نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمیدرضا کرمی ¹
• رحیمه سپهری ²
• غلامحسین طهماسبی ³
• مصطفی ملایی ⁴

¹ دانش‌آموخته مقطع کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، ایران

² گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان زنجان ایران

³ عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور

⁴ سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان، زنجانریا، ایران

چکیده

در پژوهش حاضر، تأثیر یک ترکیب گیاهی شامل اسانس‌های آویشن، نعناع، مرزه و اسید اگزالیک، با نام تیموگزال، برکنترل کنه‌واروا و مقایسه آن با کنه‌کش‌های شیمیایی آپیستان و بایوارول (به‌عنوان کنترل مثبت) و شاهد (به‌عنوان کنترل منفی) بررسی شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار و 6 تکرار انجام شد. قبل از اجرای آزمایش، اندازه‌گیری آلودگی اولیه کلنی‌ها انجام و به‌عنوان صفت هم‌بسته در آنالیز داده‌ها لحاظ گردید. میزان تلفات کنه و زنبوران در سه مرحله در طول دوره آزمایش و نیز میزان آلودگی باقیمانده در کلنی‌ها پس از اجرای آزمایش برآورد شد. تجزیه کوواریانس داده‌ها با استفاده از رویه Mixed و مقایسات میانگین‌ها به‌روش توکی در نرم‌افزار آماری SAS (V.9.4) انجام شد. نتایج حاصله، تلفات 40/82 درصدی کنه‌واروا را در تیمار تیموگزال نشان داد که ضمن داشتن تفاوت معنی‌دار با تیمار شاهد (01/0=α)، با تیمارهای آپیستان و بایوارول تفاوت معنی‌داری نداشت. میزان تلفات زنبوران کارگر در تیمار تیموگزال بسیار کم (1/0 درصد) و تفاوت معنی‌داری با شاهد (07/0 درصد) نداشت. تلفات کارگران در تیمار آپیستان ( 14/0 درصد) به‌طور معنی‌داری بالاتر از تیمار تیموگزال و شاهد بود. میزان آلودگی باقیمانده در تیمار تیموگزال (9/0 درصد) بطور معنی داری کمتر از تیمار شاهد (51/4 درصد) بود ولی با دو تیمار آپیستان و بای‌وارول تفاوت معنی‌داری نداشت. با توجه به تاثیر 82 درصدی تیموگزال در کنترل کنه واروا و نیز به دلیل طبیعی بودن، نداشتن محدودیت زمان مصرف (بدلیل نداشتن اثرات سوء در تولیدات کلنی) و نیز تلفات کمتر در زنبوران، می‌تواند جایگزین مناسبی برای کنه‌کش‌های شیمیایی شود.

کلیدواژه‌ها

• کنه واروآ
• اسانس‌های گیاهی
• اسید اگزالیک
• آپیستان
• بای‌وارول

موضوعات

• زنبور عسل