نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد بخش علوم دامی دانشکده کشاورزی، داشگاه شهید باهنر کرمان

2 استاد بخش مهندسی علوم دامی، دانشکده کشاورزی، داشگاه شهید باهنر کرمان.

3 دانشیار بخش مهندسی علوم دامی، دانشکده کشاورزی، داشگاه شهید باهنر کرمان

4 استادیار بخش مهندسی علوم دامی، دانشکده کشاورزی، داشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

این تحقیق به‌منظور تعیین ارزش غذایی پوشش مغز پسته (testa) و بررسی تأثیر تغذیه آن بر گوارش‌پذیری مواد مغذی و فراسنجه‌های خونی در گوسفند انجام گردید. ترکیب شیمیایی پوشش مغز پسته به‌روش آزمایشگاهی و ارزش غذائی آن با استفاده از روش آزمون تولید گاز تعیین شد. پس از تعیین ترکیب شیمیایی، این فرآورده فرعی در 4 سطح جایگزین سبوس گندم در جیره گوسفند گردید. جیره‌های آزمایشی شامل جیره: 1) شاهد (جیره بدون پوشش مغز پسته)، 2) حاوی 5 درصد پوشش مغز پسته، 3) حاوی 10 درصد پوشش مغز پسته و 4) حاوی 15 درصد پوشش مغز پسته بودند. از 4 رأس گوسفند نر کرمانی بالغ (2 ± 54 کیلوگرم) در قالب طرح مربع لاتین 4×4 در 4 دوره 21 روزه استفاده شد. میانگین درصد ماده خشک، پروتئین خام، چربی خام، الیاف نامحلول در شوینده‌های خنثی و اسیدی و ماده آلی پوشش مغز پسته به‌ترتیب 97/90، 35/19، 09/20، 14/45، 72/40 و 78/93 به‌دست آمد. انرژی قابل متابولیسم پوشش مغز پسته 71/3 مگاکالری در کیلوگرم تخمین زده شد. مصرف ماده خشک در حیوانات تحت تأثیر سطح پوشش مغز پسته قرار نگرفت. افزودن پوشش مغز پسته منجر به افزایش گوارش‌پذیری چربی خام و الیاف نامحلول در شوینده خنثی جیره‌های آزمایشی گردید، هم‌چنین غلظت پروتئین تام و تری‌گلیسرید خون گوسفندان افزایش و نیتروژن اوره‌ای خون کاهش یافت (05/0P<). بنابراین، پوشش مغز پسته از ارزش غذایی مناسبی در تغذیه دام برخوردار بوده و می‌توان از آن تا سطح 15 درصد در جیره گوسفند استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

ابراهیمی‌خرم‌آبادی، ا.، طهماسبی، ع.، دانش‌مسگران، م.، ناصریان، ع. و وکیلی، ع. (1393). اثر نسبت‌های پروتئین قابل‌تجزیه به پروتئین غیرقابل تجزیه در شکمبه بر بازده نیتروژن و بیان ژن ناقل اوره (نوع ب) در بره‌های بلوچی در حال رشد. نشریه پژوهش در نشخوارکنندگان، جلد 2، شماره 4، ص. 22-1.
اکبرقرائی، م. (1376). مقایسه روش‌های متفاوت برای تعیین قابلیت هضم در گوسفند. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس. تهران.
امیرآبادی فراهانی، ط.، امانلو، ح. و اسلامیان فارسونی، ن. (1390). اثر سطوح مختلف پروتئین خام و پروتئین غیرقابل تجزیه در شکمبه بر توان تولیدی گاوهای تازه‌زای هلشتاین. مجله علوم دامی ایران، دوره 42، شماره 4، ص. 309-297.
بهلولی، ع. (1384). بررسی تاثیر استفاده از محصولات فرعی پسته در جیره گاوهای شیرده هلشتاین در اوایل شیردهی. پایان نامه کارشناسی ارشد علوم دامی. دانشگاه فردوسی مشهد.
انجمن پسته ایران. (1393). گزارش سالانه صادرات. http://iranpistachio.org/fa/images/2013.
حاج­علیزاده، ز.، دیانی، ا.، طهماسبی، ر. و خضری، ا. (1393). بررسی ترکیب شیمیایی سیلاژ بقایای حاصل از پوست­گیری پسته و اثر آن بر مصرف خوراک، خصوصیات تخمیری شکمبه و فراسنجه­های خونی گوسفند. نشریه پژوهش­های علوم دامی. جلد 24، شماره 3، ص. 94-81.
عبدالشاهی، ا.، مرتضوی، س. ع.، شعبانی، ع. ا.، الهامی راد، ا. ح.، طاهری، م. و حیدری مجد، م. (1393). بررسی اثر حلال و تکنیک استخراج بر ترکیب اسیدهای چرب روغن پسته. نشریه پژوهش­های علوم و صنایع غذایی ایران، جد 10، شماره 2، ص. 170-165.
گنجی، ف.، باشتنی، م.، فرهگ فر، ه.، اصغری، م. ر. و نعیمی پور، ح. (1389). تعیین تجزیه پذیری و قابلیت هضم مواد مغذی جیره‌های حاوی سبوس گندم در بره‌های نژاد بلوچی. چهارمین کنگره علوم دامی ایران کنگره علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران.
موسوی، س. س.، امانلو، ح.، نیکخواه، ع.، ابوذر، م.، زاهدی­فر، م. و میرهادی، س. ا. (1390). تعیین قابلیت هضم، تجزیه­پذیری و انرژی جیره‌های حاوی سطوح مختلف سبوس گندم در اوایل دوره شیردهی گاوهای هلشتاین. مجله پژوهش‌های نوین دامپزشکی. سال سوم، شماره 10، ص. 32-25.
مهدوی، ع.، زاغری، م.، زاهدی فر، م.، نیکخواه، ع.، عالمی، ف.، آقاشاهی، ع.، حسینی، ع. (1387). تعیین ارزش غذایی و تجزیه­پذیری ماده خشک و پروتئین خام پوسته پسته خشک­شده و مقایسه آن با یونجه و کاه گندم. موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سومین کنگره علوم دامی و آبزیان کشور.
وهمنی، پ.، ناصریان، ع. ع.، آرشامی، ج.، ولی زاده، ر. و نصیری مقدم، ح. (1385). تعیین ارزش خوراکی محصولات فرعی پسته و کاربرد آن در تغذیه گاوهای هلشتاین در اواسط شیردهی. مجله علوم و صنایع کشاورزی. جلد 20، ص. 209-201.
Amaral-Philips, D.M., Hemken, R.W. and Jackson, J.A. (1997). Should you be feeding fat to your dairy cows? University of Kentucky Cooperative Extension Service. ASC-134.
AOAC. (2005). Association of Official Analytical Chemist. Official methods of analysis, Fourteen Edition. AOAC, Washington, DC.
Atkinson, R.L., Toone, C.D. and Ludden, P.A. (2010). Effects of ruminal protein degradability and frequency of supplementation on site and extent of digestion and ruminal fermentation characteristics in lambs fed low-quality forage. Journal of Animal Science. 88: 718–726.
Bobe, G., Young, J.W. and Beitz, D.C. (2004). Invited Review: Pathology, Etiology, Prevention, and Treatment of Fatty Liver in Dairy Cows. Journal of Dairy Science, 87: 3105-3124.
Chen, J., Broderick, G. Luchini, D. Sloan, B. and Devillard, E. (2009). Effect of metabolizable lysine and methionine concentrations on milk production and N utilization in lactating dairy cows. Journal of Dairy Science, 92 (Suppl. 1), 171. (Abstract).
Chichlowski, M.W., Schroeder, J.W., Park, C.S., Keller, W.L. and Schimek, D.E. (2005). Altering the fatty acids in milk fat by including canola seed in dairy cattle diets. Journal of Dairy Science. 88: 3084-3094.
Christie, W.W. (1981). The effect of diet and other factors on the lipid composition of ruminant tissues and milk. Pages 193–226 in Lipid Metabolism in Ruminant Animals. Pergamum Press, Oxford, UK.
Demirel, G., Wachira, A.M., Sinclair, L.A., Wilkinson, R.G., Wood, J.D. and Enser, M. (2004). Effects of dietary n-3 polyunsaturated fatty acids, breed and dietary vitamin E on the fatty acids of lamb muscle, liver and adipose tissue. British Journal of Nutrition. 91: 551–565.
Flis, S.A. and Wattiaux, M.A. (2005). Effects of parity and supply of rumen degraded and undegraded protein on production and nitrogen balance in Holsteins. Journal of Dairy Science. 88: 2096-2106.
Getachew, G., Crovetto, G.M., Fondevila, M., Krishnamoorthy, U., Singh, B., Spanghero, M., Steingass, H., Robinson, P.H. and Kailas, M.M. (2002). Laboratory variation of 24 h in vitro gas production and estimated metabolizable energy values of ruminant feeds. Animal Feed Science and Technology. 102: 169-180.
Ghoorchi, T. and Asadi, Y. (2011). Voluntary food intake and diet selection in farm animals. Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources. Press, 524p. (Translated in Persian).
Givens, D.I., Owen, E., Axford, R.F.E. and Ohmed, H.M. (2000). Forage Evaluation in Ruminant Nutrition. CABI Publishing, Wallingford, UK.
Grasser, L.A., Fadel Garneit, J.O. and Depeters, E.J. (1995). Quantity and economic importance of nine selected by-products used in California dairy ration. Journal of Dairy Science. 78: 962-971.
Harstad, O.M. and Prestlokken, E. (2000). Effective rumen degradability and intestinal indigestibility of individual amino acids in solvent-extracted soybean meal (SBM) and xylose-treated SBM (SoyPass) determined in situ. Animal Feed Science and Technology. 83: 31-47.
Menke, K.H. and Steingass H. (1988). Estimation of the energetic feed value from chemical analysisand in vitro gas production using rumen fluid. Animal Research Development. 28: 7– 55.
Menke, K.H., Raab, L., Salewski, A., Steingass, H., Fritz, D. and Schneider, W. (1979). The estimation of digestibility and metabolisable energy content of ruminant feedstuffs from the gas production when they incubated with rumen liquor in vitro. Journal of Agricultural Science. 2: 217-225.
National Research Council. )1985(. Nutrient Requirements of Sheep. Sixth Revised Edition, Nat, Acad. Sci., Washington, DC.
Orskov, E.R. and McDonald, I. (1979). The estimation of protein degradability in the rumen from incubation measurements weighted according to rate of passage. Journal of Agricultural Science. 92: 499-503.
Palmquist, T. and Griinari, J.M. (2006). Milk fatty acid composition in response to reciprocal combinations of sunflower and fish oils in the diet. Animal Feed Science and Technology. 131: 358-369.
Pattanaik, A.K., Sastry, V.R.B., Katiyar R.C. and Murari, L. (2003). Effects of grain processing and dietary protein degradability on N metabolism, energy balance and methane production inyoung calves. Asian- Australasian Journal of Animal Sciences. 1443-1450.
Remond, D., Bernard, L., Savary-Auzeloux, I. and Noziere, P. (2009). Partitioning of nutrient net fluxes across the portal-drained viscera in sheep fed twice daily: effect of dietary protein degradability. British Journal of Nutrition. 102: 370-381.
Reynal, S.M. and Broderick, G.A. (2005). Effect of dietary level of rumen-degraded protein on production and nitrogen metabolism in lactating dairy cows. Journal of Dairy Science. 88: 4045–4064.
SAS. (2005). SAS User’s Guide. SAS Institute Inc. Version 9.1, Cary NC, USA.
Valizadeh, R., Norouzian, M.A., Salemi, M., Ghiasi, E. and Yari, M. (2010). Effect of feeding pistachio by-products on hematology and performance of Balouchi lambs. Journal of Animal Veterinary Advances. 9(7): 1115-1119.
Van Soest, P.J., Robertson, J.B. and Lewis B.A. (1991). Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and non-starch polysaccharides in relation to animal nutrition. Journal of Dairy Science. 74: 3583–3597.
VanNevel, C.J. and Demeyer, D.I. (1996). Effect of pH on biohydrogenation of polyunsaturated fatty acids and their Ca-salts by rumen microorganisms in vitro. Archives of Animal Nutrition. 49: 151-157.
Wachira, A.M., Sinclair, L.A., Wilkinson, R.G., Hallett, K., Enser, M. and Wood, J.D. (2000). Rumen biohydrogenation of n-3 polyunsaturated fatty acids and their effects on microbial efficiency and nutrient digestibility in sheep. Journal of Agriculture Science. 135: 419–428.
Wagner, J.J., Engle, T.E. and Bryant, T.C. (2010). The effect of rumen degradable and rumen undegradable intake protein on feedlot performance and carcass merit in heavy yearling steers. Journal of Animal Science. 88: 1073 -1081.
Zhang, X.D., Chen, W.J., Li, C.Y. and Liu, J.X. (2009). Effects of protein-free energy supplementation on blood metabolites, insulin and hepatic PEPCK gene expression in growing lambs offered rice straw-based diet. Czech Journal of Animal Science. 54: 481-489. t-family:"Times New Roman","serif";mso-bidi-font-family:"B Zar"'>Sakamoto. K., Hirose, H., Onizuka, A., Hayashi, M., Futamura, N., Kawamura, Y. and Ezaki, T. (2000) Quantitative study of changes in intestinal morphology and mucus gel on total parenteral nutrition in rats. Journal of Surgical Research. 94: 99-106.
SAS. (2004) Statistical Analysis Systems, Version 9.1. Cary, NC: SAS Institute Inc.
Wangensteen, H., Samuelsen, A.B. and Malterud, K.E. (2004). Antioxidant activity in extracts from coriander.Food chemistry. 88: 293-297.