نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج ، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی دام و طیور، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج ، ایران.

3 دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی دام و طیور، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج

چکیده

در جوامع عشایری دام‌ها برای دستیابی به علوفه و استفاده بهینه از مراتع، به مناطق دیگر کوچ داده می‌شوند. پیاده‎روی طولانی‎مدت و همچنین کاهش دسترسی به خوراک در طول مسیر ممکن است اثرات نامطلوبی در دام ایجاد نمایند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تغییرات فیزیولوژیک و پاسخ‎های متابولیسمی میش‌های دنبه‎دار در طول روند کوچ عشایری آن‏ها بود. بدین منظور، 25 رأس میش نژاد لری بختیاری با میانگین سنی 4/0±6/3 سال، از یک گله عشایری کوچ‎رو انتخاب شد. میش‏ها مسافت150 کیلومتری را در مدت‌زمان سه شبانه‌روز به‌صورت پیاده‌روی طی نمودند. تغذیه میش‎ها در طی کوچ، محدود به مراتع و علوفه‌های خشک در طول مسیر بود. وزن‌کشی و خون‌گیری در ساعات اولیه صبح قبل و بعد از کوچ انجام شد. فراسنجه‎های خونی مرتبط با متابولیسم انرژی با استفاده از کیت‎های تجاری و به روش فتومتری اندازه‌گیری شد. داده‏ها بر اساس رویه GLM نرم‌افزار SAS ارزیابی شد و به‌صورت Mean ± SE بیان شدند. نتایج حاکی از کاهش 5/4 درصدی میانگین وزن زنده دام‌ها بر اثر پیاده‎روی بود (05/0>P). کلسترول کل تحت تأثیر پیاده‎روی، کاهش معنی‏داری نشان داد (05/0>P)، ولی میزان گلوکز خون تمایل به افزایش داشت (09/0 = P). کوچ بر سطح کراتینین خون تأثیر داشته و تمایل به کاهش داشت (07/0= P). بنابراین هرچند که پیاده‎روی طولانی‎مدت باعث کاهش وزن زنده بدن میش‎ها شد، ولی تأثیر منفی محسوسی بر فراسنجه‎های متابولیسمی آن‏ها نداشت. چنین استنباط می‎شود که گوسفندان دنبه‎دار با این شرایط کوچ، نوعی سازگاری متابولیسمی پیدا کرده‎اند و علت چنین سازگاری‎هایی را می‌توان به ذخایر چربی دنبه نسبت داد.

کلیدواژه‌ها

مصداقی، م. (1389). مرتعداری در ایران. انتشارات آستان قدس رضوی دانشگاه امام رضا. ص. 260.
مقدم، م.ر. (1393). مرتع و مرتعداری. انتشارات دانشگاه تهران. ص. 290.
Ali, A. and Hayder, M. (2008). Seasonal variation of reproductive performance, foetal development and progesterone concentrations of sheep in the subtropics. Reproduction in domestic animals. 43(6): 730-734.
Ali, B.H., Al-Qarawi, A.A. and Mousa, H.M. (2006). Stress associated with road transportation in desert sheep and goats, and the effect of pretreatment with xylazine or sodium betaine. Research in Veterinary Science, 80(3): 343-348.
Animut, G. and Chandler, K.D. (1996). Effects of exercise on mammary metabolism in the lactating ewe. Small Ruminant Research. 20(3): 205-214.
Applegate, E.A., Upton, D.E. and Stern, J.S. (1982). Food intake, body composition and blood lipids following treadmill exercise in male and female rats. Physiology & Behavior. 28(5): 917-920.
Arthington, J.D., Eicher, S.D., Kunkle, W.E. and Martin F.G. (2003). Effect of transportation and commingling on the acute-phase protein response, growth, and feed intake of newly weaned beef calves. Journal of Animal Science. 81(5): 1120-1125.
Berhan, T., Puchala, R., Goetsch, A.L. and Merkel, R.C. (2006). Effects of walking speed and forage consumption on energy expenditure and heart rate by Alpine does. Small Ruminant Research. 63(1-2): 119-124.
Diskin, M.G., Mackey, D.R., Roche, J.F. and Sreenan, J.M. (2003). Effects of nutrition and metabolic status on circulating hormones and ovarian follicle development in cattle. Animal Reproduction Science, 78(3-4): 345-370.
Dohm, G.L., Williams, R. T., Kasperek, G. J. and van Rij, A. M. (1982). Increased excretion of urea and N tau-methylhistidine by rats and humans after a bout of exercise. Journal of Applied Physiology, 52(1): 27-33.
Donnelly, A.E., McCormick, K., Maughan, R.J., Whiting, P.H. and Clarkson, P.M. (1988). Effects of a non-steroidal anti-inflammatory drug on delayed onset muscle soreness and indices of damage. British Journal of Sports Medicine. 22(1): 35-38.
Dubouchaud, H., Butterfield, G.E., Wolfel, E.E., Bergman, B.C. and Brooks, G.A. (2000). Endurance training, expression, and physiology of LDH, MCT1, and MCT4 in human skeletal muscle. American Journal of Physiology-Endocrinology and Metabolism. 278(4): E571-E579.
Fraser, D. (2009). Animal behaviour, animal welfare and the scientific study of affect. Applied Animal Behaviour Science. 118(3-4): 108-117.
Garcia-Belenguer, S., Palacio J., Gascon M., Acena C., Revilla R. and Mormede P. (1996). Differences in the biological stress responses of two cattle breeds to walking up to mountain pastures in the Pyrenees. Veterinary Research. 27: 515–526
Giovagnoli, G., Marinucci, M.T., Bolla, A. and Borghese, A. (2002). Transport stress in horses: An electromyographic study on balance preservation. Livestock Production Science. 73(2): 247-254.
Graf, G. C., and Petersen W. E. (1953). Changes in respiration and heart rates, body temperatures, plasma lactic acid levels and plasma creatinine levels caused by stress in dairy cattle. Journal of Dairy Science. 36: 1036-1048
Gustafson, G.M., Luthman, J. and Burstedt, E. (1993). Effect of daily exercise on performance, feed efficiency and energy balance of tied dairy cows. Acta Agriculturae Scandinavica, Section A-Animal Science. 43: 219–227
Kabakci, N., Yarim, G., Yarim, M., Duru, O., Yagci, B. and Kisa, U. (2003). Pathological, clinical and biochemical investigation of naturally occurring pregnancy toxemia of sheep. Acta Veterinaria. 53: 161-169.
Kida, K. (2002). The metabolic profile test: its practicability in assessingfeeding management and periparturient diseases in high yieldingcommercial dairy herds. Journal of Veterinary Medical Science. 64: 557–563.
Kleist, B., Wahrburg, U., Stehle, P., Schomaker, R., Greiwing, A., Stoffel-Wagner, B. and Egert, S. (2017). Moderate walking enhances the effects of an energy-restricted diet on fat mass loss and serum insulin in overweight and obese adults in a 12-week randomized controlled trial. The Journal of nutrition. 147(10): 1875-1884.
Lawrence, P.R. and Stibbards, R.J. (1990). The energy cost of walking, carrying and pulling loads on flat surfaces by Brahman cattle and swamp buffalo. Animal Production. 50: 29-39.
Le Houérou, H. (1992). Recherches expérimentales sur la tolérance du mouton Barbarin à l’inanition et la restriction alimentaire. L’aridité: contrainte au développement. Orstom Editions. pp. 369-385.
Marai, I.F.M., El-Darawany, A.A., Fadiel, A. and Abdel-Hafez, M.A.M. (2007). Physiological traits as affected by heat stress in sheep—a review. Small Ruminant Research. 71(1-3): 1-12.
Maurya, V.P., Sejian, V., Kumar, D., Naqvi, S.M.K. (2010). Effect of induced body condition score differences on sexual behavior, scrotal measurements, semen attributes, and endocrine responses in Malpura rams under hot semi-arid environment. Journal of Animal Physiology and Animal Nutrition. 94: e308–e317.