نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران.

2 عضو هیأت علمی بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران.

3 عضو هیأت علمی بخش تحقیقات اصلاح نژاد دام، مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

4 محقق بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران.

چکیده

به منظور برآورد برخی پارامترهای جمعیتی در گله‌های گوسفند استان خوزستان، از تعداد 100 گله گوسفند از گله‌های مردمی پرورش یافته تحت سیستم‌ روستایی با دو نژاد عربی و لری بختیاری، طی سال‌های 1396و 1397، استفاده شد. نحوه جمع‌آوری داده‌ها در گله‌های مردمی به صورت پرسشنامه‌ای و با استفاده از مصاحبه با دامدار بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات توسط نرم‌افزار SAS 9.1 انجام گرفت. متوسط تعداد میش مولد 173/67رأس، تعداد قوچ مولد 9/56 رأس، مدت ماندگاری قوچ در گله 5/96 سال و نسبت قوچ به میش در گله 5/65 درصد به دست آمد. بر این اساس، متوسط اندازه مؤثر و میزان همخونی گله‌ها به ترتیب 34/97 رأس و 3 درصد در هر نسل برآورد شد. به طور کلی، نتایج نشان دادکه اندازه مؤثر برآورد شده کمتر از حداقل توصیه شده توسط فائو (50 رأس) برای داشتن کمتر از یک درصد همخونی در هر نسل، درگله‌های مردمی می‌باشد که سبب ایجاد میزان همخونی به میزان 3 برابر حد مجاز برای گله‌ها شده است. افزایش همخونی در گله‌ها می‌تواند باعث کاهش عملکرد تولیدی، تولیدمثلی و افزایش ناهنجاری‌های ژنتیکی گردد. بنابراین، با توجه به میزان همخونی برآورد شده (3 درصد در هر نسل) برای گله‌های گوسفند در استان، ضروری است با آموزش دامداران با موضوعاتی همچون نسبت قوچ به میش، تهیه قوچ از خارج از گله و نگهداری قوچ در مدت زمان کمتر در گله و همچنین استفاده از سیستم آمیزش چرخشی، از افزایش بیشتر این میزان همخونی و در نتیجه پیامدهای منفی آن جلوگیری کرد.

کلیدواژه‌ها

پتی آبادی، ز.، ورکوهی، ش. و س. ساور سفلی. 1394. بررسی روند همخونی در گوسفندان نژاد شال. فصلنامه تحقیقات کاربردی در علوم دامی. شماره 15: 92-85.
راشدی ده صحرایی، آ.، فیاضی، ج. و م. وطن‌خواه. 1392. بررسی روند همخونی و اثر آن بر عملکرد صفات رشد در گوسفند نژاد لری بختیاری. نشریه پژوهش در نشخوارکنندگان. 1(3): 65-78.
کاکه‌خانیان، ع.وح. بهمنی. 1384. بررسی شاخص‌های تولیدمثلی در گله‌های بز وگوسفند استان کردستان. دومین سیمنار پژوهشی گوسفند و بز کشور. صص: 1017-1011.

وطن خواه، م.، طالبی،م.ع.  و م. باقری 1397. برآورد برخی پارامترهای جمعیتی و میزان همخونی در گله‌های مردمی گوسفند لری بختیاری. نشریه علوم دامی (پژوهش و سازندگی)، دوره 21، شماره 119: 114-103.

Abdel – Moneim, A.Y., A.M. Ahmed, Mona M. Ibrahim and M.M. Mokhtar. 2009. Flock dynamics of desert Barki sheep in relation to age structure. Tropical Animal Health and Production, 41:899–905.
Abegaz, S. G. Duguma, E. Negussie, U. Gelmesa, F. Terefe and J.E.O. Rege. 2002. Factors affecting reproductive performance and estimates of genetic parameters of litter size in Horro sheep. Journal of Agricultural Science, 139:79–85.
Barros, E.A., L.H. Brasil, J.P. Tejero, J.V. Delgado-Bermejo and M.N. Ribeiro. 2017. Population structure and genetic variability of the Segureña sheep breed through pedigree analysis and inbreeding effects on growth traits. Small Ruminant Research, 149:128-133.
Dorostkar, M., H. FarajiArough, J. Shodja, S.A. Rafat, M. Rokouei and H. Esfandyari. 2012. Inbreeding and inbreeding depression in Iranian Moghani sheep breed. Journal of Agricultural Science and Technology, 14:549–556.
Frankham, R., J.D. Ballou and D.A. Briscoe. 2002. Introduction to Conservation Genetics. Cambridge University Press, Cambridge, PP. 617.
Ghafouri-Kesbi, F., Eskandarinasab, M., Hassanabadi, A. 2008. Investigation of genetic variability and inbreeding characteristics in a population of Zandi sheep. Canadian Journal of Animal Science, 88, 409–417.
Hussain, A., Akhtar, P., Ali, S., Younas, M. and Javed, K. 2006. Effect of inbreeding on post-weaning growth traits of Thalli sheep in Pakistan. Pakistan Journal of Agricultural Science, 43: 89-92.
Mandal, A., K.P. Pant, D.R. Notter, P.K. Rout, R. Roy, N.K. Sinha and N. Sharma. 2005. Studies on Inbreeding and Its Effects on Growth and Fleece Traits of Muzaffarnagari Sheep.Asian-Aust. Journal of Animal Science, 18(10): 1363-1367.
Mokhtari, M. S., Moradi Shahrbabak, M., Esmailizadeh, A. K., Moradi Shahrbabak, H. and Gutierrez, J. P. 2014. Pedigree analysis of Iran-Black sheep and inbreeding effects on growth and reproduction traits. Small Ruminant Research, 116:14– 20.
Pedrosa, V.B., M.L. Santana, J. Oliveira, J.P. Eler and J.B.S Ferraz. 2010. Population structure and inbreeding effects on growth traits of Santa Inês sheep in Brazil. Small Ruminant Research, 93:135–139.
Selvaggi, M., C. Dario, V. Peretti, F. Ciotola, D. Carnicella and M. Dario. 2010. Inbreeding depression in Leccese sheep. Small Ruminant Research, 89:42–46.
Tesfaye G. 2008. Characterization of Menze and Afar Indigenous Sheep Breeds of Smallholders and Pastoralist for Desighing Community Based Breeding Strategies in Ethiopia. An MSc. Thesis presented to the School of Graduate Studies of Haramaya University, Dire Dawa, Ethiopia.
Van Wyk, J.B., M.D. Fair and S.W.P. Cloete. 2009. The effect of inbreeding on the production and reproduction traits in the elsenburgdormer sheep stud. Livestock Science, 120(3):218–224.
Vatankhah,M., A. Sigdel and R. Abdollahi-Arpanahi. 2019. Population structure of Lori-Bakhtiari sheep in Iran by pedigree analysis. Small Ruminant Research, 174: 148–155.
Windig, J.J. and L. Kaal. 2008. An effective rotational mating scheme for inbreeding reduction in captive populations illustrated by the rare sheep breed KempischHeideschaap. Animal, 2(12): 1733–1741.
Wooliams, J.A., G.P.Gwaze, T.H.E. Meuwissen, D. Planchenault, J.P. Renard, M. Thibier and H., Wagner. 1998. Secondary guidelines for development of national farm animal genetic resources management plans: Management of small populations at risk. Food and Agriculture Organization of the UnitedNations.
Yavarifard, R., N. Ghavi Hossein-Zadeh and A.A. Shadparvar. 2014. Population genetic structure analysis and effect of inbreeding on body weights at different ages in IranianMehraban sheep. Journal of Animal Science and Technology, 56:31.