نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار پژوهشی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،کرج ، ایران
2 عضو هیأت علمی بازنشسته موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج ، ایران
چکیده
این پژوهش با هدف تعیین زمان بهینه کشتار برههای نر پرواری نژاد افشاری با استفاده از منحنی ضریب تبدیل خوراک انجام شد. به‌همین منظور از تعداد 32 رأس برۀ نر شیرگیری شدۀ افشاری سه تا چهار ماهه، با میانگین وزن زندۀ 6/3±2/30 کیلوگرم، از گلۀ تجاری موجود در موسسۀ تحقیقات علوم دامی کشور استفاده شد. چهار ترکیب جیرۀ غذایی بر اساس جداول احتیاجات غذایی نشخوارکنندگان کوچک (NRC, 2007) تنظیم گردید. انرژی قابل متابولیسم و پروتئین خام جیره‌های یک تا چهار به ترتیب 79/2، 78/2، 72/2 و 69/2 مگاکالری؛ و 146، 128، 109 و 103 گرم در کیلوگرم مادۀ خشک بود. نتایج نشان داد با طولانی شدن دورۀ پروار، مادۀ خشک مصرفی و ضریب تبدیل خوراک روند افزایشی نشان دادند. افزایش وزن روزانۀ بره‌ها از ابتدای آزمایش تا روز 56، روند صعودی داشت و پس از آن با شیب نسبتاً کمی در مسیر کاهش قرار گرفت. درصد لاشه در مرحلۀ آخر کشتار (3/55 درصد) به‌طور معنی‌داری بزرگ‌تر از مراحل قبلی (52 درصد) بود (05/0>P). با افزایش طول دورۀ پروار، درصد وزن معدۀ پر، رودۀ پر، جگر و ریه با اختلاف معنی‌داری کاهش یافته ولی درصد چربی داخل بطنی افزایش یافت(05/0>P). بیشترین مقدار درصد دنبه در کشتار مرحلۀ آخر (8/19) و کم‌ترین مقدار آن در اولین مرحلۀ کشتار (2/14) مشاهده شد (05/0>P). ضخامت چربی پشت با افزایش طول دورۀ پروار روند صعودی پیدا کرد، به‌طوری‌که بین مرحلۀ آخر کشتار با مراحل قبل از آن اختلاف معنی‌داری مشاهده شد (05/0>P). از نظر عملکرد اقتصادی، بیشترین سود در روز 84 آزمایش حاصل شد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
- ابراهیمی، س.ه.، وارسته، ف. و جوادمنش، ع. (1399). بررسی عملکرد گوسفند افشاری با تأکید بر خصوصیات رشد و افزایش وزن برههای نر: فراتحلیل. فصلنامه تحقیقات کاربردی در علوم دامی. شماره 35: 48-33. DOI: 1022092/aasrj.2019.125177.1174
- اسدیمقدم، ر. و نیکخواه، ع. (1353). اثر اخته روی افزایش وزن و صفات لاشه برههای 8 تا 12 ماهه. نشریه دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران. سال ششم، شمارۀ 4: 68-53.
- آمارنامۀ کشاورزی (1400). جلد دوم. وزارت جهاد کشاورزی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات، معاونت آمار مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات. تاریخ انتشار: دی ماه 1401.
- پاپی، ن. (1387). ارزیابی اقتصادی پرواربندی بره با سطوح مختلف کنسانتره. پایان نامه دورۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه زنجان، دانشکده کشاورزی، گروه مدیریت دامپروری.
- پاپی، ن. (1395). اثر سن شروع پروار بر عملکرد رشد، مصرف و بازده خوراک برههای نر شال. فصلنامه تحقیقات کاربردی در علوم دامی. شمارۀ 21: 66-57.
- خیرآبادی، خ. (1395). مقایسۀ عملکرد برخی از توابع غیرخطی در توصیف منحنی رشد گوسفند نژاد زندی. علوم دامی ایران. دورۀ 47، شمارۀ 4: 619-609.
- خیرآبادی، خ. (1396). ارزیابی توابع ریاضی در برآورد عملکرد رشد گوسفند نژاد عربی. نشریه علوم دامی. شمارۀ 115: 127-136.
- دادپسند، م. و ایزدی فرد، ج. (1388). اثر طول دوره و فصل پروار بر عملکرد پروار برههای قزل و مهربان. مجله علوم دامی ایران. دورۀ 40، شمارۀ 3: 71-65.
- طالبی، م.ع. (1392). اثر روش و مدت پروار بر رشد و ترکیب لاشه برههای نر لریبختیای. مجله علوم دامی ایران. دورۀ 44، شماره 3: 291-283.
- طالبی، م.ع.، میرائی آشتیانی، س.ر.، مرادی شهربابک، م. و نجاتی جوارمی، ا. (1398). ضرایب اقتصادی صفات تولیدمثل، رشد و ترکیب لاشه در گوسفندان لریبختیاری. مجله علوم دامی ایران. دورۀ 41، شماره 3: 212-203.
- غلامی، ح.، فضایلی، ح.، میرهادی، س.ا.، رضایزدی، ک.، رضایی، م.، زاهدیفر، م.، گرامی، ع.، تیمورنژاد، ن. و بابایی، م. (1396). جداول ترکیبات مغذی خوراکهای دام ایران. وزارت جهاد کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسۀ تحقیقات علوم دامی کشور. چاپ اول، 79 ص.
- لطیفی، م. و علیجانی، ص. (1399). مقایسۀ برخی مدلهای غیرخطی در توصیف منحنی رشد گوسفندان ماکویی. نشریه پژوهشهای علوم دامی ایران. جلد 12، شمارۀ 2: 229-223.
- موسوی، س.س.، امانلو، ح.، منعم.، م.، عباسی.، م.ع.، محمدی نژاد، ح. و نعمتی، م.ح. (1384). اثر طول دورۀ پروار بر خصوصیات لاشه برههای نر افشاری. مجموعه مقالات دومین سمینار پژوهشی گوسفند و بز کشور. 764-755.
- نقدیپور، ر. و ایلامی، ب. (1389). تعیین سن و وزن مناسب برای پروار گوسفند تودۀ بهمئی در استان کهگیلویه و بویراحمد. چکیده مقالات چهارمین کنگره علوم دامی ایران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (کرج)، ص 237.
- نورالهی، ح. (1386). اثر طول مدت پروار بر عملکرد رشد و خصوصیات لاشه برههای نر ترکیقشقایی. پژوهش و سازندگی. 75: 137-132.
- (2002). Official Methods of Analysis. 15th edition. Association of Official Analytical Chemists, Arlington, U.S.A.
- Farid, A., Edriss, M.A. lzadifard, J. and Makarechian, M. (1979). Meat from culled old ewes or fat- tailed Iranian breeds. 1. Feedlot performance and some carcass traits. Iran Journal Agriculture Research. 7: 11-23.
- Haddad, S.G. and Nasr, R.E. (2007). Partial replacement of barley grain for corn grain: Associative effects on lambs’ growth performance. Small Ruminant Research. 72: 92-95. DOI:1016/j.smallrumres.2006.08.005
- Mashele, G. A., Parker, M. E., & Schreurs, N. M. (2017). Effect of slaughter age between 5 to 14 months of age on the quality of sheep meat. New Zealand Society of Animal Production, 77, 177-180.
- (2007). Nutrient requirements of small ruminants: Sheep, Goats, Cervide, and New World Camelids. National Academy of Science. Washington, D.C. USA.
- Papi, , Mostafa-Tehrani, A., Amanlou, H. and memarian, H. (2011). Effects of dietary forage-to- concentrate ration on performance and characteristics of growing fat-tailed lambs. Animal Feed Science and Technology. 163: 93-98.DOI: 10.1016/j.anifeedsci,2010.10.010
- Prache, S., Schreurs, N. & Guillier, L. (2022). Factors affecting sheep carcass and meat quality attributes: a review, Animal, 16, 1-11. https://doi.org/10.1016/J. Animal.2021.100330.
- Purchas, R.W., Silva Sobrinho, A.G., Garrick, D.J. and Lowe, K.I. (2002). Effects of age at slaughter and sire genotype on fatness, muscularity, and the quality of meat from ram lambs born to Romney ewes. New Zealand Journal Agriculture Research. 45: 77-86. https://doi.org/10.1080/00288233.2002.9513496
- Santos- Silva, J., Mendes, I.A. and Bessa, R.J.B. (2002). The effect of genotype, feeding system and slaughter weight on the quality of light lambs. 1. Growth, carcass composition and meat quality. Livestock Production Science. 76: 17-25. https://doi.org/10.1016/S0301-6226(01)00334-7
- Sayili, M., Cimen, M. and Karaalp, M. (2009). The effects of different initial live weights and sex on the fattening performance and economic analysis of fat-tailed lambs in pasture feeding in Turkey. Bulgarian Journal of Agricultural Science. 15: 435-440.
- Uushona, T., Chikwanha, O. C., Katiyatiya, C. L. F., Strydom, P. E. & Mapiye, C. (2023). Fatty acid and oxidative shelf-life profiles of meat from lambs fed finisher diets containing Acacia mearnsii leaf-meal. Meat Science, 201, 1-12. https://doi.org/10.1016/j.meatsci.2023.109190.
)