نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی‌ ارشد علوم دامی دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 دانشیار بخش علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 استادیار بخش علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

4 استاد بخش علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

به منظور بررسی تأثیر اندازه ذرات مخلوط علوفه سورگوم سیلو شده و سطح کنسانتره بر گوارش‌پذیری مواد مغذی، فراسنجه‌های شکمبه‌ای و رفتار مصرف خوراک از چهار رأس بز نر رایینی با میانگین وزنی 0/3±1/30 کیلو‌گرم در قالب طرح چرخشی متوازن استفاده شد. از علوفه سورگوم درشت و ریز (30 و 15 میلی‌متر)، در کیسه‌های نایلونی بدون هیچ ماده افزودنی، علوفه سیلوی تهیه و با نسبت 50 به 50 درصد ماده خشک به همراه یونجه در تهیه جیره‌های آزمایشی استفاده شد و جیره‌ها شامل 1) جیره‌ی حاوی 40 درصد علوفه سورگوم سیلو شده درشت و علوفه یونجه و 60 درصد کنسانتره 2) جیره‌ی حاوی 60 درصد علوفه سورگوم سیلو شده درشت و علوفه یونجه و 40 درصد کنسانتره 3) جیره‌ی حاوی 40 درصد علوفه سورگوم سیلو شده ریز و علوفه یونجه و 60 درصد کنسانتره 4) جیره‌ی حاوی 60 درصد علوفه سورگوم سیلو شده ریز و علوفه یونجه و 40 درصد کنسانتره بودند. مصرف ماده خشک و ماده آلی تحت تأثیر جیره‌های آزمایشی قرار گرفت (به‌ترتیب 20/1، 05/1، 37/1، 24/1 و 07/1، 02/1، 27/1 و 12/1 کیلوگرم در روز) و با کاهش اندازه ذرات علوفه سورگوم سیلو شده افزایش نشان داد (05/0>P). امّا اندازه ذرات علوفه تأثیری بر گوارش‌پذیری مواد مغذّی نداشت. با افزایش اندازه ذرات علوفه سیلو شده تولید پروتئین میکروبی، تعداد پروتوزوای سلولولایتیک و زمان مصرف خوراک، نشخوار و جویدن افزایش یافت (05/0>P). نتایج نشان داد که علوفه سورگوم سیلو شده، همراه با مقادیر زیاد یا کم کنسانتره، بدون هیچ مشکل تغذیه‌ای، قابل استفاده در تغذیه نشخوارکنندگان کوچک می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

ارجمندی، م. (1393). اثر اندازه ذرات  یونجه و سطوح مختلف کنسانتره بر فعالیت جویدن، فراسنجه­های تخمیر شکمبه­ای و گوارش­پذیری مواد مغذی در گوسفند نژادکرمانی. پایان نامه کارشناسی ارشد تغذیه دام. دانشکده کشاورزی دانشگاه شهیدباهنر کرمان.
اسحقی سردرود، س.ن.، نصراله­زاده، ص. و باقری پیروز، ا. (1391). تأثیر کاربرد کود‌های زیستی و شیمیایی بر برخی صفات کمی و کیفی سورگوم علوفه‌ای. دانش کشاورزی وتولید پایدار. جلد 24 شماره 1. ­ص. 56-46.
آقاجانی، و. تیموری یانسری، ا. (1391). اثر اندازه ذرات علوفه یونجه و مکمل روغن سویا بر مصرف خوراک، قابلیت هضم، فعالیت جویدن، نرخ عبور و توزیع ذرات محتویات شکمبه­ای در گوسفند. پژوهش­های تولیدات دامی. شماره 6. ص. 79-64.
تیموری یانسری، ا.، افشار، ب.، منصوری، ه. و منافی آذر، ق. (1391). بررسی اثرات سطوح مختلف الیاف فیبری و غیر فیبری بر قابلیت هضم، اسیدیته شکمبه و رفتار جویدن گاومیش. مجموعه مقالات پنجمین کنگره علوم دامی ایران، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران.
حسینی، ز. (1394). تأثیر اندازه ذرات سیلاژ جو و دو سطح تفاله چغندر قند بر ویژگی­های فیزیکی جیره، مصرف خوراک، قابلیت هضم مواد مغذی، سنتز پروتئین میکروبی و رفتار مصرف خوراک در گوسفند کرمانی. پایان نامه کارشناسی ارشد تغذیه دام. دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان.
خرمدل، ی.، پیرمحمدی، ر.، فرهومند، پ. و صحرایی بلوردی، م. (1393). تأثیر اندازه ذرات یونجه بر مصرف خوراک، رفتار جویدن و عملکرد گاوهای هلشتایین در اواسط شیردهی. نشریه علوم دامی (پژوهش و سازندگی)، شماره 102. ص. 129-122.
خلیلی محله، ج.، تاج بخش، م.، فیاض­مقدم، ا. و سیادت، ع. ا. (1386). تاثیر تراکم بوته بر ویژگی­های کمی و کیفی هیبریدهای سورگوم علوفه­ای در کشت دوم. نشریه زراعت و باغبانی (پژوهش و سازندگی). شماره 5. ص. 67-59.
دانش مسگران، م.، طهماسبی، ع.م. و وکیلی، س.ع.ر. (­1387­). هضم و سوخت ساز در نشخوارکنندگان، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
زمانی، م.، چاجی، م. و اسلامی، م.، (1391). اثرات اندازه قطعات علوفه و سطح کنسانتره بر مصرف خوراک و رفتار جویدن گوسفند عربی. مجموعه مقالات پنجمین کنگره علوم دامی ایران، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران. ص 1013-1010.
شمسی، ع.، شریفی حسینی، م.م. و دیانی، م.، (1394). تأثیر اندازه ذرات سیلاژ جو و سطح کنسانتره بر مصرف خوراک،  قابلیت هضم مواد مغذی ، فراسنجه­های شکمبه­ای در گوسفند نر کرمانی. نشریه پژوهش در نشخوارکنندگان. جلد3 شماره 1. ص. 100-87..
کوثر، ر.، قربانی، غ.  ر.،  علیخانی، م.، سمیع، ع.  ح. و خوروش م. (1388). بررسی اثر جایگزینی سطوح مختلف یونجه خشک با سیلاژ ذرت بر اندازه ذرات جیره و رفتار خوردن گاو های شیری. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی شماره 47. ص. 128-117.
کهیانی، ع.، قربانی، غ. ر.، خوروش، م.، نصر اصفهانی، ع.، دولت خواه، ب. و قاسمی، ا. (1391). بررسی اثر اندازه ذرات علوفه یونجه بر مصرف خوراک، قابلیت هضم، اسیدیته شکمبه، تولید و ترکیبات شیر در جیره­های اسیدوژنیک در تغذیه گاوهای شیرده هلشتاین در اواسط شیردهی. مجموعه مقالات پنجمین کنگره علوم دامی ایران، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران. 61-57.
گلچینگلهدونی، س.، تیمورییانسری، ا. و  خلوتی، ل. (1392). تأثیر اندازه ذرات یونجه و کنجاله کانولای تیمار شده با اسید هیدروکلریدیک روی مؤثر بودن فیزیکی، مصرف، قابلیت هضم ورفتار جویدن در گوسفند زل، نشریه پژوهش در نشخوار- کنندگان، جلد 1 شماره 2. ص.40-17.
محتشمی، ب.،  میرزایی الموتی، ح. ر. و امانلو، ح. (1394). اثر مقادیر مختلف پروتئین و نسبت های مختلف ذرت سیلو شده و علوفه یونجه بر عملکرد و نیتروژن دفعی گاوهای شیری هلشتاین. نشریه پژوهش در نشخوارکنندگان جلد 3  شماره 3. ص. 130-117.
وکیل فرجی، ی.، جعفری خورشیدی، ک. و زاهدی فر، م. (­1388). بررسی اثر استفاده از سطوح مختلف کنسانتره در جیره غذایی بر میزان سنتز پروتئین میکروبی در شکمبة گاومیش بومی استان مازندران. مجله دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج. جلد  7 شماره 3. ص. 66-61.
ولی زاده، ر.، ناصریان، ع. و  اژدری فرد، ا. (1382). بیوشیمی سیلاژ، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد (ترجمه). ص. 413.
American Society of Agricultural Engineers. )2002(. Method of determining and expressing particle size of chopped forage (S424.1). 70th ed St Joseph MI.
AOAC. (2005). Official Methods of Analysis of AOAC International, 18th ed. Association of Official Analytical Chemists, Gaithersburg, MD, USA.
Aschenbach, J.R., Penner, G.B., Stumpff, F. and Gäbel, G. (2010). Role of fermentation acid absorption in the regulation of ruminal pH. Journal of Animal Science. 89: 1092-1107.
 
Beauchemin, K.A., Yang, W.Z. and Rode L.M.  (2003). Effects of particle size of alfalfa based-dairy cow diets on chewing activity, ruminal fermentation, and milk production. Journal of Dairy Science. 86: 630–643.
Broderick, G.A. and Kang, J.H. )1980(. Automated simultaneous determination of ammonia and total amino acids in ruminal fluid and in vitro media. Journal of Dairy Science. 63: 64-75.
Castillo, A.R., Kebreab, E., Beever, D.E., Barbi, J.H., Sutton, J.H., Kirby, H.C. and France J. (2001). The effect of protein supplementation on nitrogen utilization in lactating dairy cows fed grass silage diets. Journal of Animal Science. 79: 247-252.
Clark, P.W. and Armentano L.E. (2002). Influence of particle size on the effectiveness of the fiber in alfalfa silage. Journal of Dairy Science. 85: 3000-3007.
Denek, N. and Can, A. (2006) Feeding value of wet tomato pomace ensiled with wheat straw and wheat grain for Awassi sheep. Small Ruminant Research. 65: 260-265.
Forsberg, C.W., Lovelock, L.K.A., Krumholz, L. and Buchnan-Smith, J.G. (1984). Protease       activiry of rumen protozoa. Applied and Environmental Microbiology. 47:101-110.
Higginbotham, G.E., Mueller, S.C., Bolsen, K.K. and Depeters, E.J. (1997). Effects of inoculants containing propionic acid bacteria on fermentation and aerobic stability of corn silage. Journal of Dairy Science. 81: 2185–2192.
Hobson, P.N. and Stewart, C.S. (1997). The Rumen Microbial Ecosystem, 2nd edition. New York: Springer.
Knapp, J.R., Laur, G.L., Vadas, P.A., Weiss, W.P. and Tricarico, J.M. (2014). Invited review: Enteric methane in dairy cattle production: Quantifying the opportunities and impact of reducing emissions. Journal of Dairy Science. 97: 3231–3261.
Kononoff, P.J., and Heinrichs, A.J. (2003). The effect of reducing alfalfa haylage particle size on cows in early lactation. Journal of Dairy Science. 86: 2438-2451.
Kononoff, P.J., Heinrichs, A.J. and Buckmaster, D.R. (2003). Modification of the Penn State forage and total mixed ration particle separator and the effects of moisture content on its measurements.  Journal of Dairy Science. 86: 1858–1863.
Krause, K.M. and Combs, D.K. (2003). Effects of forage particle size, forage source, and grain fermentability on performance and ruminal pH in midlactation cows. Journal of Dairy Science. 86: 1382-1397.
Krause, K.M., Combs, D.K. and Beauchemin, K.A. (2002). Effects of forage particle size and grain fermentability in midlactation cows. I. Milk production and diet digestibility. Journal of Dairy Science. 85: 1936-1946.
Lammers, B.P., Buckmaster, D.R. and Heinrichs, A.J. (1996). A simple method for the analysis of particle sizes of forage and total mixed rations. Journal of Dairy Science, 79: 922-928.
Leonardi, C., Giannico, F. and Armentano, L.E. (2005). Effect of water addition on selective consumption (sorting) of dry diets by dairy cattle. Journal of Dairy Science. 88: 1043-1049.
McDonald, P., Edwards, R.A., Greenhalgh, J.F.D., Morgan, C.A., Sinclair, L.A. and Wilkinson, R.G. (2011) Animal nutrition. 7th edition. Prentice Hall, Harlow.
Mertens, D.R. (2000). Physically effective NDF and its use in dairy rations explored. Feedstuffs.  April 10: 121–124.
Mertens, D.R. (1997). Creating a system for meeting the fiber requirements of dairy cows. Journal of Dairy Science. 80: 1463-148.
Nasrollahi, S.M., Imani, M. and Zebeli, Q.  (2015). A meta-analysis and meta-regression of the effect of forage particle size, level, source, and preservation method on feed intake, nutrient digestibility, and performance in dairy cows. Journal of Dairy Science. 98: 8926-8939.
Ogimoto, K. and Imai, s. (1981). Atlas of rumen microbiology. Japan Scientific Societies Press, Tokyo, Japan.
Rymer, C. (2000). The measurement of forage in vivo digestibility. In: Forage Evaluation in Ruminant Nutrition, Edited by Givens, D.I., Owen, E., Omed H.M. and Axford. R.F.E.  Pp: 113-134.
San Emeterio, F., Reis, R.B., Campos, W.E. and Satter, L.D. (2000). Effect of coarse or fine grinding on utilization of dry or ensiled corn by lactating dairy cows. Journal of dairy science, 83: 2839-2848.
SAS, (2005). SAS User’s Guide. SAS Institute Inc. Version 9. 1. Cary, NC, USA.
Seo, S., Lanzas, C., Tedeschi, L.O., Pell, A.N. and Fox, D.G. (2009). Development of a mechanistic model to represent the dynamics of particle flow out of the rumen and to predict rate of passage of forage particles in dairy cattle. Journal of Dairy Scienc. 92: 3981-4000.‏
Sharifi, M., Torbati Nejad, N.M., Teimouri Yansari, A., Hasani, S. and Ghorchi, T. (2012). Effect of corn silage particle size and level of soybean oil on ruminal mat composition, distribution and consistency in Zel sheep. African Journal of Biotechnology. 11: 15580-15589.
Sinclair, L.A., Garnsworth, P.C., Newbold, J.R. and Buttery, P.J. (1993). Effect of synchronizing the rate of dietary energy and nitrogen release on rumen fermentation and microbial protein synthesis in sheep. The Journal of Agricultural Science, 120: 251-263.
Soita, H.W., Christensen, D.A. and McKinnon, J.J. (2000). Influence of particle size on the effectiveness of the fiber in barley silage. Journal of Dairy Scienc. 83: 2295 – 2300.
Stokes, S.R., Hoover, W.H., Miller, T.K. and Manski, R.P. (1991). Impact of carbohydrate and protein levels on bacterial metabolism in continuous culture. Journal of Dairy Science, 74: 860-870.‏
Teimouri Yansari, A., Valizadeh R., Naserian, A., Christensen, D.A., Yu, P. and Eftekhari Shahroodi, F. (2004). Effects of alfalfa particle size and specific gravity on chewing activity, digestibility, and performance of Holstein dairy cows. Journal of Dairy Scienc. 87: 3912-3924.
Van Soest, P.J., Robertson, J.B. and Lewis, B.A. (1991). Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and nonstarch polysaccharides in relation to animal nutrition. Journal of Dairy Scienc. 74: 3583–3597.
 Yang, W.Z. and Beauchemin, K.A.  (2007). Altering physically effective fiber intake through forage proportion and particle length: Chewing and ruminal pH. Journal of Dairy Scienc. 90: 2826-2838.
Yang, W.Z. and Beauchemin, K.A. (2006). Physically effective fiber: Method of determination and effects on chewing, ruminal acidosis, and digestion by dairy cows. Journal of Dairy Scienc. 89: 2618–2633.
Zebeli, Q., Aschenbach, J.R., Tafaj, M., Boguhn, J., Ametaj, B.N. and Drochner, W. (2012). Invited review: Role of physically effective fiber and estimation of dietary fiber adequacy in high-producing dairy cattle. Journal of Dairy Scienc.95: 1041-1056.

Zhao, X. H., Zhang, T., Xu M. and Yao, J.H. (2010). Effects of physically effective fiber on chewing activity, ruminal fermentation, and digestibility in goats. Journal of Animal Science. 89: 501-509.

Zhao, X.G., Jiang, H.L., Sun, Z.H., Tang, S.X., Zhou, C.S., Cong, Z.H., Tayo G.O. and Tan, Z.L.  (2007). Effect of rice straw in the diet for growing goats on site and extent of digestion and N balance. Animal Feed Science and Technology. 16: 379-388.