نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان آموزش، تحقیقات و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

2 دانشیار مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان آموزش، تحقیقات و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

3 استاد مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان آموزش، تحقیقات و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

این مطالعه به منظور ارزیابی اثرات استفاده از سطوح مختلف محرک رشد گیاهی اورکس® بر عملکرد و پاسخ های ایمنی جوجه های گوشتی انجام شد. محلول اورکس® ترکیبی از عصاره الکلی رزماری، برنجاسپ، علف سرفه، شکوفه گیلاس و جلبک قهوه ای بود. تعداد 600 قطعه جوجه گوشتی یک روزه سویه راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار، 5 تکرار و 30 قطعه جوجه در هر تکرار، استفاده شدند. تیمارهای آزمایشی شامل 1) گروه دریافت کننده آب آشامیدنی فاقد افزودنی (شاهد)، 2) گروه دریافت کننده آب آشامیدنی دارای محلول اورکس® با نسبت حجمی 1 به 30، 3) گروه دریافت کننده آب آشامیدنی دارای محلول اورکس® با نسبت حجمی 1 به 60 و 4) گروه دریافت کننده آب آشامیدنی دارای محلول تجاری بیوهربال® با نسبت حجمی 1 به 1000 بودند. صفات عملکرد به صورت هفتگی اندازه گیری شدند. پاسخ های ایمنی سلولی و خونی با استفاده از تزریق فیتوهماگلوتینین فسفاتی (PHAP) و سوسپانسیون گلبول قرمز خون گوسفند (SRBC) به ترتیب در سنین 15 و 35 روزگی، ارزیابی شدند. برای انتخاب بهترین تیمار و تصمیم گیری در مورد استفاده از محرک رشد گیاهی اورکس®، از روش مدیریت تصمیم گیری چند شاخصی، استفاده شد. بر اساس نمره دهی حاصل از این روش، تیمارهای 1 تا 4 به ترتیب نمرات 0/1305، 0/7418، 0/8278 و 0/6421 را به دست آوردند. بر طبق نتایج به دست آمده، استفاده از محرک رشد گیاهی اورکس® در آب آشامیدنی، به‌ عنوان راه کاری برای بهبود صفات تولیدی و ایمنی جوجه های گوشتی، توصیه می شود.

کلیدواژه‌ها

توکلی، ب.، فولادی، م. ح.، سالار معینی، م. و سامی، م. (1389). اثر استفاده از مکمل گیاه دارویی رزماری یا ویتامین E در بهبود کیفیت و ماندگاری گوشت در جوجه­های گوشتی. خلاصه مقالات چهارمین کنگره علوم دامی ایران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (کرج). ص ص. 396-393.
چهره­ایی، آ.، نوبخت، ع. و شهیر، م. ح. (1390). اثرات سطوح مختلف مکمل گیاهی بیوهربال (حاوی اسانس­های آویشن و سیر) بر عملکرد، کیفیت تخم­مرغ، فراسنجه­های بیوشیمیایی و ایمنی خون مر­غ­های تخم­گذار. نشریه دامپزشکی (پژوهش و سازندگی)، شماره 90، ص ص. 65-58.
حسینی، س. ع.، زاغری، م.، لطف‌‌الهیان، ه.، شیوازاد، م. و مروج، ح. (1390). تعیین سطح مناسب متیونین مرغ‌های مادر با استفاده از روش اقتصادی حداکثرسازی سود و تصمیم‌‌گیری بر مبنای پاسخ‌های چندگانه. نشریه علوم دامی ایران، شماره 4، ص ص. 333-329.
دانشیار، م. و سبزی بایقر، ف. (1391). فایتوژنیک­ها در تغذیه حیوانات: راه­کارهای طبیعی برای بهینه­سازی سلامت دستگاه گوارش و عملکرد ( چاپ اول)، انتشارات دانشگاه ارومیه. ص ص. 80-50.
مومنی، م. (1385). مباحث نوین تحقیق در عملیات (چاپ اول)، انتشارات دانشگاه تهران. ص. 180.
میاحی، م.، غلامیِ سیدکلایی، س. ج.، مهرفرد، ع.، یوسفی­زاده، ش. و نقاش­پور، ف. (1388). بررسی تأثیر استفاده از داروی برونشی­مکس® بر میانگین عیار پادتن سرم خون جوجه­های گوشتی واکسینه شده با واکسن کشته آنفلوآنزا. خلاصه مقالات اولین سمپوزیوم آنفلونزای پرندگان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شیراز، ص. 51.
Akyildiz, S. and Denli, M. (2016). Application of plant extracts as feed additives in poultry nutrition. Scientific Papers. Series D. Animal Science. 59: 71-74.
Al-Mashhadani, E.H., Al-Mashhadani, H. and Al-Shamire, J.S. (2013). Effect of supplementing different levels of chamomile oil on broiler performance and some physiological traits. International Journal of Poultry Science. 12: 426-429.
Anwar, F., Amhad, N., Alkharfy, K.M. and Gilani, A.H. (2016). Mugwort (Artemisia vulgaris) Oils. In: Preedy, V. (ed.) Essential Oils in Food Preservation, Flavor and Safety. Academic Press. pp. 573-579.
Armin, F., Rahimi, S., Mahdi Abkenar, A., Ghofrani Ivari, Y. and Ebrahimi, H. (2015). Effect of Sargassum sp. and vitamin E on stability of fish oil enriched meat in broiler chickens. Iranian Journal of Applied Animal Science. 5: 385-392.
Aviagen. (2014). Ross 308 Broiler Nutrition Specifications. www.aviagen.com
Baurhoo, B., Ferket, P.R., and Zhao, X. (2009). Effects of diets containing different concentrations of mannanoligosaccharide or antibiotics on growth performance, intestinal development, cecal and litter microbial populations, and carcass parameters of broilers. Poultry Science. 88: 2262-2272.
Corrier, D.E. and Deloach, J.R. (1990). Evaluation of cell mediated, cutaneous basophil hypersensitivity in young chickens by an interdigital skin test. Poultry Science. 69: 403-408.
Dobravalskyte, D., Venskutonis, P.R., Talou, T., Zebib, B., Merah, O. and Ragažinskiene, O. (2013). Antioxidant properties and composition of deodorized extracts of Tussilago farfara L. Records of Natural Products. 7: 201-209.
Emami, N.K., Samie, A., Rahmani, H.R. and Ruiz-Feria, C.A. (2012). The effect of peppermint essential oil and fructooligosaccharides, as alternatives to virginiamycin, on growth performance, digestibility, gut morphology and immune response of male broilers. Animal Feed Science and Technology, 175: 57-64.
Ghazalah, A.A. and Ali, A.M. (2008). Rosemary leaves as a dietary supplement for growth in broiler chickens. International Journal of Poultry Science. 7: 234-239.
Gilani, A.H., Yaeesh, S., Jamal, Q. and Ghayur, M.N. (2005). Hepatoprotective activity of aqueous methanol extract of Artemisia vulgaris. Phytotherapy Research. 19: 170-172.
Hosseini, S.A., Mahdavi, A., Lotfollahian, H., Mohiti-Asli, M., Rezapourian, E., Meimandipour, A. et al. (2012). Determination of energy equivalent value of Natuzyme P in corn and soybean based diet by multi attribute decision making. In: proceeding of the 1st International Conference on Animal Nutrition and Environment. Khon Kaen, Thailand, p. 124. 
Hwang, C.L. and Yoon, K. (1981). Multi Attribute Decision Making: Methods and Applications. 1st Edition. Springer-Verlag, Berlin, Germany. p. 51-72.
Ibañez, E., Kubátová, A., Señoráns, F.J., Cavero, S., Reglero, G. and Hawthorne, S.B. (2003). Subcritical water extraction of antioxidant compounds from rosemary plants. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 51: 375-382.
Kang, H.K., Salim, H.M., Akter, N., Kim, D.W., Kim, J.H., Bang, H.T. et al. (2013). Effect of various forms of dietary Chlorella supplementation on growth performance, immune characteristics, and intestinal microflora population of broiler chickens. Journal of Applied Poultry Research. 22: 100-108.
Khalaji, S., Zaghari, M., Hatami, K.H., Hedari-Dastjerdi, S., Lotfi, L. and Nazarian, H. (2011). Black cumin seeds, Artemisia leaves (Artemisia sieberi), and Camellia L. plant extract as phytogenic products in broiler diets and their effects on performance, blood constituents, immunity, and cecal microbial population. Poultry Science. 90: 2500-2510.
Khattak, F., Ronehi, A., Castelli, P. and Sparks, N. (2014). Effects of natural blend of essential oil on growth performance, blood biochemistry, cecal morphology and carcass quality of broiler chickens. Poultry Science. 93: 132-137.
Khazaei, R., Esmailzadeh, L., Seidavi, A. and João, S. (2017). Comparison between rosemary and commercial antioxidant blend on performance, caecal coliform flora and immunity in broiler chickens fed with diets containing different levels of poultry fat. Journal of Applied Animal Research. 45: 263-267.
Kim, C., Lee, S.J., Hyun, C.G. and Lee, N.H. (2013). Chemical constituents of supercritical extracts from Prunus yedoensis, Saururus chinensis, Zanthoxylum piperitum and their anti-inflammatory activities. International Journal of Pharmacology. 9: 258-264.            
Kim, Y.J. (2006). Effect of mugwort and fish oil addition on quality and self-life in meat-type chicken. Korean Journal of Poultry Science. 33: 1-6.
Kim, Y.J., Kim, C.M., Choi, J.H. and Choi, I.H. (2012). Effect of dietary mugwort (Artemisia vulgaris L.) and pine needle powder (Pinus densiflora) on growth performance, serum cholesterol levels, and meat quality in broilers. African Journal of Biotechnology. 11: 866-873.
Langhout, P. (2000). New additives for broiler chickens. World Poultry. 16: 22-27.
Lucas, A.M. and Jamroz, C. (1961). Atlas of Avian Hematology. Agriculture Monograph 25. USDA, Washington DC, USA. p. 20-28.  
Malczewski, J. (1997). Propagation of errors in multicriteria location analysis: a case study, P: 154-155, In: Fandel, G. and Gal, T. (eds.) Multiple Criteria Decision Making, 1st Edition. Springer-Verlag, Berlin, Germany.
Mehdinezhad, N., Ghannadi, A. and Yeqdaneh, A. (2016). Phytochemical and biological evaluation of some Sargassum species from Persian Gulf. Research in Pharmaceutical Sciences. 11: 243-249.
Meimandipour, A., Hosseini, S.A., Lotfollahian, H., Hosseini, S.J., Hosseini, S.H. and Sadeghipanah, H. (2012). Multi attribute decision-making: use of scoring methods to compare the performance of laying hen fed with different levels of yeast. Italian Journal of Animal Science. 11: 82-86.
Mellor, S. (2000). Antibiotics are not the only growth promoters. World Poultry. 16: 14-15.
Rostami, H., Seidavi, A., Dadashbeiki, M., Asadpour, Y., Simões, J., Laudadio, V. et al. (2017). Oxidative stability of chilled broiler breast meat as affected by dietary supplementation with rosemary (Rosmarinus officinalis L.) powder and vitamin E. Food Science and Nutrition. 5: 904-910.
Siqueira, E.P., Alves, T.M.A. and Zani, C.L. (2007). Fingerprint of volatiles from plant extracts based on SPME-GC-MS. Brazilian Journal of Pharmacognosy. 17: 565-571.
Tada, R., Yamanaka, D., Ogasawara, M., Saito, M., Ohno, N., Kiyono, H. et al. (2018). Polymeric caffeic acid is a safer mucosal adjuvant that augments antigen-specific mucosal and systemic immune responses in mice. Molecular Pharmaceutics. DOI: 10.1021/acs.molpharmaceut.8b00648, Publication Date (Web): 14 Aug 2018.
Tajodini, M., Saeedi, H.R. and Moghbeli, P. (2015). Use  of black  pepper,  cinnamon  and  turmeric  as  feed additives  in  the  poultry  industry. World's Poultry Science Journal. 71: 175-183.
UFFDA. (1992). User-Friendly Feed Formulation Done Again, Software Package, University of Georgia, USA.
Van Der Zijpp, A.J. and Leenstra, F.R. (1980). Genetic analysis of the humoral immune response of White Leghorn chicks. Poultry Science. 59: 1363-1369.
Yuan, Y.V. and Walsh, N.A. (2006). Antioxidant and antiproliferative activities of extracts from a variety of edible seaweeds. Food and Chemical Toxicology. 44: 1144-1150.
Zhang, Y.Q., Guan, L., Zhong, Z.Y., Chang, M., Zhang, D.K., Li, H. et al. (2014). The anti-inflammatory effect of cherry blossom extract (Prunus yedoensis) used in soothing skincare product. International Journal of Cosmetic Science. 36: 527-530.