نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای تخصصی تغذیه دام، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین، ورامین – ایران

2 استاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران – ایران.

3 استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین، ورامین – ایران

چکیده

آگاهی از میزان نیاز غذایی دام، میزان علوفه در دسترس مرتع و نیز کیفیت آن، اولین گام در مدیریت موفق دام و مرتع به شمار می‌رود. بنابراین تعیین وزن رده‌های مختلف دام چراکننده در مرتع و ضریب تبدیل آنها نسبت به واحد دامی کشور ضروری می‌باشد .در این تحقیق به‌منظور تعیین وزن رده‌های مختلف گوسفند نژاد زندی چراکننده در مراتع پارک ملی لار منطقه آرو، سه گله دارای دام غالب نژاد زندی به صورت تصادفی انتخاب و از هر گله 60 رأس دام شامل 20 رأس میش 3 ساله، 20 رأس میش 4 ساله، 5 رأس قوچ 3 ساله، 5 رأس قوچ 4 ساله، 10 رأس بره سه ماهه‌ در دو مرحله ابتدا و انتهای فصل چرا علامت گذاری و توزین شدند. با استفاده از میانگین وزن میش‌های 3 و 4 ساله، وزن گوسفند چرا کننده در منطقه مورد مطالعه برابر با 65/1± 03/48 کیلوگرم برآورد گردید. گونه‌های علوفه مورد چرای گوسفندان در دو مرحله گل‌‌دهی و بذر‌دهی در این مرتع شناسایی و جمع‌آوری شد و میانگین درصد پروتئین خام (CP)، الیاف حاصل از شوینده اسیدی (ADF)، قابلیت هضم ماده خشک DMD))و میزان انرژی قابل متابولیسم (ME) در هر کیلوگرم علوفه خشک مرتع به ترتیب برابر با 56/11، 78/37، 88/56 و 69/7 مگاژول تعیین شد.

کلیدواژه‌ها

ارزانی ، ح. 1388. کتاب درسی تجزیه و تحلیل روش های اندازه گیری مراتع، دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی ، ص 47.
 ارزانی، ح.، اصلان پنجه، ب.، طویلی، ع. و مهاجری، ع. (1393). ظرفیت چرای کوتاه مدت و بلند مدت مراتع سمیرم استان اصفهان. نشریه مرتعداری، سال اول، شماره 3. ص 1 تا20.
ارزانی، ح.، ترکان، ج.، نیکخواه، ع.، آذرنیوند، ح. و قربانی، م. (1389). معادل واحد دامی و انرژی مورد نیاز گوسفند قره‌گل، نشریه مرتع و آبخیزداری، مجله منابح طبیعی ایران، دوره 63،‌ شماره 4، ص 438-425.
ارزانی، ح.، نیکخواه، ع. و آذرنیوند، ح. (1386). گزارش پروژه ملی تعیین وزن واحد حیوانات و نیاز حیوانات در مراتع ایران ، ص 132.
ارزانی، ح.، اسفندیاری ، ع.، نوروزیان، ح.، قربانی، م. و ترکان، ج. (1388). تعیین معادل واحد دامی (AUE) و انرژی مورد نیاز روزانه برای گوسفندان سنجابی. ژورنال مدیریت و آبخیزداری، مجله منابع طبیعی ایران، دوره 62، شماره 2. ص ص 175 تا 186.
ارزانی، ح.، نیکخواه، ع.، معتمدی، ج. و قربانی، م. (1398). معادل واحد دامی حیوانات چراکننده در مرتع ، مجله مرتع، جلد 13، شماره 2، ص ص 285 تا 293.
ارزانی، ح. و ناصری، ک. ل. (1388). تغذیه دام در مرتع (ترجمه)، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران، ص 299.
ارزانی، ح.، معتمدی، ج. و زارع چاهوکی، م. ع. (1389). گزارش پروژه ملی کیفیت علوفه گونه های مراتع در ایران، سازمان جنگلها، مراتع و مدیریت آبخیزداری ایران، ص ص 230.
ارزانی، ح.، صادقی منش، م. ر.، آذرنیوند، ح.، اسدیان، ق. و مختاری اصل، ا. (1386). تعیین معادل واحد دامی (AUE) و انرژی مورد نیاز روزانه برای گوسفند سنجابی، چاپ چهارم، ص ص 339 تا 447، انتشارات ایران، تهران- ایران.
انصاری، و.، حیدری، ق. ا.، مجاوریان، س. م. و رستگار، ش. (1398). تأثیر توسعه قبیله ای گردشگری بر شاخص های معیشت پایدار مراتع (مطالعه موردی مناطق قبیله ای البرز مرکزی) مجله مرتع، جلد 13، شماره 2، ص 249 تا 305.
بابایی، ح. ر.، منصوری، م. ر.، خلیلی، ش. و منصوری، ح.(1373). طرح تفصیلی اجرایی آبخیز‌داری منطقه لار (حوزه آبریز سد لار)، مدیریت آبخیزداری سازمان جهاد سازندگی استان تهران، جلد اول، مطالعات پایه. ص 267.
فیاض، م. (1391). بررسی ارزش رجحانی سه گونه از مراتع مناطق استپی ایران برای گوسفند، نشریه مرتع و آبخیز­داری، مجله منابع طبیعی ایران، دوره 65، شماره 4، زمستان 1391، ص 541 تا 552
صادقی‌منش، م. ر. (1385).‌ تعیین مفهوم واحد دامی و نیاز روزانه گوسفند نژاد مهربان در مراتع استان همدان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشگاه تهران.
کریمی، ک. و کرمی دهکردی، ک. (1395). عدم تعادل دام و مرتع و تأثیر طرح های مرتعداری (مطالعه موردی در ماهنشان)، مجله مرتع، جلد 10، شماره 1، ص ص 11 تا 26.
منصوری خواه، ه.، کریمی، ن.، شیبانی، ح. ع. و مشهدی احمدی، ا. ع. (1394). تعیین میزان ADF، CP، DMD  و ME در 33 گونه علوفه ای در مرتع، مجله جنگل و مرتع، شماره. 105 ، ص 19.
منصوری خواه، ه.، کریمی، ن. و شیبانی، ح. ع. (1390). برآورد نیاز انرژی نگهداری گوسفند زندی در مرتع (مطالعه موردی، منطقه لار)، فصلنامه پژوهش های زراعی در حاشیه کویر، دوره 8، شماره 1، صفحه 53.
AOAC. (2000). Official Methods of Analysis. 17th ed., 54, Association of Official Analytical Chemists (Animal Feed, chapter 4): Arlington: AOAC International.
Arzani, H., J.Torkan. and kaboli, H. 2005. Factors affecting forage quality of native species in iranian range lands proceedings of XX International Grass land Congress, Ire land, P:291.
Arzani. H., Mahdavi, S. Kh., Nikkhah, A. and Azarnivand, H. 2006. Determination of Animal Unit weight and Animal Unit Requirement of Dalagh breed (Case study:Agh Ghala Region), Iranian J. Range and Desert Research, 248-236: (3)13.               
Frasure, J.RZ. 1979. The Effect of Three Grazing Management Systems on Cattle Diets on the Welder Wildlife Refuge. M . S . Thesis . Texas Tech Univ., Lubboke. Tex.
Holechek, J. L., Pieper, R. D. and Herbel, C. H. 2004. Range management principles and practices (5thed.). Prentice Hall, Englewood Cliff, 587p.
Li, X., Kellaway, R.C., Ison, R.L. and Annision, G. 1992. Chemical Smposition and Nutritive value of Mature Annual Legumes for sheep. Anim. Feed Sci. Technol. 37:221-223.
MAFF. 1984. Energy allowances and feeding system for ruminants. ADAS Reference Book 433. HNSO, London.
National Research Council. 2007. Nutrient requirement of domestic animal. Number 6 th Ed.Nat. Acad. Sci.,Washington,D.C.
Oddy, V.U., Roberds, B.D.S.H. 1983. Prediction of In-vivo dry matter digestibility from the fiber and nitrogen content of a feed, In Feed Information and Animal production, Packham, Common wealth Agricultural Bureux., Australia, Pp: 295-298.
Rhodes, B.D.S.H. and Sharrow, S.H. 1990. Effect of grazing by sheep on the quantity and quality of forage available to big game in Oregon coast range. Journal of range management Vol, 43:3:235-237.
Standard Committee on Agriculture. 1990. Feeding Standards for Australian Livestock Ruminants, CSIRO, Australia.
Stoddart, L. A., Smith, A. D. and Box, Th. W. (1975). Range Management. (2nd ed.). MCG Raw Hill Book Company, USA, 350p.
Vallentine, J.F. 2001. Grazing management. 2th Ed, Academic Press, New York, p.657.
Vansoest, PJ., Roberson, JB. and Lewis BA. 1991. Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber and nonstarch polysaccharides in relation to animal nutrition. J Dairy Sci 74:3583-3597.
Yong, B. A. and J. L. Corbett. 1972. Maintenance energy requirement of grazing sheep in relation to herbage availability, Icaloria metric estimates. Australian Journal of Agricultural Res. 23.