، موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران.

2 استادیار پژوهشی بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران.

3 مربی پژوهشی بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران.

چکیده

این آزمایش با هدف تعیین کارآمدترین روش همزمان سازی فحلی برای تلقیح مصنوعی بزهای ترکی-قشقایی خارج از فصل تولیدمثلی انجام گردید. تیمارهای آزمایشی به صورت: 1) گذاشتن سیدر حاوی 3/0 گرم پروژسترون در واژن به مدت 16 روز 2) گذاشتن سیدر به همراه تزریق eCG در زمان خروج 3) گذاشتن اسفنج حاوی40 میلی‌گرم فلوجستون استات در واژن به مدت 16 روز 4) گذاشتن اسفنج به همراه تزریق eCG در زمان خروج 5) کاشتن ایمپلانت حاوی 5/1 میلی‌گرم نورجستومیت در گوش به مدت 10 روز و تزریق داخل ماهیچه‌ای 5/1 میلی‌گرم نورجستومت و 5/2 میلی‌گرم استرادیول والرات در زمان کاشت 6) کاشتن ایمپلانت به همراه تزریق eCG در زمان خروج 7) دو تزریق داخل ماهیچه‌ای 10 میلی‌گرم پروستاگلاندین طبیعی (PGF2α) با فاصله 10 روز 8) دو تزریق پروستاگلاندین به همراه تزریق eCG در روز دهم طراحی گردید. تلقیح مصنوعی 48 ساعت پس از خاتمه تیمارها انجام شد. مقدار eCG مصرفی برای هر راس دام 400 واحد بین‌المللی بود و در تیمارهای پروژستاژن تأثیری بر درصد فحلی نسبت به تیمارهای مشابه نداشت، اما درصد باروری، زایش، فکاندیتی و پرولیفیکسی را به طور معنی‌داری افزایش داد (0/05>p). کمترین میزان فحلی در زمان استفاده از دو تزریق پروستاگلاندین بدون eCG مشاهده شد. درصد فحلی در تیمار ایمپلانت به شکل معنی‌داری پایین‌تر از تیمارهای سیدر و اسفنج با eCG بود (0/05>p). با توجه به شاخص‌ها و سهولت انجام کار، شاید بتوان استفاده از سیدر به مدت 16 روز به همراه eCG برای همزمان سازی فحلی در اکوتیپ ترکی قشقایی در منطقه شیراز را توصیه کرد.

کلیدواژه‌ها


آمارنامه کشاورزی (1394). جلد دوم. دام وطیور. مرکز فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات. وزارت جهادکشاورزی. ص. 99.
بدخشان، ی.، جعفری آهنگری، ی.، صمدی، ف. و حیدری، ا.ح.(1387). پاسخ به دوزهای مختلف هورمون eCG در بز کرکی رائینی. مجموعه مقالات سومین کنگره علوم دامی کشور. دانشگاه فردوسی مشهد.
جعفرزاده، ن.، مرادی شهربابک، م.، مرادی شهربابک، ح. و رضاقلی‌وند لاهرود، ع. (1393). مطالعه اثر دوزهای متفاوت هورمون eCG طی فصل تولید مثل بر عملکرد صفات تولید مثلی بز مهابادی. نشریه پژوهش‌های علوم دامی. جلد 42، شماره 3، ص ص. 20-13.
صالحی، م.س.، تمدن، ا.، جعفرزاده شیرازی، م.، مرادی، س. و صائب، م. (1392). فعالیت جسم زرد در بز بومی استان فارس در تابستان و زمستان. مجموعه مقالات هشتمین گردهمایی دامپزشکان علوم بالینی ایران. دانشکده دامپزشکی شیراز.
مرادی‌کر، ن.، ضیایی، ن.و صادقی، س.(1390). بررسی اثرات استفاده از GNRH و سطوح مختلف هورمون گنادوتروپین سرم مادیان آبستن (eCG) بر عملکرد تولید مثلی بزهای رائینی. پژوهشنامه دامپزشکی. دوره 7، شماره 2، ص ص. 82-77.
مسعودی، ر.، کهرام، ح.، لطفی، م. و غفاری، م. (1393). ارزیابی شاخص‌های تولیدمثلی در برنامه‌های متفاوت سیدرگذاری و تزریق eCG در بزهای مهابادی در خارج از فصل تولیدمثلی. مجلهدامپزشکیایران. دوره 10، شماره 1، ص ص. 122-96.
Abdel-Aziz, M. (2010). Present status of the world goat populations and their productivity. Lohman information. 45: 42-52.
Abecia, J.A., Forcada, F. and Gonzalez-Bulnes, A. (2012).Hormonal control of reproduction in small ruminants.Animal Reproduction Science. 130: 173-179.
Amarantidis, I.,Karagiannidis, A.,Saratsis, Ph. and Brikas, P. (2004). Efficiency of methods used for estrous synchronization in indigenous Greek goats. Small Ruminant Research. 52: 247-252.
Dogan, I.,Nur, Z.,Gunay, U.,Soylu, M.K. and Sonmez, C. (2004). Comparison of fluorgestone and medroxyprogesteroneintravaginal sponges for oestrus synchronization in Saanen does during the transition period.South African Journal of Animal Science. 34:18-22.  
Evans, G. and Maxwell, W.M.C. (1986).Salamon's Artificial Insemination of Sheep and Goats.Butterworths, Sydney, 194 pp.
Fonseca, J.F., Torres, C.A.A., Costa, E.P.,Maffili, V.V.,Carvalho, G.R. Alves, N.G.et al.(2005). Progesterone profile and reproductive performance of estrous-induced Alpine goats given hCG five days after breeding. Animal Reproduction. 2: 54-59.
Greyling, J.P.C. and van Niekerk, C.H. (1991). Different synchronization techniques in Boer does outside the normal breeding season. Small Ruminant Research. 5: 233-243.
Holtz, W. (2005).Recent developments in assisted reproduction in goats.Small Ruminant Research, 60:95-110.
Holtz, W.,Sohnrey, B.,Gerland, M. andDriancourt, M.A. (2008). Ovsynch synchronization and fixed-time insemination in goats.Theriogenology. 69: 785-792.
Lopez-Sebastian, A., Gonzalez-Bulnes, A.,Carrizosa, J.A.,Urrutia, B., Diaz-Delfa, C., Santiago-Moreno, J. et al.(2007). New estrus synchronization and artificial insemination protocol for goats based on male exposure, progesterone and cloprostenol during the non-breeding season. Theriogenology. 68: 1081-1087.
Medan, M.,Shalaby, A.H.,Sharawy, S., Watanabe, G.  andTaya, K. (2002). Induction of estrus during the non-breeding season in Egyptian Baladi goats.Journal of Veterinary and Medical Science, 64: 83-85.
Motlomelo, K.C.,Greyling, J.P.C. andSchwalbach, L.M.J.(2002). Synchronisation of oestrus in goats: the use of different progestagen treatments. Small Ruminant Research. 45: 45-49.
Oliveira, M.A.L., Guido, S.I. and Lima, P.F. (2001). Comparison of different protocols used to induce and synchronize estrus cycle of Saanen goats. Small Ruminant Research.40: 149-153.
Omontese, B.O., Rekwot, P.I., Ate, I.U., Ayo, J.O., Kawu, M.U., Rwuaan, J.S., et al. (2016). An update on oestrus synchronisation of goats in Nigeria.Asian Pacific Journal of Reproduction. 5: 96-101.
Souza, J.M., Torres, C.A., Maia, A.L., Brandão, F.Z., Bruschi, J.H., Viana, J.H., et al.(2011).Autoclaved, previously used intravaginal progesterone devices induces estrus and ovulation in anestrous Toggenburg goats. Animal ReproductionScience. 129:50-55.
Vilarino,M.,Rubianes, E. and Menchaca, A. (2011). Re-use of intravaginal progesterone devices associated with the short-term protocol for timed artificial insemination in goats. Theriogerology. 75: 1195-1200.
Whitley, N. and Jackson, D. (2004). An update on estrus synchronization in goats: A minor species. Journal of Animal Science. 82: E270-E276.
Zhao, Y., Zhang, J., Wei, H., Sun, X., Mu, B., Yu, M., et al. (2010). Efficiency of methods applied for goat estrous synchronization in subtropical monsoonal climate zone of Southwest China. Tropical Animal Health and Production, 42: 1257-1262.
Zarkawi, M., AI-Merestani, M.R. and Wardeh, M.F. (1999). Induction of synchronized oestrus in indigenous Damascus goats outside the breeding season.Small Ruminant Research, 33: 193-197.