نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران.

2 دانشیار، گروه علوم دامی و بیوانفورماتیک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل.

3 دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل.

4 استادیار، پژوهشکده دام‌های خاص، دانشگاه زابل، زابل، ایران.

چکیده

هدف از این مطالعه، برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات منحنی شیردهی (تولید اولیه، نرخ رسیدن به اوج تولید، پارامتر مرتبط با حداکثر تولید، تغییرات شیب منحنی بعد از رسیدن به اوج تولید، زمان رسیدن به اوج تولید، مقدار تولید در اوج، تداوم شیردهی) برازش داده شده توسط تابع روک و تأثیر هم‌خونی بر این پارامترها برای گاوهای هلشتاین ایران بود. بدین منظور از رکوردهای روزآزمون تولید شیر مربوط به سه دورۀ شیردهی اول که بین سال‌های 1362 تا 1396 توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور جمع‌آوری شده بود، استفاده گردید. پارامترهای تابع روک برای همه حیوانات محاسبه شد و از روی پارامترهای منحنی، زمان و مقدار تولید در اوج و تداوم شیردهی محاسبه گردید. برآورد مؤلفه‌های واریانس و پارامترهای ژنتیکی صفات با استفاده از تجزیه و تحلیل تک صفتی و دوصفتی توسط روش نمونه‌گیری گیبس با استفاده از نرم افزار Gibbs3f90 انجام شد. اثر هم‌خونی روی بیشتر صفات منحنی به خصوص صفاتی که وراثت‌پذیری بالاتری داشتند، منفی بود و همچنین سبب افت تداوم تولید شیر شد. دامنۀ وراثت‌پذیری صفات مزبور از 0003/0 تا 086/0 متغیر بوده و بیشترین میزان وراثت‌پذیری مربوط به صفات تداوم شیردهی (086/0) در شکم دوم زایش و مقدار تولید در اوج شیردهی (067/0) در شکم سوم زایش بود. به طور کلی، پارامترهای منحنی شیردهی وراثت‌پذیری پایینی داشتند؛ بنابراین انتخاب ژنتیکی برای این صفات در کوتاه مدت نتایج مطلوبی را نشان نخواهد داد و تغییر در شرایط محیطی و مدیریتی برای بهبود این صفات تأثیرگذارتر خواهد بود

کلیدواژه‌ها

آرین­فر، م.، رکوعی، م.، داشاب، غ. و فرجی آروق، ه. (1397). مقایسه توابع­ توصیف­کنندۀ منحنی تولید شیر سه دورۀ اول شیردهی گاوهای هلشتاین ایران. مجله تولیدات دامی. دوره 20، شماره 3. ص ص. 351-363.
بختیاری­زاده و مرادی شهر بابک، م. (1389). برآورد پارامترهای منحنی شیردهی توسط تابع گامای ناقص و تعیین رابطه ژنتیکی آن­ها با صفات تیپ پستان در گاوهای هلشتاین ایران. مجله علوم دامی ایران، 41(1):1-10.
حسنوند، س.، مهربان، ح. و صادقی ­سفید مزگی، ع. (1394). برآورد روند و پارامترهای ژنتیکی برای تداوم شیردهی گاوهای هلشتاین در ایران. نشریه پژوهش­های علوم دامی ایران. جلد 7، شماره1. ص ص. 113- 119.
فرجی آروق، ه. (1387). برآورد ضریب هم‌خونی گاوهای هلشتاین ایران و تاثیر آن بر صفات تولید شیر. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.
فرخی راد، م. (1385). بررسی روابط ژنتیکی بین تداوم شیردهی و صفات تولیدمثل در برخی از گله گاوهای هلشتاین. پایان نامه دکتری، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز.
محمدی، ع.، علیجانی، ص.، رأفت، س.ع.، تقی­زاده، ا. و بهلولی، م. (1391). مقایسه برازش عملکرد توابع چند جمله­ای در مدل رگرسیون تصادفی برای رکوردهای روزآزمون تولید شیر گاوهای هلشتاین ایران. پژوهش­های تولیدات دامی. سال سوم، شماره 6. ص ص. 46-63.
مرادی­ شهر ­بابک، م. (1380). تداوم شیردهی در گاوهای شیری. مجله علوم کشاورزی ایران. شماره 32، ص ص. 202-193.
مهربان، ح.، فرهنگ فر، ه.، رحمانی نیا، ج.، وسلطانی، ح. ع. (1388). مقایسه برخی توابع توصیف کننده شکل منحنی شیردهی در گاو نژاد هلشتاین. مجله پژوهش های علوم دامی ایران. 2: 52- 47.
نقویان، س.، حسنی، س.، آهنی آذری، م.، خان احمدی، ع.، ساقی، د.ع. و مامی­زاده، ن.ب. (1393). مطالعه تنوع ژنتیکی گوسفند کردی شیروان با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره و مقایسه ضریب همخونی بدست آمده با استفاده از اطلاعات شجره­ای. نشریه پژوهش­های علوم دامی. 24(1): 93-105.
Abate, A. L., Atta., M. and Anthony., R. N. (2010). Seasonal variation of milk persistency of Kenna× Friesion Crossbred dairy cows under confinement feeding in a hot environmental. Journal of Animal Science, 10: 13-18.
Biassus, I.O., Cobuci, J.A., Costa, C.N., Rorato, P.R.N., Braccini Neto, J., Cardoso, L.L. (2011). Genetic parameters for production traits in primiparous Holstein cows estimated by random regression models. Revista Brasileira de Zootecnia. 40:85–94.
Bjelland, D. W., Weigel, K. A., Vukasinovic, N. and Nkrumah, J. D. (2013). Evaluation of inbreeding depression in Holstein cattle using whole-genome SNP markers and alternative measures of genomic inbreeding. Journal of Dairy Science. 96:4697–4706.
Chegini, A., Shadparvar, A. and Ghavi Hossein‐Zadeh, N. (2015). Genetic parameter estimates for lactation curve parameters, milk yield, age at first calving, calving interval and somatic cell count in Holstein cows. Iranian Journal of Applied Animal Science. 5(1):61- 67.
Dohare, A.K., Singh, B., Verma, M.R., Perme, B., Sharma, V.B., Gupta, N. and Kshandakar, S. (2014). Comparison of standard lactation curve models using fortnightly milk records in Frieswal cattle. Veterinary World, 7(10): 831–34.
Farhangfar, H. and Naeemipour, H. (2007). Phenotypic study of lactation curves in Iranian Holestein. Journal of Agriculture Science. 9:279-286.
Farhangfar, H. and Rowlinson. P. (2007). Genetic analysis of Wood’s lactation curve in Iranian Holstein heifers. Journal of Biological Sciences. 7:127-135.
Ferris, T.A., Mao, I.L. and Anderson, C.R. (1985). Selecting for lactation curve and milk yield in dairy cattle. Journal Dairy Science. 68:1438-1448.
Ghavi Hossein-Zadeh, N. (2015). Comparison of non-linear models to describe the lactation curves for milk yield and composition in buffaloes (Bubalus bubalis). Journal of Animal Science. 10(2): 248-261.
Grzesiak, W., Blaszczyk, P. and Lacroix, R. (2006). Methods of predicting milk yield in dairy cows predictive capabilities of Wood's lactation curve and artificial neural networks (ANNs). Computers and Electronics in Agriculture. 54(2):69-83.
Lailson, M.P., Gonzalez, A.A.T., Villagomez, P.P., Berruecos-Villalobos, J.M. and Vasquez, C.G. (2005). Factors affecting milk yield and lactation curve fitting in the creole sheep of Chiapas-Mexico. Small Ruminant Research. 58(3):265–273.
Macciotta, N.P.P., Vicario, D. and Cappio-Borlino, A. (2005). Detection of different shapes of lactation curve for milk yield in dairy cattle by empirical mathematical models. Journal of Dairy Science. 88(3):1178–1191.
Mahadevan, P. (1951). The effect of environment and heredity on lactation. II. Persistency of lactation. Journal of Agriculture Science. 41(1-2):89–93.
Mc Parland, S., Kearney, J.F., Rath. F. and Berry, D.P. (2007). Inbreeding effect on milk production,calving performance,fertility and conformation in Irish Holstein-Friesians. Journal of Dairy Science. 90:4411- 4419.
Misztal, I., Tsuruta, S., Strabel., T., Auvray., B., Druet, T. and Lee, D. (2002). BLUPF90 and related programs (BGF90). Proceedings of the 7th world congress on genetics applied to livestock production, Montpellier, France, pp. 1-2.
Pereira, R.J., Santana, M.L. Ayres, D.R., Bignardi, A.B., Menezes, G.R. Silva, L.O., Machado, C.H., Josahkian, L.A. and Albuquerque, L.G. (2016). Inbreeding depression in Zebu cattle traits. Journal of Animal Breeding and Genetics. 133:523–533.
Pereira, R.J., Verneque, R.S., Lopes, P.S., Santana Júnior, M.L., Lagrotta, M.R., Torres, R.A., Vercesi Filho, A.E., Machado, M.A. (2012). Milk yield persistency in Brazilian Gyr cattle based on a random regression model. Genetics and Molecular Research.11:1599–1609.
Pinheiro, J., Bates, D., DebRoy, S. and Sarkar, D. (2014). R Core Team nlme: linear and nonlinear mixed effects models. R package version 3.1-117. Available at h ttp://CRAN. R-project. org/package= nlme.
Rekaya, R., Carabaño, M.J. and Toro, M.A. (2000). Bayesian analysis of lactation curves of Holstein-Friesian cattle using a nonlinear model. Journal of Dairy Science. 83:2691-2701.
Rekik, B. and Gara, A.B. (2004). Factors affecting the occurrence of atypical lactations for Holstein–Friesian cows. Livestock Production Science. 87:245-250.
Rook, A., France, J. and Dhanoa, M. (1993). On the mathematical description of lactation curves. Journal of Agriculture Science. 121:97-102.
Saghanezhad, F., Atashi, H., Dadpasand, M., Zamiri, M.J. and Shokri‐Sangari, F. (2017). Estimation of genetic parameters for lactation curve traits in Holstein dairy cows in Iran. Iranian Journal of Applied Animal Science. 7(4):559-566.
Seyed-Sharifi, R., Seyedsharifi R. and Fallah Kheir, A.R. (2009). Selection for lactation curve and determination of the lactation curve function in Iranian Holstein cows by empirical mathematical models. Journal of Food, Agriculture and Environment. 7(2):453-455.
Shanks, R.D., Berger, P.J., Freeman, A.E. and Dickinson, F.N. (1981). Genetic aspects of lactation curves. Journal of Dairy Science. 64:1852-1860.
Tekerli, M., Akinchi, Z., Dogan, I. and Akcan, A. (2000). Factor affecting the shape of lactation curves of Holstein cows from the Balikesir province of Turkey. Journal of Dairy Science. 83:1381-1386.
Weller, J.I., Ezra, E. and Leitner, G. (2006). Genetic analysis of persistency in the Israeli Holstein population by the multitrait animal model. Journal of Dairy Science. 89:2738-2746.