نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

2 استاد، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

3 استادیار، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

4 استادیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، کرمان، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش کنونی برآورد وراثت‌پذیری‌ها، همبستگی‌های ژنتیکی، فنوتیپی و محیطی و نیز شناسایی عوامل خطر مرتبط با بروز جفت‌ماندگی و متریت در سه زایش نخست گاوهای هلشتاین بود. در این پژوهش از داده‌های گاو شیری نژاد هلشتاین استفاده شد که طی سال‌های 1387 تا 1396 در 17 گله بزرگ جمع‌آوری شده بودند. داده‌ها در شکم‌های اول، دوم و سوم زایش به ترتیب مربوط به 63039، 46265 و 30031 رأس گاو بودند. برای ارزیابی ژنتیکی از تجزیه و تحلیل چند صفتی تحت مدل آستانه‌ای استفاده شد. برای شناسایی عوامل خطر مرتبط با بروز متریت و جفت‌ماندگی از مدل رگرسیون لجستیک چند متغیّره استفاده شد. در بین عوامل خطر بررسی شده مرتبط با بروز جفت‌ماندگی و متریت، به ترتیب مرده‌زایی و جفت‌ماندگی بیشترین تأثیر را بر بروز این بیماری‌ها داشتند. میانگین‌های پسین وراثت‌پذیری جفت‌ماندگی در زایش اول، دوم و سوم به ترتیب 0.06، 0.03 و 0.05 و متریت به ترتیب 0.03، 0.2 و 0.03 به دست آمدند. میانگین‌های پسین همبستگی ژنتیکی بین زایش‌های مختلف برای جفت‌ماندگی (0.41 تا 0.73) و متریت (0.34 تا 0.9) متوسط رو به بالا به ‌دست آمدند. با توجه به همبستگی‌های ژنتیکی و فنوتیپی کمتر از واحد بین جفت‌ماندگی و نیز بین متریت در سه زایش نخست، می‌توان نتیجه گرفت که متریت و جفت ماندگی در این زایش‌های گاوهای هلشتاین ایران صفات مختلفی هستند و هنگام ارزیابی ژنتیکی این صفات در گاوهای هلشتاین ایران اطلاعات هر شکم زایش باید به عنوان صفات مجزائی در نظر گرفته شوند.

کلیدواژه‌ها

مهنانی، ا. صادقی سفیدمزگی، ع. و م، صفاهانی لنگرودی. (1394). بررسی پیامدها و عوامل مؤثر بر میزان وقوع جفت‌ماندگی در گاوهای هلشتاین استان اصفهان. علوم دامی ایران، 46(1)، 83-91.‎
Benzaquen, M., C. Risco, L. Archbald, P. Melendez, M.-J. Thatcher, and W. Thatcher. (2007. (Rectal  temperature, calving-related factors, and the incidence of puerperal metritis in postpartum dairy cows. Journal of Dairy Science. 90:2804-2814.
Bruun, J., A. Ersbøll, and L. Alban. 2002. Risk factors for metritis in Danish dairy cows. Preventive Veterinary Medicine 54:179-190.
Dhakal, K., Tiezzi, F., Clay, J. S., & Maltecca, C. (2015). Inferring causal relationships between reproductive and metabolic health disorders and production traits in first-lactation US Holsteins using recursive models. Journal of dairy science, 98(4), 2713-2726.
Dohoo, Ian R., S. Wayne Martin, and Alan H. Meek. (1984).  Disease, production and culling in Holstein-Friesian cows VI. Effects of management on disease rates. Preventive Veterinary Medicine 3.1: 15-28.
Dubuc, J., Duffield, T. F., Leslie, K. E., Walton, J. S., & LeBlanc, S. J. (2011). Effects of postpartum uterine diseases on milk production and culling in dairy cows. Journal of dairy science, 94(3), 1339-1346.
Faye, B. (1992). Interrelationships between health status and farm management system in French dairy herds. Preventive Veterinary Medicine, 12(1-2), 133-152.
Fourichon, C., Seegers, H., & Malher, X. (2000). Effect of disease on reproduction in the dairy cow: a meta-analysis. Theriogenology, 53(9), 1729-1759.
Fourichon, C., Seegers, H., Beaudeau, F., Verfaille, L., & Bareille, N. (2001). Health-control costs in dairy farming systems in western France. Livestock Production Science, 68(2-3), 141-156.
Fricke, P. & Wiltbank, M. (1999). Effect of milk production on the incidence of double ovulation in dairy cows. Theriogenology, 52, 1133-1143.
Haugaard, K., & Heringstad, B. (2015). Genetic parameters for fertility-related disorders in Norwegian Red. Journal of Dairy Science, 98(2), 1321-1324.
Heringstad, B. (2009a). Genetic analysis of reproductive diseases and disorders in Norwegian Red cows. Page 179 in Book of abstracts of the 60th Annual Meeting of the EAAP, Barcelona, Spain.
Heringstad, B. (2010). Genetic analysis of fertility-related diseases and disorders in Norwegian Red cows. Journal of Dairy Science. 93:2751-2756.
Heringstad, B., Y. Chang, D. Gianola, and G. Klemetsdal. (2005). Genetic analysis of clinical mastitis, milk fever, ketosis, and retained placenta in three lactations of Norwegian red cows. Journal of Dairy Science 88:3273-3281.
Hosmer, D. W., and S. Lemeshow. (2000). Special topics. Applied Logistic Regression, Second Edition: 260-351.
Hossein-Zadeh N G (2013). Effects of main reproductive and health problems on the performance of dairy cows: a review. Spanish Journal of Agricultural Research. 11(3): 718-735.
Hossein-Zadeh, Navid Ghavi, and Mehrnaz Ardalan. (2011a).  Cow-specific risk factors for retained placenta, metritis and clinical mastitis in Holstein cows. Veterinary Research Communications 35.6: 345-354.
Hossein-Zadeh, N. G., and M. Ardalan. (2011b). Bayesian estimates of genetic parameters for metritis, retained placenta, milk fever, and clinical mastitis in Holstein dairy cows via Gibbs sampling. Research in Veterinary Science 90:146-149.
Jamrozik, J., Koeck, A., Kistemaker, G. J., & Miglior, F. (2016). Multiple-trait estimates of genetic parameters for metabolic disease traits, fertility disorders, and their predictors in Canadian Holsteins. Journal of Dairy Science, 99(3), 1990-1998.
Joosten, I., Van Eldik, P., Elving, L., & Van Der Mey, G. J. W.(1987). .Factors related to the etiology of retained placenta in dairy cattle.  Animal Reproduction Science. 14.4: 251-262.
Kaneene, J.B. and Miller, R., (1995). Risk factors for metritis in Michigan dairy cattle using herd-and cow-based modelling approaches. Preventive Veterinary Medicine, 23(3), pp.183-200.
Kelton, D. F., K. D. Lissemore, and R. E. Martin. (1998). Recommendations for recording and calculating the incidence of selected clinical diseases of dairy cattle. Journal of Dairy Science 81:2502-2509.
Kimura K, Goff JP, Kehrli ME, Reinhardt TA . (2002). Decreased neutrophil function as a cause of retained placenta in dairy cattle1. Journal of Dairy Science. 85:544–550
Koeck, A., Egger-Danner, C., Fuerst, C., Obritzhauser, W., & Fuerst-Waltl, B. (2010). Genetic analysis of reproductive disorders and their relationship to fertility and milk yield in Austrian Fleckvieh dual-purpose cows. Journal of Dairy Science 93:2185-2194.
Koeck, A., F. Miglior, J. Jamrozik, D. Kelton, and F. Schenkel. (2014). Genetic relationships of fertility disorders with reproductive traits in Canadian Holsteins. in 10th World Congress on Genetics Applied to Livestock Production Vancouver, Canada.
Koeck, A., F. Miglior, D. Kelton, and F. Schenkel. (2012). Health recording in Canadian Holsteins: Data and genetic parameters. Journal of Dairy Science 95:4099-4108.
Laven, R. A., Peters, A. R., Govindarajan, R., Muralimanohar, B., Koteeswaran, A., Venugopalan, A. T., & Douglass, J. P. (1996). Bovine retained placenta: aetiology, pathogenesis and economic loss. The veterinary record, 139(19), 465-471.
Lin, H., P. Oltenacu, L. D. Van Vleck, H. Erb, and R. Smith. (1989). Heritabilities of and Genetic Correlations Among Six Health Problems in Holstein Cows1. Journal of Dairy Science 72:180-186.
Misztal, I., S. Tsuruta, T. Strabel, B. Auvray, T. Druet, and D. Lee. (2002). BLUPF90 and related programs (BGF90). in Proceedings of the 7th World Congress on Genetics Applied to Livestock Production Montpellier, France.
Neuenschwander, T.-O., F. Miglior, J. Jamrozik, O. Berke, D. Kelton, and L. Schaeffer. (2012). Genetic parameters for producer-recorded health data in Canadian Holstein cattle. Animal 6:571-578.
Qu, Y., Fadden, A. N., Traber, M. G., & Bobe, G. (2014). Potential risk indicators of retained placenta and other diseases in multiparous cows. Journal of Dairy Science, 97(7), 4151-4165.
Schnitzenlehner, S., A. Essl, and J. Sölkner. 1998. Retained placenta: Estimation of nongenetic effects, heritability and correlations to important traits in cattle. Journal of Animal Breeding and Genetics 115:467-478.
Sheldon, I. M., Williams, E. J., Miller, A. N., Nash, D. M., & Herath, S. (2008). Uterine diseases in cattle after parturition. The Veterinary Journal, 176(1), 115-121.
Toni, F., Vincenti, L., Ricci, A., & Schukken, Y. H. (2015). Postpartum uterine diseases and their impacts on conception and days open in dairy herds in Italy. Theriogenology, 84(7), 1206-1214.
Uribe, H. A., Kennedy, B. W., Martin, S. W., & Kelton, D. F. (1995). Genetic parameters for common health disorders of Holstein cows. Journal of Dairy Science, 78(2), 421-430.
Van Dorp, T. E., Dekkers, J. C. M., Martin, S. W., & Noordhuizen, J. P. T. M. 1998. Genetic parameters of health disorders, and relationships with 305-day milk yield and conformation traits of registered Holstein cows. Journal of dairy science 81: 2264-2270.
Zwald, N., K. Weigel, Y. Chang, R. Welper, and J. Clay. (2004a). Genetic selection for health traits using producer-recorded data. I. Incidence rates, heritability estimates, and sire breeding values. Journal of Dairy Science 87:4287-4294.