برآورد وراثت‌پذیری‌های آتوزومی و وابسته به جنس برخی صفات اقتصادی در گوسفند نژاد کرمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان،ایران.

چکیده

باوجود اهمیت جداسازی اثرات افزایشی آتوزومی و وابسته به جنس در برنامه‌های اصلاح نژادی، هدف از پژوهش حاضر برآورد وراثت‌پذیری‌های صفات تولیدی گوسفند نژاد کرمانی برای کروموزوم‌های آتوزومی و وابسته به جنس بود. صفات موردمطالعه شامل وزن تولد، سه‌ماهگی، شش‌ماهگی، نه‌ماهگی، یک‌سالگی، متوسط افزایش وزن روزانه قبل از شیرگیری، متوسط افزایش وزن روزانه از شیرگیری تا شش‌ماهگی، متوسط افزایش وزن روزانه از شش‌ماهگی تا یک‌سالگی، ضریب کلیبر قبل از شیرگیری، ضریب کلیبر در سن شش‌ماهگی، ضریب کلیبر در سن یک‌سالگی و وزن پشم سالیانه مربوط به سال‌های 1372 تا 1391، جمع‌آوری‌شده در ایستگاه اصلاح نژاد گوسفند کرمانی شهربابک، بودند. اجزای واریانس و پارامترهای حاصل از آن با استفاده از روش حداکثر درست نمایی محدود شده (REML) و نرم‌افزار Wombat برآورد شد. وراثت‌پذیری مستقیم آتوزومی برای صفات وزن تولد، سه‌ماهگی، شش‌ماهگی، نه‌ماهگی، یک‌سالگی، متوسط افزایش وزن روزانه قبل از شیرگیری، متوسط افزایش وزن روزانه از شیرگیری تا شش‌ماهگی، متوسط افزایش وزن روزانه از شش‌ماهگی تا یک‌سالگی، ضریب کلیبر قبل از شیرگیری، ضریب کلیبر در سن شش‌ماهگی، ضریب کلیبر در سن یک‌سالگی و وزن پشم سالیانه به ترتیب0/04± 0/02،0/05± 0/26 ،0/02± 0/33 ،0/03± 0/05،0/05± 0/23 ،0/02± 0/15 ،0/03± 0/27 ،0/02± 0/18 ،0/03± 0/02،0/08± 0/24 ،0/03± 0/04 و0/07± 0/15 برآورد شد. وراثت‌پذیری مستقیم وابسته به جنس برای این صفات ناچیز و در محدوده 0/01تا 0/03 بود. نتایج این مطالعه نشان دادند که ژن‌های وابسته به جنس، اثرگذاری افزایشی ناچیز بر وزن‌های بدن در سن‌های مختلف و وزن پشم سالیانه دارند.

کلیدواژه‌ها


دادپسند، م. (1391). سیر تکاملی کروموزوم های جنسی در پستانداران. ژنتیک در هزاره سوم.10، ص.2833-2855.
زمانی، پ. و الماسی، م. (1396). برآورد وراثت پذیری های آتوزومی و وابسته به جنس صفات مرتبط با رشد در بزهای نژاد مرخز. مجله علوم دامی ایران. 48، ص.117-109.
سرگلزایی، م و ادریس، م.ع.(1383). تخمین روند های فنوتیپی ،ژنتیکی و محیطی برخی از صفات مربوط به رشد در گوسفند بختیاری. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 1، ص 132- 125.
کارگر، ن.، عباسی، م.ع. و شفیعی، م. (1393). برآورد پارامترها و روند های ژنتیکی برخی صفات اقتصادی در گوسفند نژاد کرمانی. فصلنامه تحقیقات کاربردی در علوم دامی.12، ص.22-11.
طالبی، م.ع. و ادریس، م.ع.(1377). بآورد پارامترهای ژنتیکی و محیطی موثر بر صفات قبل از شیرگیری بره های لری بختیاری. مجله علوم کشاورزی ایران. 2، ص 333- 325.
Bahreini Behzadi, M.R., Shahroudi, F.E. and.Van Vleck, L.D. (2007). Estimates of genetic parameters for growth traits in Kermani sheep. Journal of Animal Breeding and Genetic. 124: 296–301.
Fogarty, N.M. (1995). Genetic parameters for live weight, fat and muscle measurements, wool production and reproduction in sheep: A Review. Animal Breeding Abstracts. 63: 101.
Ghafouri-Kesbi, F. and Notter, D. R. (2016). Sex influence on genetic expressions of early growth in Afshari lambs. Archives Animal Breeding. 59: 9–17.
Gatford, K.L., Fletcher, T.P., Clarke, I.J., Owens, P.C., Quinn, K.J., Walton, P.E., Grant, P.A., Hosking, B.J., Egan, A.R., and Ponnampalam, E.N.(1996): Sexual dimorphism of circulating somatotropin, insulin-like growth factor I and II, Insulin-like growth factor binding proteins, and Insulin: relationships to growth rate and carcass characteristics in growing lambs. Journal of Animal Sciences.74:1314–1325.
Gizaw, S., Lemma, S., Komen, H. and Van Arendonk, J.A.M. (2007). Estimates of genetic parameters and genetic trends for live weight and fleece traits in Menz sheep. Small Ruminant Research. 70: 145–153.
Husby, A., Schielzeth, H., Forstmeier, W., Gustafsson, L. and Qvarnström, A. (2013). Sex chromosome linked genetic variance and the evolution of sexual dimorphism of quantitative traits Evolution, 67: 609-619.
Jafaroghli, M., Rashidi, A., Mokhtari, M. S. and Shadparvar, A. A. (2010). (Co)Variance components and genetic parameter estimates for growth traits in Moghani sheep. Small Ruminant Research. 91: 170-177.
Khodabakhshzadeh, R., Mohamadabadi, M.R., Esmailizadeh, A.K., Moradi Shahrebabak, H., Bordbar, F. and Ansari Namin, S. (2016). Identification of point mutations in exon 2 of GDF9 gene in Kermani sheep. Polish Journal of Veterinary Sciences. 2:281–289.
Maria, G.A., Boldman, K.G. and  Van Vleck, L.D. (1993). Estimates of variances due to direct and maternal effects for growth traits of Romanov sheep. Journal of Animal Sciences.71: 845–849.
Mohammadabadi, M., Esfandyarpoor, E. and Mousapour, A. (2017). Using inter simple sequence repeat multi-loci markers for studying genetic diversity in Kermani sheep. Journal of Research and Development. 5: 154-158.
Meyer, K. (2013). WOMBAT-A program for mixed model analyses by restricted maximum likelihood. Animal Genetics and Breeding Unit, Armidale, pp. 105.
SAS Institute Inc. (2003). SAS 9.1.3 Help and documentation, Cary, NC: SAS Institute Inc.
Mokhtari, M. S., Rashidi, A. and Mohammadi, Y. (2008). Estimation of genetic parameters for postweaning traits of Kermani sheep. Small Ruminant Research. 80: 22-27.
Rashidi, A., Mokhtari, M.S., Safi, J.A. and Mohammad, A.M.R. (2008). Genetic parameter estimates of pre-weaning growth traits in Kermani sheep. Small Ruminant Research. 74: 165-171.
Roulin, A. and Jensen, H. (2015). Sex-linked inheritance, genetic correlations and sexual dimorphism in three melanin-based colour traits in the barn owl. Journal of Evolutionary Biology. 28:655 – 666.
Scholtz, M.M. and Roux. C.Z.) 1988(. The Kleiber ratio (growth rate/metabolic mass) as possible selection criteria in the selection of beef cattle. In: Proceedings of the 3rd World Congress on Sheep and Beef Cattle Breeding. 2: 373-375.
Vatankhah, M., Talebi, A. and Blair, H. (2016). Genetic analysis of Lori-Bakhtiari lamb survival rate up to yearling age for autosomal and sex-linked. Small Ruminant Research. 136: 121-126.