مقایسه عملکرد رشد دو اکوتیپ شتر نر جوان کلکوهی و ترکمنی (Camelus dromedarius) در روش پرورش بسته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قم، ایران.

2 استادیار موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

3 مربی پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قم، ایران.

چکیده

خصوصیات رشد و پرواری تعداد 32 نفر شتر نر جوان متشکل از دو اکوتیپ کلکوهی و ترکمنی با میانگین سنی31±151 روز و میانگین وزنی 55/29±77/141 کیلوگرم به مدت 9 ماه و برای 3 دسته وزنی سبک، متوسط و سنگین مورد بررسی قرار گرفت. شترها در دامداری مستقر و با روزانه دو بار از یونجه، کاه، کنسانتره و علوفه چیده شده از مرتع تغذیه دستی شدند. مقدار خوراک مصرفی و باقی مانده شترها روزانه و وزن شترها ماهانه ثبت گردید. افزایش وزن به‌طور انفرادی درمقاطع ماهانه و کل دوره محاسبه شد. مقدار خوراک مصرفی و باقی مانده روزانه ثبت شد و برای کل دوره به‌طورگروهی به همراه ضریب تبدیل غذایی محاسبه شدند. وزن اولیه شترها به عنوان متغییر کمکی و وزن ماه‌های بعد به عنوان رکورد تکرار پذیر در مدل تجزیه و تحلیل وارد شد. میانگین حداقل مربعات صفات محاسبه شد و آزمون معنی‌داری اثرهای مؤثر بر صفات مورد مطالعه با استفاده از رویه Mixed نرم افزار SAS انجام گرفت. اثر اکوتیپ (01/0P<)، وزن اولیه و دسته‌های وزنی بر عملکرد رشد و خوراک مصرفی و ضریب تبدیل غذایی اکوتیپ‌ها معنی‌دار بود (05/0P<). میانگین خوراک مصرفی روزانه، افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل غذایی برای اکوتیپ کلکوهی به ترتیب برابر 01/1±83/3،11/0± 379/0 کیلوگرم و 57/1±94/9 و برای اکوتیپ ترکمنی به ترتیب برابر 05/1±31/4، 10/0±430/0 کیلوگرم و 08/1±83/9 به دست آمد. میانگین کل افزایش وزن کلکوهی 03/5±33/102 کیلوگرم و برای ترکمنی 84/8±01/116 کیلوگرم بود (05/0P<). نتایج تحقیق حاضر نشان داد که اکوتیپ ترکمنی عملکرد رشد و پرواری بهتری نسبت به اکوتیپ کلکوهی دارد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. 1- امامی میبدی، م. ع. (1374). بررسی اثر  سطوح مختلف اوره در جیره بچه شترهای پرواری. گزارش پروژه تحقیقاتی. انتشارات مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان یزد.

    2- امامی میبدی، م. ع. (1377). شناسایی نژادی شترهای یک کوهانه: بررسی تغییرات وزن و رشد قسمت‌های مختلف بدن بچه شتر از تولد تا یک سالگی.گزارش پروژه تحقیقاتی. مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان یزد.

    3- آمار نامه کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی. (1399). کتاب آمارنامه محصولات کشاورزی سال زراعی 98-97. وزارت جهاد کشاورزی، دفتر آمار و فن آوری اطلاعات.

    4- رحمتی زاده، ا.(1377). شناسایی مناطق شور و گیاهان شورروی منطقه قم. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته بیابان زدایی. دانشگاه صنعتی اصفهان. دانشکده منابع طبیعی.

    5- شادمنش، ع. (1378). تأثیر سطوح مختلف انرژی و پروتئین بر عملکرد پرواری شتر. پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

    6-  شفیع نادری، ع. ع.، گرامی، ع.، سمیع، م.، امامی میبدی، م. ع.، و کردی یزدی، م. (1379).  بررسی عملکرد حاشی شتر در استفاده ازسه جیره غذایی در سه دوره پروار متفاوت. گزارش پروژه تحقیقاتی. مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان یزد.

    7- صالحی، م.، نوبهاری، ح.، امامی میبدی، م. ع.، زیبایی، س.، صیدی، د.، و خدایی، س. ع. (1395). کتاب راهنمای پرورش شتر (تالیف و تدوین). انتشارات نشر آموزش کشاورزی. ص. 23 و 25 و 38.

    8- کردی یزدی، م. (1375). بررسی امکان استفاده از سطوح مختلف NPN در پروار شترهای یک کوهانه. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی. مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان یزد.

    9-کلانتر، م.، یزدی، ع. ا.، و سوری، ن. م. (1388). مطالعات زیر بنایی توسعه شترداری در استان قم. گزارش طرح مطالعاتی با مشارکت معاونت امور دام استان قم. انتشارات مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان قم.

    10-کلانتر، م.، صادقی پناه، ا. ح.، اسدزاده، ن.، خجسته‌کی، م.، سوری، ن. م.، و یگانه‌پرست، م. (1399). بررسی عملکرد رشد و تولید شیر دو اکوتیپ شتر کلکوهی و ترکمنی در سیستم نگه‌داری بسته در استان قم. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان قم.

    1. Al-Abri, M. A. and Faye, B. (2019) Genetic Improvement in Dromedary Camels: Challenges and Opportunities. Front. Genet. 10:167. doi: 10.3389/fgene.2019.00167
    2. Bakheit, S. A., Idris, I. A., Hassabo, A. A. and Ebrahiem, M. A. (2019). Comparative growth performance of camel calves feeding on natural range land and supplementary diet. Journal of Veterinary Science and Research. 4(1):2019.000173.
    3. El- Hag, F. M., Sabiel, A. B. S., Abu Nikhaila, A. M. M., Ahmed, M. E. K. A. and Ahmed, M. M. M. (2002). Camels (Camelus dromedaries) under pastoral systems in north Kordofan, Sudan seasonal and parity effects on milk yield and composition. Nomadic Peoples. 6(2):10 pages.
    4. FAO. 2020. FAOSTAT. Food and Agriculture Organization of the United Nation, Rome. Available at http://faostat.fao.org/ (verified 6 Sep 2020).
    5. Faye, B., Chaibou, M., and Gilles, V. (2012). Integrated impact of climate change and socioeconomic development on the evolution of camel farming systems. Br. J. Environ. Climate Change 2, 227–244. doi: 10.9734/BJECC/2012/1548
    6. Farid, M. F. A., Shawket, S. M. and Abdel-Rahman, M. H. A. (1979). Observation on the nutrition of camels and sheep under stress. In: I. F. S. Camels Provisional Report. 6:125-170.
    7. Iqbal, A., Khan, B. B., Younas, M., Gill, R. A. and Jasra, A.W. (2001). Comparative growth performance of camel calves kept under farm conditions. Pakistan Journal of Agricultural Science. 38(1-2): 16-18.
    8. Kadim, I. T., Mahgoub, O. and Purchas, R. W. (2008). A review of the growth, and of the carcass and meat quality characteristics of the one-humped camel (Camelus dromedaries). Meat Science. 80: 555–569.
    9. Kadim, I. T., Mahgoub, O., and Mbaga,M. (2014). Potential of camel meat as a non-traditional high quality source of protein for human consumption, Animal Frontiers, 4, 13–17.
    10. Morton, R. H. (1984). Camels for meat and milk production in sub-Sahara Africa. Journal of Dairy Science. 67(7):1548-1553.
    11. Ntiranyibagira, E., Patil, N. V., Bhagwat, S. R., Abdul Lateef, A., Xu, K. and Liu, H. (2015). Effects of different levels of urea supplementation on nutrient intake and growth performance in growing camels fed roughage based complete pellet diets. Animal Nutrition. 1(1): 356-361.
    12. Ram, S., Singh, B. and Dhanda, O. P. (1977). Genetic study on gestation length, birth weight and intra-uterine development index in Indian camel. Indian Veterinary Journal. 54(12):953–955.
    13. Sharma, V. D. and Singh, M. (1965). A study of the birth-weight and body measurements of camel (Camelus dromedarius). Indian Journal of Animal Sciences Husbandry. 35(4): 358-362.
    14. Wardeh, M. F. (1990a). The nutrient requirements of the dromedary camel. Third International Symposium Relationship of Feed Composition to Animal Production. The International Network of Feed Information Centers (INFIC), 25-29 Jun. University of Saskatchewan, Saskatoon, Canada. ACSAD/AS/P100/1990.
    15. Wardeh, M. F. (1990b). The Nutritive Value of preferred Plant species by camels. ACSAD, Damas, 1990. SYRIA. pp. 8-14.
    16. Wilson, R. T. (1984). The camel (2nd Ed.). London: Longman Publication Ltd. Pp.83-101.

     

    1. Zhao X. X., Xue H.W., Nie Q.C. and Zhang Y. K. (2000). Postnatal growth and development pattern of camel calves. Revue d'Elevage et de Médecine Vétérinaire des Pays Tropicaux, 53 (2) : pp. 201-208. Atelier international sur le chamelon, Ouarzazate, Maroc, 24 October 1999/26 October 1999.
    2. Zarrin, M., Riveros, J. L., Ahmadpour, A., de Almeida, A. M., Konuspayeva, G., Vargas-Bello-Pérez, E., Faye, B. and Hernández-Castellano, L. E. (2020). Camelids: new players in the international animal production context. Tropical Animal Health and Production, May 2020, https://doi.org/10.1007/s11250-019-02197-2
علوم دامی
دوره 35، شماره 135
شهریور 1401
صفحه 27-38

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار