مقایسه برخی از توابع غیرخطی برای توصیف منحنی رشد در گوسفند ماکویی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار ژنتیک و اصلاح نژاد دام، دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانش‌آموخته دکتری ژنتیک و اصلاح نژاد دام، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان.

چکیده

برای انجام این پژوهش، از تعداد 6841 رکورد وزن بدن در سنین مختلف 1877 رأس گوسفند ماکویی که طی سال‌های 1369 تا 1393 در ایستگاه پرورش و اصلاح‌نژاد گوسفند ماکویی شهرستان ماکو استان آذربایجان غربی جمع‌آوری شده بودند، استفاده شد. پارامترهای منحنی رشد، بر اساس وزن بدن در سنین مختلف و با مقادیر مختلف آغازین با استفاده از رویه NLIN نرم افزار SAS برآورد شدند. چهار مدل غیرخطی برودی، ون‌برتالانفی، لجستیک و گومپرتز بر داده‌ها برازش داده شدند. پس از تعیین مناسب‌ترین مدل غیرخطی توصیف کننده منحنی رشد، این مدل با استفاده از روش تکرار گوس- نیوتن به نحوی برازش داده شد تا پارامترهای منحنی رشد برای همه افراد به صورت جداگانه بدست آیند. با استفاده از رویه GLM نرم‌افزار SAS اثرات ثابت تأثیرگذار بر این پارامترها شناسایی شدند. مدل برودی با داشتن بالاترین دقت (955432/0R2= ( و کمترین خطا (78/37MSE=) بهترین مدل جهت توصیف الگوی رشد گوسفند ماکویی شناخته شد. این مدل وزن بلوغ، نرخ رشد و نرخ بلوغ را به ترتیب 09/46، 88/0 و 007/0 برآورد کرد. سال و فصل تولد، جنس و تیپ تولد بره بر وزن بلوغ و نرخ رشد اثر معنی‌داری داشتند (01/0p <)، اما جنس بره بر نرخ بلوغ معنی‌دار نبود (01/0p <). نتایج نشان داد که مدل برودی نسبت به سایر مدل‌های ارزیابی شده جهت برازش منحنی رشد گوسفند ماکویی مناسب‌تر بود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. ارجمند، م. تعیین منحنی‌های رشد در گوسفند لری‌بختیاری. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی. دانشگاه شهرکرد. 60 ص.
  2. بحرینی بهزادی، م. ر.، اسلمی نژاد، ع. ا. و ابراهیم زاده، م. 1389. ارزیابی مدل‌های رشد غیر‌خطی در پیش بینی رشد در گوسفند بلوچی. چهارمین کنگره علوم دامی ایران، کرج.
  3. حسین­پور، م.، ف. افتخاری شاهرودی. و ر. ولی­زاده. (1384). برآورد پارامترهای ارثی برای صفات وزن در گوسفند بلوچی. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. سال 12. ویژه­نامه علوم دامی، صص: 82-77.
  4. راشدی، آ. (1393). تجزیه و تحلیل ژنتیکی پارامترهای الگوی رشد حاصل از مقایسه توابع غیرخطی در گوسفند مغانی با استفاده از روش آماری بیزی. سمینار دکتری ژنتیک و اصلاح نژاد دام. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان. 103 ص.
  5. راشدی، آ.، فیاضی، ج.، مسعودی، ع. و عبداللهی آرپناهی، ر. (1397). تجزیه و تحلیل ژنتیکی پارامترهای الگوی رشد حاصل از مقایسه توابع غیرخطی در گوسفند مغانی با استفاده از راهبرد بیزی. مجله پژوهش‌های علوم دامی. سال 28. شماره 3: 126-113.
  6. رحیمی کاکلکی، م.، فرهنگ‌فر، ه.، منتظرتربتی، م. ب. و اقبال، ع. (1393). توصیف منحنی رشد در نژادهای مختلف گوسفندان ایران با استفاده از تابع غیرخطی گومپرتز. مجله تحقیقات دام و طیور. جلد سوم. شماره چهارم. 22-28.
  7. کارگر، ن.، م. مرادی شهربابک.، ح. مروج. و م. رکوعی. (1385). تخمین پارامتر‌های ژنتیکی صفات رشد و پشم در گوسفند کرمانی. نشریه پژوهش سازندگی. شماره 73. ص 95-88.
  8. مولائی تاجکوه، م. (1392). مقایسه منحنی رشد بین دو نژاد کردی و بلوچی با استفاده از توابع غیر خطی. پایان نامه کارشناسی ارشد. ژنتیک و اصلاح نژاد دام. دانشگاه فردوسی مشهد. 89 ص.
  9. مؤمن، ا. (1391). تخمین پارامترهای ژنتیکی منحنی رشد برودی در گوسفند بلوچی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد. 70 ص.
  10. میرحسینی، س.ض.، قوی حسین‌زاده، ن. و هادی‌نژاد، ف. (1396). مقایسه مدل‌های غیرخطی برای توصیف منحنی رشد از تولد تا یکسالگی در بز مرخز. نشریه پژوهش‌های تولیدات دامی. دوره 8. شماره 18: 131-138.
  11. میردریکوندی، م.، مسعودی, ع.، آذرفر، آ. و کیانی، ع. (1394). مقایسه مدل ریاضی گمپرتز و شبکه عصبی مصنوعی جهت تخمین فراسنجه های رشد جوجه های گوشتی دریافت کننده عصاره کنگرفرنگی از طریق آب آشامیدنی. مجله علوم دامی ایران. سال 46. شماره 1: 16-9.
    1. Abegaz, S., Vanwyk, J.B., and Olivier, J.J. (2010). Estimation of genetic and phenotypic parameters of growth curve and their relationship with early growth and productivity in Horro sheep. Archiv Tierzucht, 53: 85-94.
    2. Akbas, Y., Ulutas, Z., Sezar, M., Aksoy, Y., Sirin, U., and Kuran, M. (2010). The Effect of Brith Types on Growth Curve Parameters of Karayaka Lamb. J. Animal and Veterinary Advances. 9: 9: 1384-1388.
    3. Bathaei S. S. and Leroy P. L. (1996). Growth and mature weight of Mehrab Iranian fat-tailed sheep. Small Ruminant Research. 22: 155 – 162.
    4. Brody, S. (1945). Bioenergetics and growth. Rheingold publishing Crop., NY.
    5. Canaza-Cayoa, A.W., Huancab, T., Gutierrezc, G.P. and beltran, P.A. (2015). Modeling of growth curves and estimation of genetic parameters for growth curve parameters in Peruvian young llamas (lama glama). Small Ruminant Research. 130: 81-89.
    6. Darmani Kuhi, H., Ghavi Hossein-Zadeh, N., Lopez, S., Falahi, S. and France. J. (2018). Sinusoidal function to describe the growth curve of dairy heifers. Animal Production Science. Pp: A-I.
    7. Gbangboche, A., Glele-Kakai, R., Salifou, S., Albuquerque, L. & Leroy, P. (2008). Comparison of non-linear growth models to describe the growth curve in West African Dwarf sheep. Animal, 2, 1003-1012.
    8. Ghavi Hossein-Zadeh, N. (2015). Modeling the growth curve of Iranian Shall sheep using non-linear growth models. Small Ruminant Research. 130: 60-66.
    9. Hojati, F. and Ghavi hossein-Zadeh, N. (2017). Comparison of non-linear growth models to describe the growth curve of Mehraban sheep. Journal of Applied Animal Research. 46: 1. 499–50.
    10. Kopuzlu, S., Sezgin, E., Esenbuga, N. and Bilgin, O. C. (2014). Estimation of growth curve characteristics of Hemsin male and female sheep. Journal of Applied Animal Research. 42: 2. 228–232.
    11. Kor, A., Baspinar, E., Karaca, S., and Keskin, S. (2006). The determination of growth in akkeci (white goat) female kidsby various growth models. Czech Journal of Animal Science, 51: 110 – 116.
    12. Kucuk, M., and Eyduran, E. (2010). The determination of the best growth model for Akkaraman and German blackheaded mutton x Akkaraman B1 crosbreed lambs. Bulgarian Journal of Agricultural Science. 15: 1. 90-92.
    13. Mohd Hafiz, A.W., Mohamad Hifzan, R., Izuan Bahtiar, A.J. and Ariff, O.M. (2015). Describing growth pattern of Brakmas cows using non-linear regression models. Mal. Journal of Animal Sciences, 18(2): 37-45.
    14. Nasholm, A. and Danell, O. (1996). Genetic relationship of lamb weight, maternal ability and mature ewe weight in Swedish finewool sheep. Journal of Animal science Manasha then Albany then Champaign Illinois. 74: 329-339.
    15. Owens F.N. Dubeski P. (1993). Factors that alter the growth and development of ruminants. . Journal of Animal Science 71: 3138-3350.
    16. Rashidi, A., Mokhtari, M.S., Safi Jahanshahi, A. and Mohammad Abadi, M.R. )2008). Genetic parameter estimates of pre-weaning growth traits in Kermani sheep. Small Ruminant research. 74: 165-171.
    17. Richards, F.J. (1959). A flexible growth function for empirical use. Journal of Experimental Botany. 10: 29. 290–300.
    18. Saghi, D.A., A. Aslaminejad, M. Tahmoorespur, H. Farhangfar, M. Nassiri and G.R. Dashab. (2012). Estimation of genetic parameters for growth traits in baluchi sheep using gompertz growth curve Indian Journal of Animal Sciences, 82: 889-892.
    19. Tariq M. M. Bjawa M. A. Waheed A. Eyduran E. Abbas F. Bokhari F. A. and Akbar A. (2011). Growth curve in Mengali sheep breed of Baluchistan. The Journal of Animal & Plant Science 21: 1. 5-7.
    20. Topal, M., Ozdemir, M., Aksakal, V., Yildiz, N. and Dogru, U. (2004). Determination of the best nonlinear function in order to estimate growth in Morkaraman and Awassi lambs. Small Ruminant Research. 55: 229-232.
    21. Von bertalanffy, L. (1957). Quantitative laws in metabolism and growth. Quarterly Review of Biology. 32: 217-231.
    22. Waheed, A., Sajjad Khan1, M., Ali, S. and Sarwar, M. (2011). Estimation of growth curve parameters in Beetal goats. Leibniz Institute for Farm Animal Biology, Dummerstorf, Germany. 54: 3, 287-296.
علوم دامی
دوره 33، شماره 127
شهریور 1399
صفحه 81-92

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار