نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری ژنتیک و اصلاح نژاد دام، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی- گروه علوم دامی
2 دانشیار ژنتیک و اصلاح نژاد دام، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی- گروه علوم دامی.
3 استاد ژنتیک و اصلاح نژاد دام، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان.
چکیده
در این پژوهش اثر عوامل محیطی تاثیرگذار و روندهای ژنتیکی و فنوتیپی برای صفات وزن بدن در سنین مختلف گوسفندان عربی برآورد گردید. بدین منظور از تعداد 11365 رکورد وزن تولد، 6930 رکورد وزن شیرگیری، 3275 رکورد وزن 6ماهگی، 2043 رکورد ورن نه ماهگی و 1750 رکورد وزن یکسالگی استفاده شد. داده‌های مورد استفاده در این مطالعه طی سال‌های 1373 تا 1394 در استان خوزستان جمع آوری شدند. ارزش اصلاحی حیوانات بوسیله روش حداکثر درست‌نمایی محدود شده برآورد شد. نرم‌افزار آماری SAS جهت تعیین عوامل محیطی مؤثر بر این صفات و نرم‌افزار Wombat جهت برآورد ارزش اصلاحی دام‌ها مورد استفاده قرار گرفت. برای برآورد روندها از روش رگرسیون وزنی نرم‌افزار SPSS استفاده شد. عوامل محیطی سال تولد، جنسیت بره، تیپ تولد و سن مادر، معنی‌دار بودند و به‌عنوان اثرات ثابت در مدل قرار گرفتند. سن دام هنگام وزن‌کشی به عنوان متغیر کمکی وارد مدل شد. روندها به صورت تابعیت میانگین وزنی فنوتیپی و ژنتیکی بر اساس سال تولد محاسبه شدند. روند ژنتیکی مستقیم برای صفات اوزان تولد، شیرگیری، شش ماهگی، نه ماهگی و یکسالگی به ترتیب 07/0، 17-، 2، 1 و 1 گرم در سال برآورد شد. روند فنوتیپی برای صفات مذکور به ترتیب 5، 256، 76، 83 و 194 گرم در سال بود. می‌توان نتیجه گرفت که افت میانگین ارزش ارثی در روندهای ژنتیکی و ایجاد نوسان در روند فنوتیپی به دلیل کاهش دقت رکورد‌گیری و ورود دام هایی با ارزش اصلاحی پایین به گله و یا تاثیر منفی عوامل محیطی در بروز پتانسیل تولیدی دام ها باشد.
کلیدواژه‌ها
- اسدی خشوئی، ا.، میرائی آشتیانی، س. ر. و ترکمن زهی، آ. (1378). ارزیابی نسبت کلیبر به عنوان یکی از معیارهای انتخاب قوچ در گوسفند نژاد لری بختیاری. مجله علوم کشاورزی ایران. شماره 4، ص ص. 655-649.
- افتخاری شاهرودی، ف.، بحرینی، م. ر.، ونولک، د. و دانشمسگران، م. ( 1381). ارزیابی عوامل مؤثر بر صفات رشد در گوسفند کرمانی. مجله علوم کشاورزی ایران. شماره 3، ص ص. 402-395.
- بانی سعادت، ح.، ورکوهی، ش. و رزاق زاده، س. (1396). بررسی روند ژنتیکی، فنوتیپی و محیطی صفات بیومتریک در گوسفند نژاد ماکویی. مجله پژوهشهای تولیدات دامی. شماره 18، ص ص. 146-139.
- حسنی، س.، امام وردی، ا.، زره داران، س.، آهنی آذری، م. و فرهنگ فر، هـ. (1389) برآورد روند ژنتیکی، فنوتیپی و محیطی برخی صفات رشد و درجه پوست در گوسفند قره گل. مجله علوم دامی ایران. شماره 4، ص ص.349-343.
- حسنی، س.، دلتنگ سفیدسنگی، ح.، رشیدی، ا. و آهنی آذری، م. (1388). برآورد روند ژنتیکی، فنوتیپی و محیطی صفات رشد در گوسفند بلوچی. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. شماره 1، ص ص. 132-126
- حسینپور مشهدی، م.، افتخاری شاهرودی، ف.، و ولیزاده، ر.( 1384). برآورد پارامترهای ارثی برای صفات وزن در گوسفند بلوچی. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. شماره ویژهنامه علوم دامی، ص ص. 82-77.
- درستکار، م.، شجاع، ج.، رافت، ع.، پیرانی، ن. و اسفندیاری، ه. (1389). بررسی اثر عوامل محیطی و برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات رشد در گوسفند مغانی. نشریه علوم دامی. شماره 88، ص ص. 25-15.
- راشدی ده صحرایی، آ.، فیاضی، ج.، بیگی نصیری، م.ت. و وطن خواه، م. (1395). تحلیل ژنتیکی و فنوتیپی صفات وزن بدن در سنین مختلف بره-های لری بختیاری. مجله پژوهش های تولیدات دامی. شماره 14، ص ص. 164-157.
- رشیدی، ا. و آخشی، ح. ( 1386). برآورد روند ژنتیکی و محیطی صفات رشد در یک گله از گوسفندان نژاد کردی. مجله علوم کشاورزی ایران. شماره 2، ص ص. 337-329.
- ساورسفلی، س.، پتی آبادی، ز.، ورکوهی، ش. و هادی تواتری، م. ح. ( 1396). برآورد روندهای ژنتیکی، فنوتیپی و محیطی صفات رشد در گوسفند شال. مجله تحقیقات دام و طیور. شماره 3 و 4، ص ص. 29-1.
- سرگلزایی، م. و ادریس، م. ع. (1383). تخمین روندهای فنوتیپی، ژنتیکی و محیطی برخی صفات مربوط به رشد در گوسفند نژاد بختیاری. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، شماره 1، ص ص. 133-125.
- شهدادی، ع. و ساقی، د. ع.( 1396). برآورد مؤلفه‌های واریانس و روند ژنتیکی، فنوتیپی و محیطی صفات وزن بدن در گوسفند کردی. نشریه علوم دامی (پژوهش و سازندگی)، شمار 114، ص ص. 194-183.
- صمدی، س.، همتی، ب.، هنرور، م. و فرهوش، ط. (1391). برآورد مؤلفه‌های واریانس و کواریانس صفات وزن بدن در گوسفند زندی با استفاده از مدل تابعیت تصادفی. مجله دانش و پژوهش علوم دامی. شماره 11، ص ص. 42-33.
- عزت پور، م. (1382). پرورش گوسفند و بز در ایران. انتشارات مولف، تهران. ص. 181.
- عزیزی، پ.، عالی، م.، مرادی شهربابک، م.، مرادی شهربابک، ح. و مقبلی، ه. ( 1392). برآورد پارامترها و روند ژنتیکی صفات پیش از شیرگیری در گوسفند زل. مجله تحقیقات دام و طیور. شماره 4، ص ص. 80-71.
- محمدی، ی.، ستائی مختاری، م. و بهرامی، ع. م. (1387). برآورد روند ژنتیکی و محیطی برخی صفات رشد در گوسفندکردی. ژنتیک نوین. شماره 4. ص ص. 36-29.
- محمدی،ح.، مرادی شهر بابک، م. و صادقی، م. (1390). برآورد روند ژنتیکی فنوتیپی ومحیطی صفات رشد در گوسفند زندی. مجله زنتیک نوین. شماره 2، ص ص. 57-49.
- نامور، م.، داشاب، غ.ر.، رکوعی، م.، فرجی آروق، هـ.. و علی ساقی، ع. (1396). براورد پارامترها و روند ژنتیکی برای صفات وزن بدن در سنین تولد تا یک_سالگی گوسفند کردی خراسان شمالی. مجله تولیدات دامی. شماره 2، ص ص. 298-281.
- نقویان، س.، حسنی، س.، آهنی آذری، م.، خان احمدی، ع. و ساقی د.ع. ( 1394). برآورد روند ژنتیکی و فنوتیپی صفات رشد در گوسفند کردی شیروان. مجله پژوهشهای تولیدات دامی. شماره 12، ص ص.151-145.
- Abegaz, S., Negussie. E., Duguma. G. and Rege. J. E. O. (2002). Genetic parameter estimates for growth traits in Horro sheep. Journal of Animal breeding and Genetics. 119 (1): 35-45.
- Akaike, H. (1973). Information theory and an extension of the maximum likelihood principle. In: Petrov, B.N., Csaki, F. (Eds.), Proc. 2nd Int. Symp. Information Theory. Academia Ki ado, Budapest, Hungary.
- Dugoma, G., Schoeman, S. J., Cloete, S.W. P and Jordaan. G. F. (2002). Genetic parameter estimate of early growth traits in the Tygerhoek Merino flock. African Journal of Animal Science. 32(2): 66-75.
- Gizaw, S., Lemma, S., Komen, H. and Van Arendonk, J. A. M. (2007). Estimates of genetic parameters and genetic trends for live weight and fleece traits in Menz sheep. Small Ruminant 70: 145-153.
- Hanford, K. J., Van Vleck, L. D and Snowwder, G. D. (2003). Estimates of genetic parameters and genetic change for reproduction, weight and wool characteristics of Targhee sheep. Journal of Animal Science. 81:630-640.
- Jafaroghli, M., Rashidi , A., Mokhtari, M. S. and Shadparvar, A. A. (2010). (Co)Variance companents and genetic parameter estimates for growth traits in Moghani sheep. Small Ruminant Research. 91: 170-177.
- Di, J., Zhang, Y., Tian, K. C., Liu, J. F., Xu, X. M., Zhang, Y. J., and Zhang, T. H. (2011). Estimation of (co) variance components and genetic parameters for growth and wool traits of Chinese superfine merino sheep with the use of a multi-trait animal model. Livestock Science, 138(1-3): 278-288
- Jurado, J. J., Alonso, A. and Alenda, R. (1994). Selection response for growth in a Spanish Merino flock. Journal of Animal Science. 72:1433-1440.
- Maxa, J., Norberg, E., Berg, P., and Pedersen, J. (2007). Genetic parameters for growth traits and litter size in Danish Texel, Shropshire, Oxford Down and Suffolk. Small ruminant research, 68(3), 312-317.
- Meyer, K. (2006). A program for Mixed Model Analyses by Restricted Maximum Likelihood. Animal genetics and Breeding Unit, University of New England Armidale, NSW 2351, AUSTRALIA.
- Mohammadi, A. R., Abbasi, M. A., Moghaddam, A. A. and Zare Shahneh, A. (2009). Estimation of Growth Traits in Iranian Afshari Sheep Breed under Rural Production System. Journal of animal and Veterinary Advances. 8(7): 1449-1445.
- Ozder, M., Sezenler, T., Onal, A. R. and Ceyhan, A. (2009). Genetic and Non-Genetic Parameter Estimates for Growth Traits in Turkish Merino Lambs. Journal of Animal and Veterinari Advances. 8(9): 1729-1734.
- Rashidi, A., Mokhtari, M. S., Safi Jahanshahi, A. and Mohammad Abadi, M. R. (2008). Genetic parameter estimates of pre-weaning growth traits in Kermani sheep. Small Ruminant research, 74:165-171.
- Roden, J. A., Merrell, B. G., Murray, W. A. and Haresign, W. (2003). Genetic analysis of live weight and ultrasonic fat and muscle traits in a hill sheep flock undergoing breed improvement utilizing an embryo transfer programme. Journal of Animal Science. 76:367-373.
- Saghi, D. A., Khadivi, H., Navidzadeh, M. and Nikbakht, M. (2007). Study on Influence of Environmental Effect on Birth Weight,Weaning Weight and Daily Growth of Baluchi Sheep. Pakistan Journal of Nutrition. 6 (5): 436-437.
- Shaat, S.G. and Mansour, H. (2004). Genetic trend for lamb weights in flocks of Egyptian Rahmany and Ossimi sheep. Small Ruminant Reserch. 51: 23-28.
- Shokrollahi, B. and Baneh, H. (2012). (Co) variance components and genetic parameters for growth traits in arabi sheep using different animal models. Genetic Molecular Research. 11(1): 305-314.
- Wilson, D.E. and Willham, R.L. (1986). Withinberd phenotypic, genetic and environmental trend lines for beef catle breeders. Journal of animal Science. 63:1087-1094.
)