نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته مقطع کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، ایران

2 استادیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، ایران

3 استادیار پژوهشی بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران

چکیده

در مطالعه حاضر، تاثیر غلظت‌های مختلف اسید فرمیک (25، 35 و 45 درصد) و اسید اگزالیک (5/2، 5/3 و 5/4 درصد) به‌همراه تیمار شاهد بر روی تلفات کنه‌واروآ و زنبورها و همچنین درصد آلودگی باقیمانده کنه در کلنی‌ها در قالب طرح کاملاً تصادفی با 7 تیمار و 5 تکرار در شرایط اقلیمی استان مرکزی مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج نشان داد بالاترین درصد تلفات روی کنه‌ها به ترتیب مربوط به غلظت‌های اسید فرمیک 45 درصد (13/88 درصد) و اسید اگزالیک 5/4 درصد (91/80 درصد) و کمترین میزان آلودگی باقیمانده کلنی‌ها پس از اجرای آزمایش نیز در تیمار اسید فرمیک 45 درصد (66/0 درصد) و اسید اگزالیک 5/4 درصد (06/2 درصد) مشاهده گردید. بالاترین درصد تلفات زنبوران مربوط به غلظت اسید فرمیک 45 درصد بود که این تیمار از لحاظ این صفت با بقیه تیمارها اختلاف معنی‌دار داشت. براساس نتایج بدست آمده، مطلوب‌ترین تاثیر براساس میزان درصد تلفات روی کنه‌ها و کمترین باقیمانده آلودگی در کلنی‌ها بین غلظت‌های مختلف این دو اسید در مطالعه حاضر مربوط به غلظت اسید فرمیک 45 درصد و اسید اگزالیک 5/4 درصد بود. بین این دو تیمار برتر از لحاظ میزان تلفات کنه و آلودگی باقیمانده اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. اما با توجه به تفاوت معنی‌دار میزان تلفات زنبوران در این دو تیمار و تلفات کمتر زنبوران در تیمار اسید اگزالیک 5/4 درصد و نیز صرفه‌ی اقتصادی آن برای زنبورداران، استفاده از اسید اگزالیک 5/4 درصد برای کنترل کنه‌واروآ در زنبورستان‌های با شرایط آب و هوایی و اکولوژیکی مشابه منطقه مورد بررسی در پژوهش حاضر، پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

بحرینی، ر. 1384. مقایسه دو روش استعمال اسید اگزالیک در کنترل کنه واروآ؛ پارازیت خارجی کلنی­های زنبورعسل، دانش کشاورزی، جلد 2، دوره 15، صفحه 63-55.
فرهنگ دوست، آ.، غفاری، م.، هاشمی، ع.، رحیمی، ع. 1401. ارزیابی هموزیگوسیتی آلل­های جنسی و بررسی ارتباط آن با صفات تعداد آلل­های جنسی، تولید عسل و جمعیت بالغین در کلنی­های زنبورعسل (Apis mellifera meda) استان­های آذربایجان شرقی و اردبیل، پژوهش­های جانوری، در نوبت چاپ.
عبدااله پور، ع.، شاددل تلی، ع. 1397. بررسی امکان استفاده از اسید استیک و اسید اگزالیک در کنترل کنه واروآی زنبورعسل، همایش ملی فرآورده­های زنبورعسل از منظر زیست شناسی، سلامت و اقتصاد، اردیبهشت 1397، صفحه 1-15.
رحیمی، ع. 1400. کنه واروآ. آفت مخرب کلنی­های زنبورعسل، نشر آموزش کشاورزی، 28 صفحه.
Abbott, W.S. 1925. A method of computing the effectiveness of an insecticide. Journal Economic Entomology, 18, PP: 265-267.
Adjlane, N., Tarek, E.O., Haddad. (2016). N. Evaluation of Oxalic Acid treatments against the Mite Varroa destructor and Secondary Effects on Honey Bees Apis mellifera. J Arthropod Borne Dis. 10(4):501-509.
Allam, S.F.M., Hassan, M.F., Risk, M.A., & Zaki, A, U. 2003. Utilization of essential oils and chemical, substances alone or in combination against Varroa mite (Varroa destructor), a parasite of honeybees. Insect Pathogens and Insect Parasitic Nematodes, 26(1), PP: 273-278.
Anderson, D., & Trueman, J. 2000. Varroa jacobsoni (Acari: Varroide) is more than one species. Journal of Experimental Applied Acarology, 24, PP: 165-189.
Delaplane, K.S., Van der Steen, J., & Guzmán-Novoa, E. 2013. Standard methods for estimating strength parameters of Apis mellifera colonies. Journal of Apiculture Science, 52, PP: 1-12.
Dietemann, V., Nazzi, F., Martin, S.J., Anderson, D.L., Locke, B., Delaplane, K.S., Wauquiez, Q., Tannahill, C., Frey, E., Ziegelmann, B., Rosenkranz, P., & Ellis, J.D. 2013. Standard methods for Varroa research. In: Dietemann, V., Ellis, J.D., Neumann, P. (Eds) The COLOSS BEEBOOK, volume II: standard methods for Apis mellifera pest and pathogen research. Journal Apiculture Research, 52 (1), PP: 1-54.
Genath, A., Petruschke. H., Bergen, M., & Einspanier, R. 2021. Influence of formic acid treatment on the proteome of the ectoparasite Varroa destructor. PLOS ONE, 16(10), PP: 1-15.
Gunes, N., Nazmiye, A., Levent, B., Deniz, H., John, M., & Sami, S. 2017. Stress responses of honey bees to organic acid and essential oil treatments against Varroa mites. Journal of Apicultural Research, 56, PP: 175-181.
Giovenazzo, P., Dubreuil, P. (2011). Evaluation of spring organic treatments against Varroa destructor (Acari: Varroidae) in honey bee Apis mellifera (Hymenoptera: Apidae) colonies in eastern Canada. Exp Appl Acarol. 55(1): 65-76.
Mondragon, L., Spivak, M., & Andame, R. 2005. A multifactorial study of resistance of honey bees Apis mellifera to the mite Varroa destructor over one year in Mixico. Journal of EDP science, 36, PP: 345-358.
Morton, J., Ball, R., Brown, M., & Wilkins, S. 2000. Managing Varroa. Central Science Laboratory and Department for Environment, Food and Rural Affairs, London, UK, 1-36.
Noor, I., Muhammad, A., Ehsan, U., & Falak, N. 2020. Comparative field efficiency of the extracts of plant materials for controlling Varroa destructor in relation to brood development in honey bee (Apis mellifera) colonies. International Journal of Biosciences, 16 (1), PP: 126-138.
Pietropaoli, M., & Formato, G. 2018. Liquid formic acid 60% to control varroa mites (Varroa destructor) in honey bee colonies (Apis mellifera): protocol evaluation. Journal of Apicultural Research, 57 (2), PP: 300-307.
Pietropaoli, M., & Formato, G. 2022. Formic acid combined with oxalic acid to boost the acaricide efficacy against Varroa destructor in Apis mellifera. Journal of Apicultural Research, 61 (1), PP: 320–328.
Ramsey, S.D., Ochoa, R., Bauchan, G., Gulbronson, C., Mowery, J.D., Mowery, A., Lim, D., Joklik, J., Cicero, J.M., Ellis, J.D., Hawthorne, D., & VanEngelsdorp, D. 2021. Varroa destructor feeds primarily on honey bee fat body tissue and not hemolymph. PNAS Latest Articles, PP: 1-10.
Rademacher, V., & Harz, M. 2006. Oxalic acid for the control of Varroosis in honey bee colonies – a review. Apidologie, 37, PP: 98–120.
Rahimi, A., Mirmoayedi, A., and Khanjani, M. 2014. Dispersion type of Varroa mite (Acari, Varroidae) Among the Bee hives in Kurdistan Province, Iran. International Journal of Farming and Allied Sciences, 3 (3), PP: 255-259.
Toomemaa, K., Martin, A., & Williams, I. H. 2010.  The effect of different concentrations of oxalic acid in aqueous and sucrose solution on Varroa mites and honey bees. Apidologie, 41, PP: 643–653.
Underwood, R.M., & Currie, R.W. 2005. Effect of Concentration and Exposure Time on Treatment Efficacy Against Varroa Mites (Acari: Varroidae) During Indoor Winter Fumigation of Honey Bees (Hymenoptera: Apidae) with Formic Acid. Apiculture and Social Insects, 98(6), PP: 1802-1809.
Zemene, M., Bogale, B., Derso, S., Belete, S., Melaku, S.,&  Hailu, H. 2015. A review on Varroa mites of honey bees. Academic journal of Entomology, 8 (3), PP: 150-159.