نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیات علمی بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قم
2 پژوهشگر مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قم.
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی تاثیر اسانس مرزه بر عملکرد، برخی صفات لاشه، سیستم ایمنی و هماتولوژی جوجه‌های گوشتی انجام شد. به این منظور تعداد 400 قطعه جوجه جنس نر سویه تجاری راس 308، در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی با 5 گروه آزمایشی و 4 تکرار و 20 قطعه جوجه گوشتی در هر واحد آزمایش مورد استفاده قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد منفی (آب آشامیدنی فاقد افزودنی)، شاهد مثبت (آب آشامیدنی حاوی ارگواستیم) و آب آشامیدنی حاوی 100، 200 و 300 میلی‌گرم اسانس مرزه در هر لیتر بود. نتایج نشان داد افزودن هر سه سطح اسانس مرزه در آب آشامیدنی در هفته‌های اول و دوم پرورش منجر به کاهش معنی‌دار مصرف خوراک شد. ضمنا در هفته اول مصرف 100 و 200 میلی‌گرم اسانس مرزه در آب آشامیدنی باعث بهبود معنی‌دار افزایش وزن جوجه‌ها شده و ضریب تبدیل غذایی تمامی گروه‌های آزمایشی مصرف کننده سطوح مختلف اسانس مرزه از گروه شاهد منفی کمتر بود (05/0P<). وزن نسبی کبد و چربی بطنی در جوجه‌هایی که آب آشامیدنی حاوی 100 میلی‌گرم اسانس مرزه دریافت می‌کردند، نسبت به دیگر گروه‌ها بالاتر بود (05/0P<). بین تیمارهای آزمایشی به لحاظ برخی پارامترهای خونی شامل غلظت چربی خون، محتوی هموگلوبین گلبول‌های قرمز(MCH) و میزان آنزیم کبدیAST تفاوت معنی‌دار وجود داشت (05/0P<). نتایج مطالعه حاضر نشان داد که استفاده از اسانس مرزه در آب آشامیدنی اثر مثبتی برخصوصیات رشد و بهبود راندمان خوراک جوجه‌های گوشتی به‌ویژه در هفته‌های ابتدایی پرورش داشته است.
کلیدواژه‌ها
آقائی، ع.، خسروی نیا، ح.، آذرفر، آ. و عباسی راد، و. (۱۳۹۲). اثر افزودن پودر سیر،آویشن، مرزه و زنجبیل بر فراسنجه‌های خونی و کلسترول زرده تخم مرغ در مرغ‌های تخم‌گذار. همایش ملی گیاهان دارویی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
حسینی، س. م.، ناقوس، م. و حسینیان بیلندی، س. ح. (1393). اثر عصاره آبی پونه و گلبرگ زعفران بر عملکرد و کیفیت گوشت در جوجه گوشتی. نشریه پژوهشهای زعفران. شماره 2 (1). ص ص. 14-1.
خادمی پور، ن.، ناصحی، ب. و پایدار، ز. (۱۳۹۲). بررسی خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ظرفیت نگهداری آب در گوشت جوجه‌های تغذیه شده با اسانس گیاه دارویی مرزه. بیست و یکمین کنگره ملی علوم و صنایع غذایی. دانشگاه شیراز.
خسروی نیا، ح.، صالح نیا، ع.، پسرک لو، ع. و خسروی شکیب، ع. (۱۳۸۹). تأثیر افزودن اسانس مرزه خوزستانی به آب آشامیدنی بر عملکرد جوجه گوشتی. همایش ملی گیاهان دارویی. جهاد دانشگاهی واحد مازندران.
سفید کن، ف.، عسکری، ف.، صادق زاده، ل. و اولیاء، پ. (1388). بررسی تاثیر اسانس سه گونه مرزه بر سالمونلا پاراتیفی. مجله زیست شناسی ایران. شماره 22 (2). ص ص. 258-249.
سوری، ح.، خطیب جو، ع.، طاهرپور، ک. و حسن آبادی، ا. (۱۳۹۳). تأثیر عصاره‌های الکلی مرزه خوزستانی و آویشن شیرازی بر پارامترهای خونی و سیستم ایمنی جوجه‌های گوشتی تحت استرس حمل و نقل. اولین همایش ملی گیاهان دارویی، طب سنتی و کشاورزی ارگانیک. همدان، انجمن ارزیابان محیط زیست هگمتانه، مرکز توسعه همایش‌های آریا هگمتان.
عبادی، م. ت.، رحمتی، م.، عزیزی، م. و حسن زاده خیاط، م. (1389). بررسی تاثیر روش های مختلف خشک کردن (طبیعی، آون و میکروویو) بر زمان خشک کردن، درصد و اجزای اسانس گیاه دارویی مرزه. فصلنامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. شماره 26 (4). ص ص. 489-477.
فاضل، م.، امیدبیگی، م.، برزگر، م. و نقدی بادی، ح. (1386). بررسی تاثیر حرارت روی فعالیت آنتی‌رادیکالی اسانس گیاهان آویشن، مرزه و میخک توسط روش 2 و 2- دی فنیل 1- پیکریل هیدرازی(DPPH) . فصلنامه گیاهان دارویی. شماره 22. ص ص. 63-54.
ماسوری، ل.، سالاری، س.، ساری، م. و ماسوری، ب. (۱۳۹۳). تأثیر سطوح مختلف اسانس مرزه خوزستانی بر برخی فراسنجه‌های بیوشیمیایی خون جوجه‌های گوشتی تغذیه شده با جیره حاوی گندم. اولین همایش ملی گیاهان دارویی، طب سنتی و کشاورزی ارگانیک، همدان، انجمن ارزیابان محیط زیست هگمتانه، مرکز توسعه همایش‌های آریا هگمتان.
منافی. م. و محبی، ف. (۱۳۹۴). مقایسه اثرات محرک‌های رشدگیاهی و آنتی‌بیوتیک فلاوومایسین بر پاسخ ایمنی مرغ‌های تخم‌گذار. سومین همایش ملی پژوهشهای محیط زیست و کشاورزی ایران. همدان.
نوبخت، ع.، بهشتی، د. و پیش جنگ، ج. (1391). بررسی اثرات استفاده از مخلوط گیاهان دارویی نعناع، آویشن و مرزه بر عملکرد، کیفیت تخم مرغ و فراسنجه‌های بیوشیمیایی و ایمنی خون مرغ‌های تخم‌گذار. آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی (دامپزشکی تبریز). شماره 22. ص ص. 1533-1525.
نوبخت، م.، نوبخت، ع. و مقدم، م. (۱۳۹۰). اثرات استفاده از سطوح مختلف گیاه دارویی مرزه بر فراسنجه‌های بیوشیمیایی و ایمنی خون جوجه‌های گوشتی. اولین کنگره ملی علوم و فناوریهای نوین کشاورزی. دانشگاه زنجان.
Amad, A. A., Wendler, K. R. and Zentek, J. (2013). Effects of a phytogenic feed additive on growth performance, selected blood criteria and jejunal morphology in broiler chickens. Emirates Journal Food and Agriculture. 25 (7): 549-554.
Bektas, T. and Cilkiz, M. (2015). A pharmacological and phytochemical overview on Satureja. Pharm Biology. 54 (3): 375–412.
Botsoglou, N. A., Fletouris, D. J., Papageorgiou, G. E., Vassilopoulos, V. N., Mantis, A. J. and Trakatellis, A. G. (1994). A rapid sensitive, and specific thiobarbituric acid method for measuring lipid peroxidation in animal tissues, food, and feedstuff samples. Journal Agricultural Food Chemictery. 42: 1931–1937.
Bouton, P. E., Harris, P. V. and Shorthose, W. R. (1971). Effect of ultimate pH upon the water holding and tenderness of mutton. Journal Food Science. 36: 435-439.
Cao, P. H., Li, F. D., Ru, Y. J., Peron, A., Schulze, H. and Bento, H. (2010). Effect of essential oils and feed enzymes on performance and nutrient utilization in broilers fed a corn/soy-based diet. Int. J. Poult. Sci., 9(8): 749-755.
Darre, M. J., Kollanoor-Johny, A., Venkitanarayanan, K. and Upadhyaya, I. (2014). Practical implications of plant-derived antimicrobials in poultry diets for the control of Salmonella Enteritidis. Journal of Applied Poultry Research. 23: 340–344.
Ebrahimi, A., Alaw Qotbi, A. and Pourhossein, Z. (2013). The effect of different levels of savory (Satureja hortensis L) on blood parameters and gastrointestinal microbial population of broiler chickens. Annals of Biology Research. 4 (6): 332-336.
Ganguly, S. and Roy, S. (2013). Growth enhancing effect of herbal feed additives for poultry: A Review. World Journal Pharm. Research. 3(1): 233-235.
Garcia, V. P., Catala-Gregori, F., Hernandez, M., Megras, D. and Madrid, J. (2006). Effect of formic acid and plant extracts on growth, nutrient digestibility, intestine mucosa morphology, and meat yield of broilers. Journal of Applied Poultry Research. 16: 555-562.
Ghalamkari, G., Toghyani, M., Tavalaeian, E., Landy, N., Ghalamkari, Z. and Radnezhad, H. (2011). Efficiency of different levels of Satureja hortensis L. (Savory) in comparison with an antibiotic growth promoter on performance, carcass traits, immune responses and serum biochemical parameters in broiler chickens. African Journal Biotechnology. 10 (61): 13318-13323.
Jamroz, D., Orda, I., Kamel, C., Wiliczkiewicz, A., Wertelecki, T. and Skorupinska, I. (2003). The influence of phytogenic extracts on performance, nutrient digestibility, carcass characteristics, and gut microbial status in broiler chickens. Journal Animal Feed Science. 12: 583–596.
Khaligh, F., Sadeghi, G., Karimi, A. and Vaziry, A. (2011). Evaluation of different medicinal plants blends in diets for broiler chickens. Journal of Medicinal Plants Research. 5: 1971-1977.
Lee, K., Everts, W. and Beyen, A. C. (2003). Dietary carvacrol lowers body gain but improves feed conversion in female broiler chickens. Journal of Applied Poultry Research. 12: 394-399.
Lee, K. W., Everts, H., Kappert, H. J., Frehner, M., Losa, R. and Beynen, A. C. (2003). Effects of dietary essential oil components on growth performance, digestive enzymes and lipid metabolism in female broiler chickens. British Poultry Science. 44: 450-457.
Mountzouris, K. C., Paraskevas, V., Tsirtsikos, P., Palamidi, I., Steiner, T., Schatzmayr, G and Fegeros, K. (2011). Assessment of a phytogenic feed additive effect on broiler growth performance, nutrient digestibility and caecal microflora composition. Anim. Feed. Sci. Technol., 168: 223–231
Mueller, A., Aumiller, T. and Dirk van der Klis, J. (2016). Phytogenics for better gut health in poultry. All About Feed magazine. 24.(5): 15-17.
Murugesan, G. R., Syed, B., Haldar, S. and Pender, C. (2015). Phytogenic feed additives as an alternative to antibiotic growth promoters in broiler chickens. Front Veterinary Science. 3 (2-21): 1-6.
Nobakht, A. (2011). Effects of different levels of chicory (Cichorium intybus L.), zizaphora (Zizaphora tenuior L), nettle (Urtica dioica L) and savoury (Satureja hortensis L) medicinal plants on carcass characteristics of male broilers. Journal of Medicinal Plants Research. 5(17): 4354-4359.
Parvar, R., Khosravinia, H. and Azarfar, A. (2013a). Effect of supplementation of Satureja essential oils in drinking water on immune performance of broiler chickens reared under heat stress. Journal of Cell Animal Biology. 7 (10): 121-124.
Roth, N. (2016). Antibiotics: Valuable, use wisely. All About Feed magazine. 24 (1): 6-7.
Samadian, F., Zeinoaldini, S., Towhidi, A., Karimi Torshizi, M. A., Ansari Pirasaraei, Z and Gholamzadeh, P. (2013). A. Evaluation of some phytogenic feed additives in growing chicks diet. Int. Journal Agriculture., 3 (1): 35-43.
Stef, L., Dumitrescu, G., Drinceanu, D., Luca, I., Stef, D. and Julean, C. (2008). Histological modification at the caecum level generated by introducing medicinal plants and essential oils in broilers feed. Archive of Zootech., 11 (1): 32-38.
Tekeli, A., Celik, L., Kutlu, H. R. and Gorgulu, M. (2006). Effect of dietary supplemental plant extracts on performance, carcass characteristics, digestive system development, intestinal microflora and some blood parameters of broiler chicks. XII, EPC, 10-14 September, Verona, Italy.
Tiihonen, K., Kettunen, H., Bento, M. H., Saarinen, M., Lahtinen, S., Ouwehand, A. C. and et al. (2010). The effect of feeding essential oils on broiler performance and gut microbiota. British Poultry Science. 51 (3): 381-392.
Windisch W., Schedle, K., Plitzner, C. and Kroismayr, A. (2007). Use of phytogenic products as feed additives for swine and poultry. Journal Animal Science. 86: E140–148.
Yang C., Kabir Chowdhurry, M. A., Hou, Y. and Gong, G. (2015). Phytogenic compounds as alternatives to in-feed antibiotics: Potentials and challenges in application. Pathogens. 4: 137–156.
Zamanimoghaddam, A. K., Ghannadi, A. R., Gafarian, A. and Shojadoost, B. (2007). The effect of Satureja hortensis on performance of broiler chickens and NDHI titers. Proceedings of the 16th Eur. Symp. Poultry Nutrition. France. 26-30 August 2007. 87-89. to; text-align:justify;direction:ltr;unicode-bidi:embed'>Santos, G.M.G., Silva-Santos, K.C., Melo-Sterza, F.A., Mizubuti, I.Y., Moreira, F.B., Seneda, M.M. 2011. Reproductive performance of ewes treated with an estrus induction/synchronization protocol during the spring season. Journal of Animal Reproduction. 8:n.1/2: 3-8.
Timurkan, H, and Yildiz, H. 2005. Synchronization of estrus in Hamdani ewes: the use of different PMSG doses. Bulletin of the Veterinary Institute in Pulawy. 49:311-314.
Treacher, T.T. 1983. Nutrition requirements for lactation in the ewe. In Sheep Production (ed.W.Haresign), pp. 133-153. Butterworths, London.
)