بررسی راهبرد‌های توسعه پایدار صنعت دامپروری منطقه سیستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار اقتصاد کشاورزی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، زابل، ایران.

2 استادیار گروه اقتصاد و توسعه کشاورزی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

3 دانشیار علوم دامی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران.

چکیده

حوزه دامپروری به‌عنوان یکی از زیربخش‌های مهم بخش کشاورزی ، نیازمند تدوین برنامه راهبردی در سطح منطقه‌ای می‌باشد. هدف تحقیق، ضرورت برنامه‌ریزی علمی در راستای افزایش بهره‌وری و صنایع مرتبط، همسو با استفاده بهینه از قابلیت‌ها و ظرفیت‌های موجود منطقه سیستان می باشد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه و برای نظرسنجی در هر یک از حیطه‌ها از طیف لیکرت با مقیاس پنج‌گانه استفاده شد. آنالیز داده‌ها در بخش آمار توصیفی در نرم‌افزار اکسل انجام شد و در ادامه برای برآورد سایر نتایج، از تکنیک تصمیم‌گیری چند شاخصه و روش خاکستری و نرم‌افزارGRA استفاده گردید. این تحقیق، از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی-تحلیلی است. نتایج مطالعه نشان داد که شاخص کاهش آسیب پذیری ناشی از بلایای طبیعی از طریق ظرفیت سازی و مدیریت منابع آب ، بیشترین تأثیر در تعیین شاخص چشم انداز، اهداف و راهبردهای توسعه پایدار صنعت را دارد. شاخص جلوگیری از نوسانات شدید بازار، مؤثرترین متغیر برای ارتقاء ظرفیت فعالیت های اقتصادی موجودِ صنعت را دارد. علاوه برآن نتایج نشان داد برای تأمین نیازهای انرژی و پروتئین این جمعیت دامی، نیاز به حدود 1288274 تن ماده خشک، 171666تن پروتئین خام و 2430870955 مگاکالری انرژی قابل متابولیسم می‌باشد و سالانه حدود 209 هزار تن ماده خشک (33 درصد پروتئین و 41/1 انرژی قابل متابولیسم) کمبود دارد. براساس نوع استراتژی به‌دست آمده شهرستانهای زهک و هامون استراتژی تهاجمی و شهرستان‌های هیرمند و نیمروز استراتژی تغییر جهت و شهرستان زابل استراتژی تنوع را باید در برنامه کار قرار دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


پهلوانی، م. مرادی، ا. و فرامرزپور. 1393. تدوین و انتخاب راهبرد توسعه دار بخش کشاورزی استان سیستان و بلوچستان. اولین همایش ملی افق های نوین در توانمندسازی و توسعه پایدار معماری، عمران، گردشگری، انرژی و محیط زیست شهری و روستایی. سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان.
خسروبیگی، ر.،  شایان، ح.،  سجاسی قیداری. 1390. سنجش و ارزیابی پایداری درمناطق روستایی با استفاده از تکنیک تصمیم­گیری چندمتغیرة فازی تاپسیس. فصلنامه پژوهشهای روستایی، سال 2، شماره 1، صص 151-186.  
دهقانی‌زاده، م. و حسینی پور، س. م. 1388. تعیین اولویت های توسعه‌ای بخش کشاورزی استان یزد بر اساس رهیافت مدل برنامه‌ریزی راهبردی. فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه. 14(109)،  صص. 105- 75. 
رضایی، روح الله. قلی پور، احسان و حسام الدین غلامی. 1392. بررسی عوامل تاثیر گدار بر رضایت کشاورزان از شرکتهای خدمات مشاوره ای فنی و مهندسی. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 44 شماره 2، تابستان 1392، ص221-234
ساعی،  مهدیه. پ. شاکری، . صالحی،  اصغر و رحمانی، صفت الله. 1400. عوامل مؤثر بر توسعه پایدار صنعت دامپروری در مناطق روستایی شمال استان کرمان. اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال دهم پاییز 1400 شماره 3 (پیاپی 37)
سفید دشتی، محمدرضا. 1400. پایداری فرهنگی و اجتماعی ، دومین کنفرانس بین ­المللی توسعه پایدار و سلامت روانی-اجتماعی
سردار شهرکی، ع.1402. کاربرد تکنیک چند شاخسه خاکستری در شرایط خشکسالی. تحقیقات منابع آب،دوره23، شماره2
شریفی، س. حبیبی، س.،  و قند، د. 1388 توسعه پایدار در محصولات دام و طیور. چهارمین همایش منطقه ای ایده های نو در کشاورزی.
صالحی، ا و کرباسی،پ.1401. تبیین پایداری صنعت دام‌پروری استان اصفهان. برنامه ریزی فضایی، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 44، اردیبهشت 1401
علیپور،ب وفیاضی، ج.1392. برآورد ضرایب اقتصادی برای صفات مهم تولیدی در بز لری استان لرستان، پرورش یافته تحت سامانه روستایی. نشریه پژوهش‌های علوم دامی، جلد 32، شماره 4 ،صص99-83
غلامی، ح. و کیخاصابر، م. 1398. بررسی وضعیت توازن مواد خوراکی مورد نیاز دامهای استان سیستان و بلوچستان. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی. موسسه علوم دامی کشور.
کاظمی، س. ح. و پالوج، م. 1390. ارزیابی راهبردهای بخش کشاورزی در چهار برنامه پنج ساله توسعه. تحقیقات اقتصاد کشاورزی. 3(4)،  ص ص.  63- 37.
کردی، مرتضی و ناصریان، عباسعلی و گیلانی، علی. 1396. چالش ها و فرصت های فرا روی توسعه پایدار در صنعت دامپروری ایران، یازدهمین کنگره ملی پیشگامان
مظهری، م. 1393. تدوین سند برنامه‌ریزی راهبردی بخش کشاورزی به تفکیک برای هر یک از شهرستان‌های استان خراسان رضوی. گزارش پژوهشی. سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی. 
محمد قاسمی، م. و قاسمی، ا. 1396. تعیین بازدهی سرمایه گذاری در پروار بندی گوساله نر سیستانی در دو سامانه صنعتی و سنتی. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی. موسسه علوم دامی کشور.
میرزایی، ش. و نوری پور، م. 1393. تحلیل موانع صنعتی شدن دامپروری: مطالعه­ی موردی شهرستان قلعه گنج استان کرمان. پژوهش­های روستایی، سال 5، شماره 4، صص 705-736-.
  نوری پور، م. وشاهولی، م. 1390.  ارزیابی معیارهای پایداری روستایی شهرستان دنا براساس فرآیند ارتباطات: کاربرد تحلیل سلسله مراتبی، فصلنامه پژوهشهای روستایی، سال 2، شماره 1، صص 63-9
وزارت جهاد کشاورزی. 1400. شرح خدمات تهیه و تدوین برنامه توسعه پایدار صنعت دامپروری استان.
وزارت جهاد کشاورزی. 1397. سالنامه آماری دامپروری استان.
ولی‌پور، س. و اکبری، م. ر. و ذاکرحقیقی، ک. 1392.  برنامه‌ریزی راهبردک در راستای توسعه کشاورزی شهری با روش SWOT. فصلنامه مطالعات مدیریت شهری. 5(15)،  ص ص. 25- 15.
Faghiri, H. , Yusop, Z. , Othman, M. Hj and Krauss, S. E. 2019. Structural Analysis of
Factors Affecting Dairy Cattle Industry Development in Malaysia. Review of Politics
and Public Policy in Emerging Economies, Vol. 1, No. 1, 23-42.
Mohammadghasemi. M. and  MH. karim. 2021. Priority determination in future allocation of water resources for agricultural, household, public and environmental sectors in Hirmand Area in wet - normal and drought conditions. ACTA UNIVERSITATIS AGRICULTURAE ET SILVICULTURAE MENDELIANAE BRUNENSIS
Mohammadghasemi. M. and  MH. karim. 2021. The Prospect of Investment in Medicinal Plants at Sistan Region. Journal of Medicinal Plants and By-products
Sarma, P. K.  and S. K. Raha. 2015.  Strategies of Beef Cattle Development Enterprise in Selected Areas of Bangladesh.  Advances in Economics and Business 3(4) : 124-132.
Shafieyan. M.  M. Homayounfar  and M. Fadaei. 2017. Identification of Strategies for Sustainable Development of Rice Production in Guilan Province Using SWOT Analysis. International Journal of Agricultural Management and Development(IJAMAD). 7(2) :141-153.
Pathak, P. 2016.  Swot Analysis of Punjub Agriculture. International Journal of Advanced Research. 4(4) : 871-875.