نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،رشت، ایران

2 محقق، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

3 استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات علوم دامی،مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،رشت، ایران

4 محقق، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

5 مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

چکیده

کارایی مفهومی است که نسبت‌های ورودی و خروجی یک سیستم اقتصادی را تعیین می‌نماید. روش تحلیل پوششی داده‌ها یکی از روش‌های محاسبه کارایی است. هدف از این مطالعه، بررسی واحدهای پرورش جوجه گوشتی استان گیلان از نظر کارایی اقتصادی و تعیین بازدهی نسبت به مقیاس بود. بدین منظور اطلاعاتی شامل قیمت جوجه یکروزه، هزینه نیروی انسانی، هزینه خوراک، هزینه بهداشت و درمان و هزینه سوخت (آب ، برق و گاز ) از 30 واحد پرورش جوجه گوشتی استان گیلان جمع‌آوری و میزان کارایی آنها بر اساس عملکرد تولیدی و اقتصادی اندازه‌گیری شد. سپس کارایی‌های فنی و تخصیصی مرغداری‌ها برای محاسبه کارایی اقتصادی برآورد شد. بر اساس نتایج این مطالعه، بر مبنای حداقل‌سازی هزینه‌ها، میانگین کارایی‌های فنی، تخصیصی و اقتصادی در شرایط بازده ثابت نسبت به مقیاس به ترتیب برابر با 7/96، 8/91 و 7/88 درصد، و در شرایط بازده متغیر نسبت به مقیاس به ترتیب برابر با 5/97، 94 و 6/91 درصد بود. همچنین میانگین‌ کارایی مقیاس واحدهای مورد مطالعه 2/99 درصد بود. بر اساس نتایج تحلیل پوششی داده‌ها، توسعه واحدهای مرغداری با ظرفیت فعال 5000 تا 30000 قطعه‌، رعایت فاصله 25 روز بین دوره‌های پرورش و به‌کار گیری الگوهای برتر شناسایی شده در پژوهش حاضر، برای افزایش کارایی واحدهای پرورش جوجه گوشتی گیلان توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

امامی میبدی، ع. (1384). اصول اندازه‌گیری کارایی و بهره‌وری. چاپ دوم. موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی. ص. 120-151.
زیبایی، م.(1375). بررسی تاثیر مجموعه سیاست‌های اتخاذ شده در فاصله سال‌های 69 تا 72  بر کارایی فنی واحدهای تولید شیر استان فارس. مجموعه مقالات اولین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران. دانشکده کشاورزی دانشگاه سیستان و بلوچستان. ص ص. 302- 288.
دشتی، ق. (1374). تحلیل بهره وری و تخصیص بهینه عوامل تولید در صنعت طیور ایران.پایان نامه کارشناسی ارشد. تهران.دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران.
فطرس، م.ح. (1385). تحلیل کارایی و سوددهی واحدهای پرورش جوجه گوشتی استان همدان. مجله پژوهش و سازندگی. شماره 70. ص ص. 79-73.
کیانی ابری، م. (1379). بررسی و تحلیل کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی زنبورداران استان اصفهان. مجله اقتصاد کشاورزی وتوسعه. سال 8. شماره 32. ص. 261.
مهرگان، م. (1387). مدل ارزیابی کارایی کمی در سازمان‌ها. انتشارات دانشگاه تهران. ص ص 25-34.
وزارت جهاد کشاورزی. (1394). آمارنامه کشاورزی سال 1393 جلد دوم. معاونت برنامه ریزی و اقتصادی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات. تهران. ص ص. 245-250.
Alrwis, K. N. and Francis, E. (2009). Technical, allocative, and economic efficiencies of broiler farms in the central region of saudi arabia: Data envelopment analysis approach, King Saud University.  P. O. Box 2460, Riyadh 11451, Saudi Arabia.
Begum, I. A., Buysse, J., Alam, M. J. and Huylenbroeck, G. V. (2009). An application of Data Envelopment Analysis (DEA) to evaluate economic efficiency of poultry farms in Bangladesh. In: International Association of Agricultural Economists Conference, Beijing, China. p p. 16-22.
Begum, I., Buysse, J. and Alam, M. J. (2010). Technical, allocative and economic efficiency of commercial poultry farms in Bangladesh. World's Poultry Science Journal. 66(3): 465-476.
Emrouznejad, A. and Yang, G. L. (2018). A survey and analysis of the first 40 years of scholarly literature in DEA: 1978–2016. Socio-Economic Planning Sciences. 61(1):4-8.
Payandeh, Z., Kheiralipour, K. and Karimi, M. (2017). Joint data envelopment analysis and life cycle assessment for environmental impact reduction in broiler production systems. Energy. 127(10): 768-774.
Sadrnia, H., Khojastehpour, M. and Aghel, H. (2017). Analysis of different inputs share and determination of energy Indices in broilers production in Mashhad city. Journal of Agricultural Machinery. 7(1): 285-297.
Tang, X., Wang, J. and Zhang, B. (2017). Application of the DEA on the performance evaluation of the agricultural support policy in China. Agricultural Economics. 63: 510-523.
Ullah, I., Ali, S. and Ullah Khan, S. (2017). Assessment of technical efficiency of open shed broiler farms: The case study of Khyber Pakhtunkhwa province Pakistan. Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences. In Press.  In:https://doi.org/10.1016/j.jssas.2017.12.002. Accessed: 18:2.
Yusef, S. A. and Malomo, O. (2007). Technical efficiency of poultry egg production in ogun state: a DEA approach. Journal of Poultry Science. 6(9):622-629.