نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر

2 دانشیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر

3 کارشناس ارشد تغذیه طیور و کارشناس مشاور سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی

چکیده

این مطالعه با هدف مقایسه‌ گروه‏های آزمایشی حاوی عصاره تره کوهی با آنتی‏بیوتیک محرک رشد فسفوفلاوومایسین روی 160 قطعه جوجه گوشتی سویه راس-308 در 4 گروه آزمایشی، 4 تکرار و 10 قطعه جوجه نر یک‏روزه در هر تکرار در یک دوره 42 روزه انجام پذیرفت. گروه‌های آزمایشی شامل: گروه شاهد (جیره پایه)، گروه دوم، جیره پایه به همراه آنتی‏بیوتیک محرک رشد فسفوفلاوومایسین (04/0 درصد)، گروه سوم، جیره پایه به همراه عصاره اتانولی تره کوهی (3/0 درصد) و گروه چهارم، جیره پایه به همراه عصاره اتانولی تره کوهی (5/0 درصد) بوده‏اند. نتایج نشان داد که بیشترین وزن بدن جوجه‏های گوشتی به‏صورت معنی‏دار با گروه آزمایشی آنتی‏بیوتیک محرک رشد، در هفته اول، سوم و چهارم پرورش با مصرف عصاره تره کوهی (5/0 درصد) و در هفته دوم پرورش در گروه آزمایشی 3/0 درصد عصاره تره کوهی در مقایسه با گروه آزمایشی آنتی‏بیوتیک محرک رشد فسفوفلاوومایسین به‏دست آمد (05/0P≤). گروه‏های مختلف آزمایشی بر مصرف خوراک، ضریب تبدیل خوراک، اوزان لاشه و تولید آنتی‏بادی علیه بیماری‏های آنفولانزا و نیوکاسل مؤثر نبودند (05/0P≥). فراسنجه‏های بیوشیمیایی گلوکز، کلسترول، تری‏گلیسرید، HDL، LDL، آلبومین، پروتئین کل و AST خون تحت ‏تأثیر گروه‏های آزمایشی قرار نگرفتند (05/0P≥). با این وجود،گروه‏های تغذیه شده با عصاره تره کوهی (3/0 و 5/0 درصد) به صورت معنی‏داری سطح سرمیALT و ALP را در مقایسه با گروه آنتی‏بیوتیک محرک رشد افزایش دادند (05/0P≤). بر اساس یافته‌های این مطالعه، مصرف عصاره اتانولی تره کوهی (5/0 درصد) بر عملکرد رشد جوجه‏های گوشتی به‏صورت معنی‏داری مؤثر بوده و بر صفات لاشه، ایمنی، بیوشیمیایی خون اثر معنی‏داری نداشت.

کلیدواژه‌ها

احسانی، م. و ترکی، م. (1390). تأثیر استفاده از تفاله زیتون با و بدون پودر سیر و آویشن در جیره غذایی بر فراسنجه­های لاشه و عملکرد جوجه­های گوشتی. مجله علوم دامی ایران. 42 (4): 311-320.
آقایی، ع. خسروی‏نیا، ح. آذرفر، آ. و عباسی‏راد،. (1392). اثر افزودن پودر سیر، آویشن، مرزه و زنجبیل بر فراسنجه‏های خونی و کلسترول زرده تخم‏مرغ درمرغ‏های تخم‏گذار. همایش ملی گیاهان دارویی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. ص 568-564.
آموزمهر، ا. و دستار، ب. (1388). تأثیر عصاره الکلی دو گیاه دارویی سیر و آویشن بر عملکرد و غلظت لیپیدهای خون جوجه‏های گوشتی. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. 16 (1): 28-20.
حسینیان بیلندی، س. ح. حسینی، س. م. دباغ­کاخکی، ج. و ناقوس، م. پ. (1392). تأثیر سلنیوم، ویتامین E و پودر سیر، بر عملکرد، سیستم ایمنی و میزان تجمع چربی در لاشه جوجه‏های گوشتی. نشریه تحقیقات دام و طیور. 1 (4):46-39.
تیموری‏زاده، ز. رحیمی، ش. کریمی ترشیزی، م. ا. امیدبیگی، ر. (1388). مقایسه اثر عصاره‏های آویشن (Thymus vulgaris L.) سرخارگل (Echinacea purpurea (L.) Moench)، سیر (Allium sativum L.) و آنتی‏بیوتیک ویرجینیامایسین بر جمعیت میکروفلور روده و سیستم ایمنی جوجه‏های گوشتی.  فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 25 (1): 48-39.
دانشمند، ع. صادقی، ق. کریمی، ا. وزیری، ا. عزیزی، ط. و پدیدار جهرمی، س. ش. (1389). اثر سیر با و بدون پروبیوتیک بر پارامترهای عملکردی و کلسترول و لیپوپروتئین­های سرم در جوجه­های گوشتی. مجموعه مقالات چهارمین کنگره علوم دامی ایران. دانشگاه تهران. 10 تا 12 شهریور. ص 815-811..
رئیسی، م. اوسط حسینی علی آباد، س.ع. پاشا زانوسی، م.ب. و روفچایی، ا. (1390). اثر مدت و میزان استفاده از پودر سیر بر رشد و میزان تیتر آنتی‏بادی علیه واکسن نیوکاسل و گامبرو در جوجه‏های گوشتی. فصلنامه داروهای گیاهی. 2 (4): 285-275.
رئیسی، م. میرکاظمی، س. ص. روفچایی، ا. (1391). تأثیر مدت و میزان استفاده از پودر سیر، بر عملکرد رشد و پارامترهای خونی در جوجه‏های گوشتی. دومین کنگره ملی علوم آزمایشگاهی دامپزشکی. 23-22 آذر ماه، دانشگاه سمنان. ص 98. 
زابلی، غ. و جهان­تیغ، م. (1391). اثر سطوح مختلف پودر سیر بر عملکرد، ریخت‏شناسی روده، ایمنی خونی و ترکیبات شیمیایی ران جوجه­های گوشتی. مجله دانش و پژوهش علوم دامی. 13: 36-23.
سعیدی، م. یگانگی، م. علیزاده بهبهانی، ب. وسیعی، ع. و طباطبایی یزدی، ف. (1396). ارزیابی اثر ضد میکروبی عصاره گیاه تره کوهی (Allium ampeloprasum L. Subsp. iranicum) بر ریزاندامگان بیماری‏زا با منشأ غذایی. نشریه علوم و صنایع غذایی. 68 (14): 82-73.
سیاه‏تیری، س. اکبری، م.ر. خواجعلی، ف. و حسن‏پور، ح. (1393). بررسی اثر افزودن پودر سیر و سیر تازه به جیره بر عملکرد و برخی شاخص‏های مربوط به فشار خون ریوی در جوجه‏های گوشتی تغذیه شده با جیره‏های پرانرژی و پرورش یافته در ارتفاع بالا. نشریه پژوهش در تغذیه دام. 1 (2) 2: 29-37.
شریعتمداری، ف. و محیطی اصل، م. (1387). افزودنی‌های خوراک دام، طیور و آبزیان. چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس. 230-229.
شهریاری، ع. جعفری، ر. فاطمی‏طباطبایی، س. ر. و مامی، س. (1391). اثر پودر سیر بر میزان کلسترول سرم، کبد و عضلات جوجه‏های نرگوشتی. مجله دامپزشکی ایران. 8 (3): 44-39.
عیدی، م. شاه‏محمدی، پ. خلجی، س. سعادتمند، م. (1387). اثر عصاره اتانولی برگ تره کوهی (Allium ampeloprasum L. subsp. iranicum) بر فعالیت آنزیم‏های کبدی در موش‏های کوچک آزمایشگاهی سالم و دیابتی. فصلنامه شناخت و کاربرد گیاهان دارویی، 1 (1): 15-20.
متقی‏طلب، م. و گلچین، م. (1391). اثرات اسیدآمینه متیونین و پودر سیر روی اجزای مختلف لاشه جوجه‏های گوشتی. نشریه تحقیقات تولیدات دامی. 2 (1): 44-37.
منافی، م. آقا کثیری، ل. هدیتی، م. محبی، ف. (1394). اثر مقایسه‏ای پودر سیر (Alium sativum) و آنتی‏بیوتیک محرک رشد باسیتراسین در جوجه‏های گوشتی. فصلنامه تحقیقات کاربردی در علوم دامی. 17: 94-83.
نظری، ب. نیلفروش‏زاده، ف. قاری‏پور، م. نیلفروش‏زاده، م. شیرزادی‏نژاد، م. ر. باهنر، ا. (1387). اثر سطوح مختلف پودر سیر بر سطح کلسترول و تری‏گلیسرید سرم خون در جوجه‏های گوشتی نژاد آرین و راس. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم. 2 (3): 32-23.
هاشمی‏عطار، م. آرشامی، ج. اسماعیل‏زاده، ح. و مجیدزاده هروی، ر. (1389). تأثیر سطوح مختلف سیر بر عملکرد و پاسخ ایمنی هومورال در جوجه‏های گوشتی. نشریه پژوهش‏های علوم دامی ایران. 2 (1): 51-43.
Al-Kassie, G.A.M. (2009). Influence of two plant extracts derived from thyme and cinnamon on broiler performance. Pakistan Veterinary Journal. 29 (4): 169-173.
Bordia, A., Bansol, H.C., Arora, S.K. and Singal, S.V. (1975). Effect of the essential oils of garlic and onion on dementary hyperlipemia. Atherosterosis. 2: 15-18.
Arkan, B., Mohamed, M., Al-Rubaeeand, A.M. and Jalil, A. (2012). Effect of Ginger on performance and blood serum parameters of broiler. International Journal of Poultry Science. 11 (2): 143-146.
Botsoglou, N.A., Florou-Paneri, P., Christaki, E., Fletouris, D. J. and Spais, A. B. (2002). Effect of dietary oregano essential oil on performance of chickens and on iron-induced lipid oxidation of breast, thigh and abdominal fat tissues. British Poultry Science. 43: 223-230
Burt, S.A. and Reinders, R.D. (2003). Antibacterial activity of selected plant essential oils against Escherichia coli57: H7. Letters in Applied Microbiology. 36: 162-167.
Castanon, J.I.R. (2007). History of antibiotics as growth promoters in European poultry feeds. Poultry Science. 86 (11): 2466-2471.
Demir, E., Sarica, S., Özcan, M.A. and Sui¸Mez, M. (2003). The use of natural feed additives as alternative for an antibiotic growth promoter in broiler diets. British Poultry Science. 4: 44-45.  
Eidi, M., Soleimani, F. and Ebrahimi, S. (2007). Hypolipidemic Effects of Allium porrum L. Leaves in Healthy and Streptozotocin-Induced Diabetic Mice. Journal of Medicinal Plants. 6 (24): 8-13.
El-Habbak, M.M.E., Saleh, K., Arbid, M.S., Hagazi, A.G. and Sofy, H. (1989). Influence of Garlic (Allium- sativum L.) on some biological and biochemical changes in Japanese quails with special reference to its hypocholestrolemic activity. Archive fur Geflugclkunde. 53: 73-79.
Fadlalla I.M.T., Mohammed B.H., and Bakhiet A.O. (2010). Effect of feeding garlic on the performance and immunity of broilers. Asian Journal of Poultry Science. 4: 182-189.
Hall, J.E, Editor. (2010). Guyton and Hall textbook of medical physiology .12th ed. New York: Saunders. P: 999-1006.
Kirkpinar, F., Ünlü, H.B. and Özdemir, G. (2011). Effects of oregano and garlic essential oils on performance, carcase, organ and blood characteristics andıntestinal microflora of broilers. Livestock Science, 137 (1–3): 219-225.
Konjufca, V.H., Pesti, G.M. and Bakalli, R.I.  (1997). Modulation of cholesterol levels in broiler meat by dietary garlic and copper. Poultry Science. 76: 126471.
Lee, K.W., Evert’s, H., Kipper, H.J., Frehner, M., Losa, R. and Beynen, A.C. (2003).  Effect of dietary essential oil   components on growth performance, digestive enzymes and lipid metabolism in female broiler chickens. British Poultry Science. 44: 450- 457.
Lewis, M.R., Rose, S.P., Mackenzie, A.M. and Tucker, L.A. (2003). Effects of dietary inclusion of plant extracts on the growth performance of male broiler chickens. British Poultry Science. 44 (1): 43-44.
McCindle, B.W. and Helden, E. (1998). Garlic extract therapy in children with hypercholesterolemia. Archives of Pediatrics and Adolescent Medicine Journal. 152: 1089-1094.
Mousavi, A. and Kashi, A. (2006).Characterization of an allium cultivated in Iran: The Persian leek. Belgerade Journal of Botany. 139 (1): 115-123.
Nguansangiam, S., Angsubhakorn, S., Bhamarapravati, S. and Suksamrarn, A. (2003). Effects of elephant garlic volatile oil (Allium ampeloprasum) and T-2 toxin on murine skin. The Southeast Asian Journal of Tropical Medicine and Public Health. 34 (4): 899-905.
Onibi E., Oluwatoyin, E. and Adebisi, A.  (2009). Response of broiler chickens in terms of performance and meat quality to garlic (Allium sativum) supplementation. African Journal of Agricultural Research. 5: 511-517.
Platel, K. and Srinivasan, K. (2004). Stimulant action of spices: A myth or reality. Indian                                                                                                                                                                                                                                                                   Journal of Medical Research. 119: 167-179.
Purnima, D. and Kazi, L.K. (2013). An Extensive Review on Allium ampeloprasum A Magical Herb. International Journal of Science and Research (IJSR) ISSN (Online): 2319-7064.
Qureshi, M.A., Hill, C.H. and Heggen, C.L. (1999). Vanadium immunological response of chicks. Veterinary Immunology and Immunopathology. 68: 61- 71.
Qureshi, M.A. and Dietert, R.R. (1995). Bacterial uptake and killing by macrophages. Methods of Immunotoxology. 2: 119-131.
Rahimi, S., Teymouri Zadeh, Z., Karimi Torshizi M. A., Omidbaigi, R. and Rokni, H. (2011). Effect of the three herbal extracts on growth performance immune system, blood factors and intestinal selected, bacterial population in broiler chickens. Journal of Agricultural Science and Technology. 13 (4): 527-539.
Rahimi-Madiseh, M., Heidarian, E., Kheiri, S. and Raffieian-Kopaei, M. (2017). Effect of hydroalcoholic  Allium ampeloprasum  extract  on  oxidative stress,  diabetes  mellitus  and  dyslipidemia  in  alloxan-induced  diabetic rats. Biomedicine & Pharmacotherapy. 86: 363-367.
Reddy, P.S., Narahari, D., Talukdar, J.K., Sundararasu, V. (1991). Effect of mineral supplementation on the nutritive value of silkworm pupae meal in broiler feeds. Cheiron. 20 (4/5): 106-109.
Reuter, H.D., Koch, H.P. and Lawson, L.D. (1996). Therapeutic effects and application of garlic and its preparations. In: garlic: the science and therapeutic application of allium sativum l. and related species, Koch, H.P. and L.D. Lawson (Eds). Williams and Wilkins, Baltimore, MD. 135-213.
Thakar N.M., Chairman D.M., McElroy A.R., Novak C.L. and Link R.L. (2004). Pharmacological screening of some medicinal plants as antimicrobial and feed additives. MSc thesis. Virginia Polytechnic Institute and State University, Blacksburg, Virginia, USA.
Toghyani, M., Gheisari, A., Ghalamkari, G., eghbalsaied, S. (2011). Evaluation of cinnamon and garlic as antibiotic growth promoter substitutions on performance, immune responses, serum biochemical and haematological parameters in broiler chicks. Livestock Science. 138: 167-173.
Tollba, A.A.H. and Hassan, M.S.H. (2003). Using some natural additives to improve physiological and productive performance of broiler chicks under high temperature condition 2-black cumin (Nigella sativa) or garlic (Allium sativum). Poultry Science. 23: 327-340.
Windisch, W., Schedle, K., Plitzner, C. and Kroismayer, A. (2008). Use of phytogenetic products as feed additives for swine and poultry. Journal of Animal Science. 86: 140-48.