خبات خیرآبادی؛ جمال فیاضی؛ هدایت اله روشنفکر؛ رستم عبداللهی ارپناهی
چکیده
افزایش تعداد نشانگرها (p) به تعداد مشاهدات (n)، نخستین چالش انتخاب ژنومی است (مزاحمت ابعاد؛ p >> n). لذا پژوهش حاضر با هدف امکان کاهش مزاحمت ابعاد، به بررسی تأثیر کاهش تعداد نشانگرها بر صحت پیش‌‌بینی ارزشهای اصلاحی ژنومیک روش‌‌های پارامتری پرداخته است. بدین منظور، برای هر فرد ژنومی متشکل از 10000 نشانگر تک‌‌نوکلئوتیدی دو آللی (SNP) ...
بیشتر
افزایش تعداد نشانگرها (p) به تعداد مشاهدات (n)، نخستین چالش انتخاب ژنومی است (مزاحمت ابعاد؛ p >> n). لذا پژوهش حاضر با هدف امکان کاهش مزاحمت ابعاد، به بررسی تأثیر کاهش تعداد نشانگرها بر صحت پیش‌‌بینی ارزشهای اصلاحی ژنومیک روش‌‌های پارامتری پرداخته است. بدین منظور، برای هر فرد ژنومی متشکل از 10000 نشانگر تک‌‌نوکلئوتیدی دو آللی (SNP) با فواصل یکسان روی 10 کروموزوم (هریک به طول 100 سانتی‌‌مورگان) شبیهسازی شد. در این پژوهش توزیع‌‌های متفاوت تأثیرات ژنی (یکنواخت، نرمال یا گاما)، سطوح مختلف وراثت‌‌پذیری صفت (05/0، 25/0، 45/0 یا 65/0) و تعداد متفاوت جایگاه‌‌های ژنی (QTL؛ 100 یا 500) به عنوان فرضیات شبیهسازی در نظر گرفته شد. سپس در یک سناریوی انتخاب 10 یا 20 درصد نشانگرها بهطور تصادفی انتخاب شدند؛ بهطوریکه برای هر یک از جمعیت‌‌های موجود سه ماتریس نشانگری با ابعاد مختلف (همة نشانگرها، 10 یا 20 درصد نشانگرها) تعریف گردید. مطابق یافته‌‌های پژوهش حاضر، به‌‌طورکلی صحت ارزشهای اصلاحی ژنومیک به ترتیب تحت اثر میزان وراثت‌‌پذیری صفت، فاصلة نسل از جمعیت مرجع، تراکم نشانگرها، توزیع و تعداد QTLها و مدل آماری قرار داشت (p < 0.001). بهطوریکه در هر سه توزیع آثار ژنی و با هر فُرم ساختار نشانگری (کاهش یا عدم کاهش تراکم نشانگرها) مشاهده شد که در نتیجة کاهش وراثت‌‌پذیری صفت و یا افزایش فاصله از جمعیت مرجع میزان صحت پیش‌‌بینی‌‌ها به طور چشم‌‌گیری تقلیل یافت (p < 0.05). بررسی اثر کاهش تراکم نشانگرها بر صحت پیش‌‌بینی ژنومی صفات با معماری ژنتیکی متفاوت نشان داد که جز در مورد صفات با وراثت‌‌پذیری پائین (05/0) و تعداد زیاد QTL (500) با توزیع ژنی گاما، به‌‌طورکلی کاهش تراکم نشانگری بهطور معنیداری منجر به اُفت صحت پیش‌‌بینی‌‌های ژنومیک روش‌‌های پارامتری خواهد شد (p < 0.05).
مهرداد تقی زاده؛ مصطفی یوسف الهی؛ حمیدرضا میرزایی؛ آرش آذرفر؛ ایوب عزیزی
چکیده
این تحقیق به منظور مطالعه تأثیر سطوح مختلف پودر دانه زیره و رازیانه در جیرههای با کنسانتره بالا به روش آزمایشگاهی (in vitro) صورت گرفت. تیمارهای آزمایشی عبارت بود از: 1- شاهد (75درصد کنسانتره و 25 درصد یونجه)، 2- جیره شاهد مکمل شده با سه سطح مختلف پودر زیره و رازیانه (8، 12 و 16 گرم در کیلوگرم ماده خشک خوراک) که در هر سطح نسبت‌های متفاوتی از رازیانه ...
بیشتر
این تحقیق به منظور مطالعه تأثیر سطوح مختلف پودر دانه زیره و رازیانه در جیرههای با کنسانتره بالا به روش آزمایشگاهی (in vitro) صورت گرفت. تیمارهای آزمایشی عبارت بود از: 1- شاهد (75درصد کنسانتره و 25 درصد یونجه)، 2- جیره شاهد مکمل شده با سه سطح مختلف پودر زیره و رازیانه (8، 12 و 16 گرم در کیلوگرم ماده خشک خوراک) که در هر سطح نسبت‌های متفاوتی از رازیانه و زیره (25% رازیانه + 75% زیره، 50% رازیانه + 50% زیره، 75% رازیانه + 25% زیره) تکرار شد. افزودن دانه زیره و رازیانه باعث افزایش معنیدار قابلیت هضم ماده آلی، گاز تجمعی و پتانسیل تولید گاز (b) شد (05/0 P<)، اما تأثیر معنیداری بین تیمارهای مختلف برای میانگین نرخ تولید گاز مشاهده نشد (05/0<(P. میزان نیتروژن آمونیاکی با افزودن سطوح و نسبت-های مختلف پودر زیره و رازیانه بهطور معنیداری نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت(05/0 P<). میانگین اسیدهای چرب زنجیر کوتاه در سطح 8 گرم پودر زیره و رازیانه با افزایش معنیداری همراه بود (05/0 P<)، ولی سطوح بالاتر پودر زیره و رازیانه (12 و 16 گرم در کیلوگرم ماده خشک) افزایش معنیداری در این فراسنجه نداشت. بر اساس نتایج این تحقیق می‌توان نتیجه گیری نمود که افزودن پودر زیره و رازیانه در جیره با کنسانتره زیاد می‌تواند باعث بهبود قابلیت تخمیر شکمبه، قابلیت هضم و افزایش تولید اسیدهای چرب فرار گردد که استفاده از 8 گرم مخلوط پودر زیره و رازیانه با نسبت50% رازیانه و 50% زیره در کیلوگرم ماده خشک، بیشترین تاثیرات معنی دار را نشان داد.
حیدر زرقی؛ سونیا زکی زاده؛ علی ابراهیمی متین؛ محمد رضا صلواتی
چکیده
به منظور بررسی اثر افزودن سطوح مختلف پودر برگ گیاه دارویی پونه کوهی به جیرههای بر پایه گندم بر عملکرد رشد، راندمان لاشه، متابولیتهای سرم خون و پاسخ ایمنی، این آزمایش با استفاده از تعداد 160 قطعه جوجه گوشتی ماده (راس308) انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار (سطوح صفر، 0.4، 0.8 و 1.2 درصد پودر برگ پونه کوهی در جیره)، 4 تکرار و 10 ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر افزودن سطوح مختلف پودر برگ گیاه دارویی پونه کوهی به جیرههای بر پایه گندم بر عملکرد رشد، راندمان لاشه، متابولیتهای سرم خون و پاسخ ایمنی، این آزمایش با استفاده از تعداد 160 قطعه جوجه گوشتی ماده (راس308) انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار (سطوح صفر، 0.4، 0.8 و 1.2 درصد پودر برگ پونه کوهی در جیره)، 4 تکرار و 10 قطعه جوجه در هر تکرار انجام شد. شاخصهای عملکردی در دورههای سنی 18-1، 30-19، 42-31 و 42-1 روزگی محاسبه شدند. افزودن سطوح مختلف پودر برگ پونه کوهی به جیره باعث تغییر مصرف خوراک در دوره سنی 30-19 روزگی و ضریب تبدیل غذایی در دورههای سنی 42-31 و 42-1 روزگی به صورت معادله درجه دوم و معنیدار شد. جوجه های تغذیه شده با جیره حاوی پودر برگ پونه کوهی در سطح 0.4 درصد مطلوبترین ضریب تبدیل غذایی را بین تیمارهای تغذیه ای داشتند. اثر افزودن سطوح مختلف پودر برگ پونه کوهی به جیره بر میزان رشد معنیدار نبود. افزودن سطوح مختلف پودر برگ پونه کوهی به جیره باعث افزایش راندمان لاشه، وزن نسبی تیموس، تیتر ایمنی اولیه ایجاد شده در پاسخ به تزریق گلبولهای قرمز گوسفندی، غلظت لیپوپروتئینها با دانسیته پایین سرم خون و کاهش وزن نسبی اندامهای گوارشی و غلظت تری گلیسرید سرم خون به طور خطی شد. نتایج این آزمایش نشان داد، افزودن پودر برگ پونه کوهی در سطح 0.4 درصد به جیرههای بر پایه گندم می-تواند باعث بهبود راندمان تبدیل غذایی، راندمان لاشه و سلامتی جوجه های گوشتی شود.
جمال ستاروند؛ رضا سید شریفی؛ آزاده بوستان؛ نعمت هدایت ایوریق؛ جمال سیف دواتی
چکیده
هدف از این مطالعه بررسی اثر استفاده از اسپرم ماده‌زا بر گسترش گله و همین‌طور بر پیشرفت ژنتیکی، در شرایطی که همه دختران متولد شده در گله نگهداری شوند، می‌باشد. ارزشهای اصلاحی واقعی (TBV) و تخمینی (EBV) یک گله با 30000 رأس تلیسه، 24900 رأس گاو شکم اول و 19671 رأس گاو شکم دوم برای صفت تولید شیر 305 روز، در ویژوال بیسیک 6 مورد شبیهسازی قرار گرفت. در ...
بیشتر
هدف از این مطالعه بررسی اثر استفاده از اسپرم ماده‌زا بر گسترش گله و همین‌طور بر پیشرفت ژنتیکی، در شرایطی که همه دختران متولد شده در گله نگهداری شوند، می‌باشد. ارزشهای اصلاحی واقعی (TBV) و تخمینی (EBV) یک گله با 30000 رأس تلیسه، 24900 رأس گاو شکم اول و 19671 رأس گاو شکم دوم برای صفت تولید شیر 305 روز، در ویژوال بیسیک 6 مورد شبیهسازی قرار گرفت. در این مطالعه، چهار استراتژی در نظر گرفته شد. در استراتژی 1، اسپرم معمولی برای تلیسه‌ها و گاوهای دهنده جنین مورد استفاده قرار می‌گرفت. در استراتژی 2، گاوها، دهنده جنین نبودند و برای تلقیح تلیسه‌های دهنده، اسپرم ماده‌زا مورد استفاده قرار می‌گرفت. در استراتژی 3، برای تلیسه‌ها و گاوهای دهنده، اسپرم ماده‌زا در نظر گرفته شد و در استراتژی 4، برای تلقیح تلیسه های دهنده اسپرم ماده زا و برای تلقیح گاوهای دهنده اسپرم معمولی، مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس نتایج این مطالعه، حداکثر پیشرفت ژنتیکی حاصل از استراتژی‌های 1 تا 4، برای تولید شیر 305 روز در کل گله، به ترتیب 09/7، 9/3، 6/7 و 9/7 کیلوگرم بود. استفاده از اسپرم ماده‌زا در تکنیک انتقال جنین نهایتا به میزان 11 درصد تعداد دختران متولد شده در گله را افزایش داد. اگر اسپرم ماده‌زا علاوه بر تکنیک انتقال جنین، برای تلقیح سایر تلیسه‌ها (که گیرنده یا دهنده جنین نیستند) نیز مورد استفاده قرار گیرد، افزایش تعداد دختران تا حد 34 درصد خواهد بود.
محمد مرادی؛ یداله چاشنی دل؛ اسداله تیموری یانسری؛ عیسی دیرنده
چکیده
به منظور بررسی تأثیر استفاده از جیرههای با سطوح مختلف انرژی و پروتئین بر pH شکمبه، تولید نیتروژن آمونیاکی، قابلیت هضم مواد مغذی و دفع مشتقات پورینی آزمایشی طراحی شد. شش تیمار آزمایشی در قالب طرح مربع لاتین تکرار شده در زمان در شش دوره زمانی به شش رأس دام اختصاص داده شدند. تیمارهای آزمایشی شامل؛ تیمار شاهد، تیمار با سطح انرژی بالا با ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر استفاده از جیرههای با سطوح مختلف انرژی و پروتئین بر pH شکمبه، تولید نیتروژن آمونیاکی، قابلیت هضم مواد مغذی و دفع مشتقات پورینی آزمایشی طراحی شد. شش تیمار آزمایشی در قالب طرح مربع لاتین تکرار شده در زمان در شش دوره زمانی به شش رأس دام اختصاص داده شدند. تیمارهای آزمایشی شامل؛ تیمار شاهد، تیمار با سطح انرژی بالا با استفاده از دانه جو، تیمار با سطح انرژی بالا با استفاده از دانه جو و تصحیح شده بر اساس میزان پپتید، تیمار با سطح انرژی بالا با استفاده از دانه ذرت، تیمار با سطح انرژی بالا با استفاده از دانه ذرت تصحیح شده بر اساس میزان پپتید و تیمار با سطح بالای پروتئین با افزایش سطح کنجاله سویا. نتایج نشان داد اثرات تیمارهای آزمایشی بر میزان pH و نیتروژن آمونیاکی آزاد شده در شکمبه، سه ساعت بعد از مصرف خوراک معنیدار بود (05/0p<). ماده خشک مصرفی، قابلیت هضم چربی و ماده آلی تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت (05/0p>). تیمار با سطح پروتئین بالا و تیمار شاهد بطور معنیداری میزان پروتئین خام، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی بیشتری مصرف کرده بودند (05/0p<). قابلیت هضم مواد مغذی با اضافه شدن منابع انرژی و پروتئین بهبود یافت. میزان دفع مشتقات پورینی در تیمار با سطح بالای پروتئین بطور معنیداری بیشتر از سایر گروه‌ها بود (05/0p<). مکمل‌سازی جیره‌ها با منابع کربوهیدراته و پروتئینی با کمترین اثرات نامطلوب بر دستگاه گوارش توصیه می شود
اعظم رضایی؛ محمد نصیرزاده
چکیده
هدف مطالعه حاضر تحلیل وضعیت اقتصادی دامداریهای سنتی در منطقه آواجیق شمالی شهرستان چالدران است. داده‌های مورد نیاز با استفاده از تکمیل پرسشنامه و مصاحبه رودررو از 122 واحد گوسفنداری فعال بر اساس جدول نمونه‌گیری بارتلت به صورت تصادفی در سال 1395جمع‌آوری شد. برای ارزیابی اقتصادی واحدها با تقسیم‌بندی گوسفنداریهای سنتی به اندازه‌های ...
بیشتر
هدف مطالعه حاضر تحلیل وضعیت اقتصادی دامداریهای سنتی در منطقه آواجیق شمالی شهرستان چالدران است. داده‌های مورد نیاز با استفاده از تکمیل پرسشنامه و مصاحبه رودررو از 122 واحد گوسفنداری فعال بر اساس جدول نمونه‌گیری بارتلت به صورت تصادفی در سال 1395جمع‌آوری شد. برای ارزیابی اقتصادی واحدها با تقسیم‌بندی گوسفنداریهای سنتی به اندازه‌های مقیاس کوچک، متوسط و بزرگ ابتدا سهم هزینه‌ها و درآمدها تعیین شد سپس از شاخصهای ارزش حال منفعت خالص و نسبت منفعت به هزینه (در دو نرخ بهره 14 و 16 درصد) استفاده شد. نتایج نشان داد که در دامداریها بیشترین سهم درآمدی جاری مربوط به فروش بره با 76% و درآمد ناشی از فروش شیر با 13% است. همچنین هزینه علوفه بیشترین سهم هزینه را در منطقه آواجیق شمالی به خود اختصاص داده است. بر اساس معیار ارزش حال منفعت خالص در نرخ بهره 14 درصد بصورت کلی و به ازای هر واحد دامی به ترتیب 134111880 ریال 694880 ریال زیان وجود دارد. همچنین با نرخ بهره 16 درصد بصورت کلی و به ازای هر واحد دامی به ترتیب 108826420 ریال و 563870 ریال سود وجود خواهد داشت. بر اساس معیار منفعت به هزینه در نرخ بهره 14 درصد، دامداران در هر سه مقیاس با ضرر مواجه هستند و نسبت منفت به هزینه کمتر از یک است. به‌علاوه با افزایش نرخ بهره به 16 درصد، بازدهی اقتصادی گوسفندداریهای سنتی افزایش خواهد یافت.
ناهید محمدی؛ حسین دقیق کیا؛ غلامعلی مقدم؛ آرش جوانمرد؛ مایک مورفی
چکیده
یکی از دلایل اصلی کاهش زنده‌مانی اسپرم منجمد، تولید گونه‌های فعال اکسیژن می‌باشد (ROS). از آنجائیکه انتخاب آنتی‌اکسیدان‌ها برای مهار تولید ROS به دلیل عدم توانایی آنها در نفوذ به محل اصلی تولید ROS (میتوکندری) تاکنون کارایی خوبی در برنامه‌های انجماد اسپرم نداشته است؛ لذا، به این منظور ما روش جدیدی را برای مهار تولید Ros در فرایند انجماد ...
بیشتر
یکی از دلایل اصلی کاهش زنده‌مانی اسپرم منجمد، تولید گونه‌های فعال اکسیژن می‌باشد (ROS). از آنجائیکه انتخاب آنتی‌اکسیدان‌ها برای مهار تولید ROS به دلیل عدم توانایی آنها در نفوذ به محل اصلی تولید ROS (میتوکندری) تاکنون کارایی خوبی در برنامه‌های انجماد اسپرم نداشته است؛ لذا، به این منظور ما روش جدیدی را برای مهار تولید Ros در فرایند انجماد اسپرم خروس بررسی کردیم. در این مطالعه 14 خروس )سویه تجاری راس( با 28 هفته سن استفاده گردید. نمونه‌های منی پس از ارزیابی اولیه با یکدیگر مخلوط شده (Pooling) و پس از رقیق‌سازی و افزودن ماده MitoQ در پنج سطح (صفر، 05/0، 1/0، 2/0 و 4/0 نانومولار) منجمد گردیدند. پس از یخ‌گشایی، شاخصهای درصد زنده‌مانی ، پارامترهای تحرک اسپرم ، یکپارچگی‌غشای اسپرم ، میزان لیپید پراکسیداسیون و مورفولوژی اسپرم مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده‌ها بوسیله رویه GLM با استفاده از نرم افزار SAS(3/9) در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار و پنج تکرار انجام گرفت. برای مقایسه میانگین تیمارها از آزمون توکی استفاده شد. نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان داد که افزودن MitoQ به محیط انجماد اسپرم خروس باعث کاهش قابل توجه لیپیدپراکسیداسیون و افزایش میزان زنده‌مانی، یکپارچگی غشای پلاسمایی و مورفولوژی اسپرم شد. نتایج حاصل نشان داد که افزودن MitoQ در سطح 1/0 نانومولار سبب بهبود تحرک کل و پیش‌رونده، زنده‌مانی، یکپارچگی غشای پلاسمایی اسپرم ها نسبت به گروه شاهد گردید؛ همچنین موجب کاهش معنی‌دارغلظت MDA نسبت به گروه شاهد شد (05/0p<).
سیّد مهدی حسینی وردنجانی؛ محمّد مهدی شریعتی؛ حسین مرادی شهر بابک؛ مجتبی طهمورث پور
چکیده
هدف ازاین پژوهش، ارزیابی عملکردانتخاب ژنومی برای صفات تولیدشیر، درصدچربی و درصدپروتئین درگاو نژادنجدی درگلههای ایستگاهی و اقماری با استفاده از مدلهای آماری مختلف بود. ازارزشهای اصلاحی سنتی بدست آمده ازیک مدل رگرسیون تصادفی با استفاده ازاطلاعات شجرهای و فنوتیپی هر صفت بین سال‌های 1369 تا 1395 به عنوان متغیر پاسخ استفاده ...
بیشتر
هدف ازاین پژوهش، ارزیابی عملکردانتخاب ژنومی برای صفات تولیدشیر، درصدچربی و درصدپروتئین درگاو نژادنجدی درگلههای ایستگاهی و اقماری با استفاده از مدلهای آماری مختلف بود. ازارزشهای اصلاحی سنتی بدست آمده ازیک مدل رگرسیون تصادفی با استفاده ازاطلاعات شجرهای و فنوتیپی هر صفت بین سال‌های 1369 تا 1395 به عنوان متغیر پاسخ استفاده شد. با استفاده ازطرح 10 بار تکرار جمعیت آموزش-آزمون وچهارمدل بهترین پیش‌‌بینی نااریب خطی ژنومی مقیاس شده بافراوانی آللی مشاهده شده (GBLUP) و فراوانی آللی 5/0 (G05BLUP)، بیز A و بیز B قابلیت پیش‌‌بینی‌‌ها، ارزیابی شدند. نتایج نشان داد، GBLUP عملکرد بهتری نسبت به G05BLUP برای تولیدشیر (411/0 در مقابل 385/0) داشت ولی عملکرد G05BLUP برای درصدچربی (257/0 درمقابل 302/0) و درصدپروتئین (363/0 درمقابل 388/0) بهتر بود. صحّت برآورد ارزش اصلاحی تولید شیر و درصد چربی با استفاده از بیز A و بیز B به ترتیب به 371/0 و 353/0 کاهش و 329/0 و 314/0 افزایش یافتند. برای درصد پروتئین روش‌‌های بیزی و GBLUPs صحّت مشابه داشتند. دربین تمام روشها و صفات، بیزA برای پروتئین با 14/0 و G0BLUP برای تولید شیر با 71/0 به ترتیب کمترین و بیشترین اریب پیش‌‌بینی بصورت انحراف از یک را داشتند. صحّت پیش‌‌بینی‌‌ها با استفاده از گلههای اقماری علاوه بر گله ایستگاهی بین 01/0 تا 09/0 بسته به روش وصفت افزایش یافت ولی اریب نیز ازقبل بیشتر بود. درنتیجه، صحّت پیش‌‌بینی ژنومی برای صفات تولید شیر در گاو نجدی متوسط، ولی با توجه به اندازه کوچک جمعیت مناسب هستند که کاربرد انتخاب ژنومی برای این نژاد را ممکن میسازد.
درخشنده رحیمی؛ حسین منصوری یاراحمدی؛ اکبر یعقوبفر؛ جعفر فخرایی
چکیده
بهمنظور تعیین اثرات سطوح مختلف اسانس مرزه خوزستان، پودر سیر و شبدر بر عملکرد، خصوصیات لاشه و بازده مصرف انرژی و پروتئین در جوجههای گوشتی، آزمایشی با استفاده از 560 قطعه جوجه گوشتی یک‌روزه سویه راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی با 7 تیمار شامل 1- شاهد (بدون افزودنی)، 2- 400 میلی‌گرم/کیلوگرم اسانس مرزه، 3- 500 میلی‌گرم/کیلوگرم اسانس مرزه، ...
بیشتر
بهمنظور تعیین اثرات سطوح مختلف اسانس مرزه خوزستان، پودر سیر و شبدر بر عملکرد، خصوصیات لاشه و بازده مصرف انرژی و پروتئین در جوجههای گوشتی، آزمایشی با استفاده از 560 قطعه جوجه گوشتی یک‌روزه سویه راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی با 7 تیمار شامل 1- شاهد (بدون افزودنی)، 2- 400 میلی‌گرم/کیلوگرم اسانس مرزه، 3- 500 میلی‌گرم/کیلوگرم اسانس مرزه، 4- 2 درصد پودر سیر، 5- 4 درصد پودر سیر، 6- 5 درصد پودر شبدر، 7- 10 درصد پودر شبدر، و هر تیمار با 4 تکرار و 20 قطعه جوجه در هر تکرار در سه دوره آغازین، رشد و پایانی به مدت 42 روز اجرا شد. نتایج نشان دادند که در کل دوره آزمایش، تأثیر سطوح مختلف پودر سیر، پودر شبدر و اسانس مرزه خوزستان بر مصرف خوراک روزانه، وزن بدن و ضریب تبدیل غذایی معنیدار بود (05/0P<). بیشترین میانگین وزن بدن مربوط به گروه‌های شاهد و سطوح مختلف اسانس مرزه و سیر بود و کمترین وزن زنده در تیمارهای حاوی شبدر مشاهده شد (05/0P<). نتایج نشان دادند که استفاده از اسانس مرزه و پودر سیر نسبت به تیمار شاهد موجب افزایش معنیداری در وزن زنده جوجههایگوشتی شد. بیشترین نسبت بازده انرژی و پروتئین در پایان دوره پرورش به ترتیب مربوط به تیمارهای شاهد، اسانس مرزه و پودر سیر بود (05/0P<). استفاده از شبدر در جیره سبب کاهش معنیدار وزن بدن و بازده انرژی و پروتئین در جوجههای گوشتی گردید. خصوصیات لاشه به‌جز بازده لاشه و سینه بهطور معنیداری تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفتند.
مرضیه ابراهیمی؛ بنفشه فردوست؛ غلامعلی مقدم؛ مسعود ادیب مرادی؛ حسین جانمحمدی؛ صادق علیجانی؛ عباس رافت؛ آرش جوانمرد
چکیده
تغذیه درون رویانی به عنوان یک ابزار سودمند برای غلبه بر محدودیت رشد در طی رشد رویانی و پس از خروج از تخم در طیور اهلی محسوب می‌شود. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر تغذیه درون تخم‌مرغی سطوح مختلف اسید آمینه دیال- متیونین بر مورفولوژی روده کوچک جوجههای گوشتی یک‌روزه راس 308 بود. در این راستا، تعداد 240 تخم‌مرغ نطفه دار مادر ...
بیشتر
تغذیه درون رویانی به عنوان یک ابزار سودمند برای غلبه بر محدودیت رشد در طی رشد رویانی و پس از خروج از تخم در طیور اهلی محسوب می‌شود. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر تغذیه درون تخم‌مرغی سطوح مختلف اسید آمینه دیال- متیونین بر مورفولوژی روده کوچک جوجههای گوشتی یک‌روزه راس 308 بود. در این راستا، تعداد 240 تخم‌مرغ نطفه دار مادر گوشتی سویه راس 308 در قالب، طرح پایه کاملا تصادفی با 8 گروه آزمایشی و 30 تخم‌مرغ در هر تیمار استفاده شد. تیمارهای آزمایش به ترتیب شامل سطوح مختلف اسید آمینه دیال- متیونین (19/0، 38/0، 57/0، 76/0، 95/0 و 14/1 درصد) به همراه یک گروه شاهد-شم (تزریق آب استریل) و یک گروه شاهد (بدون تزریق) بودند که در روز 14 دوره جوجه کشی به مایع آمنیوتیک تزریق شدند. پس از تفریخ، جوجه‌ها وزن کشی و کشتار شدند و شاخصهای هستومورفولوژیکی بافت روده مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان دادند تغذیه درون تخم‌مرغی دیال- متیونین اثر معنیدار (05/0p<) بر جوجه‌درآوری، وزن و وزن نسبی ژئوژنوم، وزن روده کوچک و همچنین قطر کریپت (به جز دوازدهه)، طول پرز، عمق کریپت، نسبت طول پرز به عمق کریپت و ضخامت پرز در دوازدهه، ژئوژنوم و ایلیوم داشت. این در حالی است که تیمارها اثری بر وزن جوجه و شاخصهای وزنی و طولی دوازدهه و ایلیوم نداشت (05/0p>). بر اساس نتایج این آزمایش بهترین پاسخ مورفولوژی روده در تیمار 76/0 درصد دیال- متیونین مشاهده شد.
سیدطاها موسوی دامناب؛ محمدباقر منتظر تربتی؛ همایون فرهنگ فر
چکیده
چکیده: طول عمر به‌عنوان فاصله بین تولد و حذف بیان می‌شود که صفت مهم اقتصادی در گاوهای شیری برای افزایش سودآوری مدیریت گاو شیری است. هدف از این مطالعه تعیین عوامل مؤثر بر طول عمر در گاوهای شیری گاوداری‌های سازمان اقتصادی رضوی (خراسان رضوی، ایران) است. مجموعه داده‌ها شامل تولید شیر، طول عمر و پرونده بهداشتی مربوط به 11481 رأس گاو هلشتاین ...
بیشتر
چکیده: طول عمر به‌عنوان فاصله بین تولد و حذف بیان می‌شود که صفت مهم اقتصادی در گاوهای شیری برای افزایش سودآوری مدیریت گاو شیری است. هدف از این مطالعه تعیین عوامل مؤثر بر طول عمر در گاوهای شیری گاوداری‌های سازمان اقتصادی رضوی (خراسان رضوی، ایران) است. مجموعه داده‌ها شامل تولید شیر، طول عمر و پرونده بهداشتی مربوط به 11481 رأس گاو هلشتاین است که از شش گلهدر طول سال‌های1364 تا 1393جمع‌آوری شده است. دلایل حذف در شش گروه ازجمله مشکلات باروری، اختلالات گوارشی و متابولیکی، جراحات و مشکلات مربوط به رفاه و آسایش گاو شیری، بیماری‌های عفونی، تولید کم و غیراقتصادی و عوامل دیگر طبقه‌بندی شدند.گاوداری شماره یک و سه به ترتیب کمترین و بیشترین طول عمر را با 75/96 و 86/12 ماه داشتند. از سال 1364 تا سال 1393، با افزایش تولید شیر، میانگین طول عمر کاهش یافته است. مشکلات باروری، اختلالات گوارشی و متابولیکی و بیماری‌های عفونی از دلایل اصلی حذف به میزان28/49، 24/79 و 22/45 درصد بود. نتایج نشان‌دهنده‌ی دوباره این واقعیت است که مدیریت گاو شیری (در این مطالعه به‌عنوان اثرات گلّه) و سطوح بالای تولید شیر (به دلیل داشتن همبستگی منفی آن با طول عمر)، عوامل مؤثر بر طول عمر هستند و باید آنها را در برنامه‌های اصلاح نژاد برای طول عمر گاو شیری مورد توجه قرار داد. کلمات کلیدی: ماندگاری، بیماری‌های تولیدمثلی، روزهای شیردهی، حذف اجباری
محمد اسدی؛ عبدالحکیم توغدری؛ تقی قورچی؛ شهریار کارگر
چکیده
بهمنظور بررسی تاثیر شکل فیزیکی کنسانتره و نوع بافر جیره بر فراسنجه‌های شکمبه‌ای، خونی و سنتز پروتئین میکروبی در بره‌های پرواری نژاد دالاق از 28 رأس بره نر 5 ماهه با میانگین وزن 7/2±28 استفاده شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل 2×2 بر پایه طرح کاملا تصادفی با دو نوع بافر و دو شکل فیزیکی کنسانتره به مدت 98 روز اجرا شد. تیمارها شامل 1- کنسانتره ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تاثیر شکل فیزیکی کنسانتره و نوع بافر جیره بر فراسنجه‌های شکمبه‌ای، خونی و سنتز پروتئین میکروبی در بره‌های پرواری نژاد دالاق از 28 رأس بره نر 5 ماهه با میانگین وزن 7/2±28 استفاده شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل 2×2 بر پایه طرح کاملا تصادفی با دو نوع بافر و دو شکل فیزیکی کنسانتره به مدت 98 روز اجرا شد. تیمارها شامل 1- کنسانتره پلت شده + سسکوئی کربنات سدیم، 2- کنسانتره پلت شده + بی‌کربنات سدیم، 3- کنسانتره آردی + سسکوئی کربنات سدیم و 4- کنسانتره آردی + بی‌کربنات سدیم بودند. نمونه گیری از مایع شکمبه و خون گیری در روزهای 42 و 84 انجام شد. در روز 70 آزمایش جهت نمونه گیری و جمع آوری ادرار 3 رأس بره از هر تیمار به قفس‌های متابولیکی منتقل شدند. نتایج نشان داد که pH شکمبه در سه ساعت بعد از تغذیه در تیمار کنسانتره آردی و بافر سسکوئی کربنات سدیم بیش از سایر تیمارها بود (05/0P<). تیمارهای آزمایشی هیچگونه تاثیری بر غلظت آمونیاک شکمبه، تعداد پروتوزوا و جمعیت میکروبی نداشتند (05/0<P). در بین دامهای مصرف کننده کنسانتره پلت و آردی و بافرهای مختلف، اختلاف معنیداری از نظر غلظت مواد معدنی خون بجز کلسیم مشاهده نشد بطوریکه کلسیم خون در تیمارهای پلت بعلاوه سدیم بی‌کربنات و آردی بعلاوه سسکوئی بالاتر از سایر تیمارها بود (05/0<P). مشتقات پورینی و کل دفع و جذب مشتقات پورینی از ادرار و میزان پروتئین میکروبی سنتز شده در شکمبه به طور معنیداری در تیمار کنسانتره پلت و بافر بی‌کربنات سدیم افزایش یافت (05/0P<).
منوره قدوسی؛ امید دیانی؛ امین خضری؛ محمد مهدی شریفی حسینی؛ رضا طهماسبی
چکیده
هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر سیلاژ برگ و ساقه درخت موز با خرمای غیرخوراکی بر قابلیت هضم مواد مغذی، گونه‌های پروتوزوآ، نسبت مولاری اسیدهای چرب فرار، pH و نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه بود. برای تهیه سیلاژ، 85 کیلوگرم برگ و ساقه درخت موز با 15 کیلوگرم خرمای غیرخوراکی مخلوط و به-مدت 45 روز سیلو گردید. پس از تعیین ترکیب شیمیایی و انرژی متابولیسمی ...
بیشتر
هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر سیلاژ برگ و ساقه درخت موز با خرمای غیرخوراکی بر قابلیت هضم مواد مغذی، گونه‌های پروتوزوآ، نسبت مولاری اسیدهای چرب فرار، pH و نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه بود. برای تهیه سیلاژ، 85 کیلوگرم برگ و ساقه درخت موز با 15 کیلوگرم خرمای غیرخوراکی مخلوط و به-مدت 45 روز سیلو گردید. پس از تعیین ترکیب شیمیایی و انرژی متابولیسمی سیلاژ برگ و ساقه درخت موز با خرمای غیرخوراکی، از سطوح صفر، 7، 14 و 21 درصد بر اساس ماده خشک در جیرههای آزمایشی 4 راس گوسفند نر بالغ در قالب طرح چرخشی در 4 دوره 21 روزه استفاده شد. سیلو کردن برگ و ساقه درخت موز با خرمای غیرخوراکی، سبب افزایش ماده خشک، ماده آلی و چربی خام و کاهش خاکستر و الیاف نامحلول در شوینده خنثی شد (05/0>P). با توجه به نقطه فلیگ (100)، pH (4/4) و انرژی متابولیسمی (05/2)، سیلاژ برگ و ساقه درخت موز با خرمای غیرخوراکی دارای کیفیت مناسبی بود. قابلیت هضم ظاهری ماده خشک، ماده آلی و الیاف نامحلول در شوینده خنثی جیرههای آزمایشی دارای 14 و 21 درصد سیلاژ، نسبت به جیره شاهد کمتر بود (05/0>P). pH، نیتروژن آمونیاکی، اسیدهای چرب فرار، نسبت استات به پروپیونات و جمعیت پروتوزوآی مایع شکمبه تحت تاثیر جیره‌ها قرار نگرفت. بنابراین با توجه به‌عدم تغییر در ماده خشک مصرفی و فراسنجه‌های تخمیری شکمبه می‌توان از این سیلاژ در جیره گوسفند استفاده کرد.
علی صالح بهمن پور؛ فرشید فتاح نیا؛ مهدی میرزائی؛ گلناز تاسلی؛ حمیدرضا میرزایی الموتی
چکیده
این آزمایش با هدف بررسی اثر منبع دانه غلات (جو و ذرت) و اندازه ذرات علوفه یونجه (پودر شده در مقابل متوسط) بر عملکرد رشد، فراسنجه‌های خونی و تخمیر شکمبه‌ای گوساله‌های شیری انجام شد. از 32 رأس گوساله هلشتاین سه روزه (وزن اولیه 0/2 ± 4/36 کیلوگرم) در قالب طرح کاملاً تصادفی و آرایش فاکتوریل 2 × 2 استفاده شد. جیرههای آزمایشی شامل جیره ...
بیشتر
این آزمایش با هدف بررسی اثر منبع دانه غلات (جو و ذرت) و اندازه ذرات علوفه یونجه (پودر شده در مقابل متوسط) بر عملکرد رشد، فراسنجه‌های خونی و تخمیر شکمبه‌ای گوساله‌های شیری انجام شد. از 32 رأس گوساله هلشتاین سه روزه (وزن اولیه 0/2 ± 4/36 کیلوگرم) در قالب طرح کاملاً تصادفی و آرایش فاکتوریل 2 × 2 استفاده شد. جیرههای آزمایشی شامل جیره حاوی دانه جو و علوفه یونجه پودر شده، دانه جو و علوفه یونجه با اندازه متوسط، دانه ذرت و علوفه یونجه پودر شده و دانه ذرت و علوفه یونجه با اندازه متوسط بودند. مصرف خوراک آغازین در گوساله‌های تغذیه شده با جیرههای حاوی دانه ذرت در مقایسه با دانه جو در دوره قبل و بعد از شیرگیری و کل دوره بالاتر بود. گوساله‌های تغذیه شده با جیره حاوی دانه ذرت دارای وزن نهایی و میانگین افزایش وزن روزانه بالاتری در مقایسه با دانه جو بودند. اندازه ذرات علوفه یونجه تاثیری بر مصرف خوراک آغازین و میانگین افزایش وزن روزانه نداشت. ارتفاع هیپ و جدوگاه گوساله‌های تغذیه شده با جیره حاوی دانه ذرت در مقایسه با دانه جو بالاتر بود. در گوساله‌های تغذیه شده با جیره حاوی دانه ذرت در مقایسه با دانه جو غلظت کل اسیدهای چرب فرار افزایش و نسبت مولی استات کاهش یافت. در این مطالعه تقابلی بین منبع غلات خوراک آغازین و اندازه ذرات علوفه بر عملکرد گوساله‌های شیری مشاهده نشد اما استفاده از دانه ذرت در خوراک آغازین عملکرد گوساله‌های هلشتاین طی دوره انتقال از خوراک مایع به جامد را بهبود داد.
مهدی مهرابادی؛ علیرضا وکیلی؛ محسن دانش مسگران؛ رضا ولی زاده
چکیده
هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثر مخلوط پنج گیاه دارویی شامل سیر، اکالیپتوس، دارچین، آویشن، نعناع فلفلی و همچنین اسانس آنها بر تولید و ترکیب شیر و فراسنجه‌های خونی گاوهای هلشتاین در اواسط شیردهی بود. این آزمایش با 18 راس گاو شیری هلشتاین در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تیمار شامل تیمار شاهد، تیمار مخلوط گیاهان دارویی (HPM:10 گرم در کیلوگرم ...
بیشتر
هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثر مخلوط پنج گیاه دارویی شامل سیر، اکالیپتوس، دارچین، آویشن، نعناع فلفلی و همچنین اسانس آنها بر تولید و ترکیب شیر و فراسنجه‌های خونی گاوهای هلشتاین در اواسط شیردهی بود. این آزمایش با 18 راس گاو شیری هلشتاین در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تیمار شامل تیمار شاهد، تیمار مخلوط گیاهان دارویی (HPM:10 گرم در کیلوگرم ماده خشک کنسانتره) و تیمار مخلوط اسانس گیاهان دارویی(EOM:150 میلی‌گرم در کیلوگرم ماده خشک کنسانتره) به مدت 28 روز و با 6 رأس گاو در هر تیمار اجرا شد. تولید شیر روزانه در سه بار دوشش اندازه‌گیری شد. در روزهای پایانی آزمایش نمونه‌گیری از خون و مایع شکمبه انجام شد. تولید شیر و ترکیبات آن تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند، بهطوری که استفاده از EOM در مقایسه با تیمار شاهد و HPM باعث افزایش تولید شیر (9/25 در مقابل 3/27 و 72/24 کیلوگرم در روز)، پروتئین (63/2 در مقابل 84/2 و 65/2 کیلوگرم در روز) و کل مواد جامد شیر (84/8 در مقابل 89/8 و 86/8 کیلوگرم در روز) گردید. هر دو ترکیب HPM و EOM غلظت کل اسیدهای چرب اشباع شیر را کاهش و غلظت اسیدهای چرب غیراشباع را افزایش دادند (05/0>P). غلظت آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و تری‌گلیسرید پلاسما بعد از مصرف خوراک و پروتئین پلاسما قبل از مصرف خوراک تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند (05/0>P). بهطور کلی استفاده از اسانس‌های گیاهی با تاثیر بر الگوی تخمیر شکمبه، باعث بهبود تولید شیر درگاوهای شیری شده و می‌تواند سبب تغییر در ترکیبات شیر شود.
ناصر محمودنیا؛ بهروز دستار؛ جواد بیات کوهسار؛ امید عشایری زاده
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی اثرات تغذیهای هسته خرمای تخمیر شده بر عملکرد، صفات لاشهو جمعیت میکروبی دستگاه گوارش در جوجههای گوشتی بود. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل 4×2 با یک تیمار شاهد در قالب طرح کاملاً تصادفی با 540 قطعه جوجه یک روزه در 9 تیمار و 5 تکرار (12 جوجه در هر تکرار) انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل جیره ذرت – سویا (شاهد)، ...
بیشتر
هدف از این پژوهش بررسی اثرات تغذیهای هسته خرمای تخمیر شده بر عملکرد، صفات لاشهو جمعیت میکروبی دستگاه گوارش در جوجههای گوشتی بود. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل 4×2 با یک تیمار شاهد در قالب طرح کاملاً تصادفی با 540 قطعه جوجه یک روزه در 9 تیمار و 5 تکرار (12 جوجه در هر تکرار) انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل جیره ذرت – سویا (شاهد)، جیرههای حاوی 2، 4 ،6 و 8 درصد هسته خرمای خام و2، 4،6 و 8 درصد هسته خرمای تخمیر شده بود. فرآیند تخمیر موجب کاهش فیبرخام و افزایش پروتئین خام گردید (05/0p<). تغذیه هسته خرمای تخمیری باعث افزایش مصرف خوراک و بهبود افزایش وزن در دوره پایانی (42-25 روزگی) شد (05/0p<). در همین دوره افزایش وزن در سطح 8 درصد هسته خرمای تخمیری (1474 گرم در برابر 1336 گرم) بهطور معنیداری (05/0p<) بیشتر از تیمار شاهد بود. هزینه خوراک مصرفی در جیره حاوی خوراک تخمیری بیشتر از جیره هسته خام بود (05/0p<). چربی محوطه بطنی و وزن سنگدان در تیمارهای حاوی هسته خرمای تخمیری نسبت به تیمارهای حاوی هسته خرمای خام کاهش یافت (05/0p<). جمعیت باکتریهای اسید لاکتیک و کلی فرم در ایلئوم جوجههای تغذیه شده با هسته خرمای تخمیری در مقایسه با هسته خرمای خام بطور معنیداری بترتیب بیشتر و کمتر بودند(05/0p<). نتایج این مطالعه نشان داد که تخمیر هسته خرما در سطح 8 درصد موجب بهبود عملکرد جوجه گوشتیدر دوره پایانی پرورش میگردد.
عبداله شریفیان؛ حامد احمدی؛ محمد امیری کریمی ترشیزی
چکیده
آزمایشی بهمنظور بررسی اثر مصرف سطوح کاهشی پروبیوتیک بیوپل براساس سن بر عملکرد، سیستمایمنی و مورفولوژی روده باریک جوجههایگوشتی انجام گردید. به این منظور تعداد 256 قطعه جوجهگوشتی 1 روزه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4تیمار شامل: 1) شاهد، 2) سطوح 300 (1 تا 10 روزگی)، 200 (11 تا 24 روزگی)، 100 (25 تا 42 روزگی) گرم در تن خوراک از پروبیوتیک بیوپل، 3) سطوح150 ...
بیشتر
آزمایشی بهمنظور بررسی اثر مصرف سطوح کاهشی پروبیوتیک بیوپل براساس سن بر عملکرد، سیستمایمنی و مورفولوژی روده باریک جوجههایگوشتی انجام گردید. به این منظور تعداد 256 قطعه جوجهگوشتی 1 روزه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4تیمار شامل: 1) شاهد، 2) سطوح 300 (1 تا 10 روزگی)، 200 (11 تا 24 روزگی)، 100 (25 تا 42 روزگی) گرم در تن خوراک از پروبیوتیک بیوپل، 3) سطوح150 (1 تا 10 روزگی)، 100 (11 تا 24 روزگی)، 50 (25 تا 42 روزگی) گرم در تن خوراک از پروبیوتیک بیوپل، 4) سطح ثابت 300 گرم در تن خوراک از پروبیوتیک بیوپل انجام شد. در پایان هیچ کدام از تیمارهای پروبیوتیکی تأثیری بر مصرف خوراک، افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراک مصرفی نداشتند. اثر تیمارها بر درصد هماتوکریت خون معنیدار بود (05/0>P) به طوری که تیمار دوم بیشترین درصد هماتوکریت را به خود اختصاص داده بود. تیتر آنتیبادی تولید شده علیه گلبول قرمز گوسفند تحت تأثیر تیمارهای پروبیوتیکی قرار نگرفت. در ناحیه دئودنوم به طور معنیداری (05/0>P) سلولهای گابلت روی ویلی و همچنین تعداد سلولهای گابلت در هر 100 میکرومتر از طول ویلی تحت تأثیر تیمارها قرار گرفت (01/0>P)، بهطوری که بیشترین تعداد سلول گابلت و سلولهای گابلت روی ویلی در تیمار شاهد مشاهده شد. ضخامت ویلی در ناحیه ایلئوم تحت تأثیر تیمارهای اعمال شده به طور معنیداری (01/0>P) تغییر کرد، بهطوری که بیشترین ضخامت ویلی در تیمار شاهد مشاهده شد، درحالی که بین سایر تیمارهای پروبیوتیک اختلاف معنیدار وجود نداشت.
آیدین عزیزپور
چکیده
کاهش جوجه‌درآوری و افزایش تلفات جنینی در جوجه‌کشی از لحاظ اقتصادی حایز اهمیت فراوانی است. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثرات ماه، فصل، سن گله مادر و وزن تخم‌مرغ‌های نطفه‌دار بر درصد جوجه‌درآوری و تلفات جنینی در طی دوره جوجه‌کشی می‌باشد. با مراجعه مکرر به کارخانه جوجه‌کشی تخم‌مرغ‌های قابل جوجه‌کشی، جوجه‌درآوری شده و غیر قابل جوجه‌درآوری ...
بیشتر
کاهش جوجه‌درآوری و افزایش تلفات جنینی در جوجه‌کشی از لحاظ اقتصادی حایز اهمیت فراوانی است. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثرات ماه، فصل، سن گله مادر و وزن تخم‌مرغ‌های نطفه‌دار بر درصد جوجه‌درآوری و تلفات جنینی در طی دوره جوجه‌کشی می‌باشد. با مراجعه مکرر به کارخانه جوجه‌کشی تخم‌مرغ‌های قابل جوجه‌کشی، جوجه‌درآوری شده و غیر قابل جوجه‌درآوری 3 مزرعه مرغ مادر گوشتی ثبت گردید و سپس با استفاده از روش سوم ( شکستن تخم‌مرغ‌های جوجه‌درآوری نشده در پایان دوره انکوباسیون) تخم‌مرغ‌های جوجه‌درآوری نشده مورد بازرسی قرار گرفتند. از مجموع تعداد 2372604 تخم‌مرغ قابل جوجه-کشی نطفه‌دار، میزان 73/75 % تخم‌مرغ جوجه‌درآوری شده و میزان 27/24 % تخم‌مرغ عدم هچ (تلفات جنینی) ثبت شدند. اثر ماه و دو فصول بهار و تابستان بر میانگین درصد جوجه‌درآوری و میانگین درصد تلفات جنینی معنیدار بود (05/٠>p)، بهطوریکه شهریور ماه و تابستان کمترین میزان جوجه‌درآوری و بیشترین میزان تلفات جنینی را داشتند. با افزایش سن گله مادر و افزایش وزن تخم‌مرغ نطفه‌دار میانگین درصد جوجه‌درآوری بهطور معنیدار کاهش یافت، درحالی‌که میانگین درصد تلفات جنینی افزایش پیدا کرد (05/٠>p). ببیشترین میزان تلفات جنینی بهطور معنیدار در بی‌نطفگی و مرحله VIجنینی مشاهده گردید. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که ماه، فصل، سن گله مادر و دامنه وزنی تخم‌مرغ بر میزان جوجه‌درآوری و تلفات جنینی تاثیر دارند.
عبدالعزیز یانق؛ فرزاد قنبری؛ جواد بیات کوهسار؛ فرید مسلمی پور
چکیده
این پژوهش بهمنظور بررسی ترکیب شیمیایی و فراسنجه‌های تولید گاز تفاله گوجه فرنگی سیلو شده با تفاله چغندرقند (5 و 10 درصد وزن تفاله گوجه فرنگی) و تلقیح باکتریایی (لاکتوباسیلوس پلانتاروم ، 1 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم علوفه‌ی تازه) و تاثیر آن بر عملکرد بره‌های پرواری مغانی انجام گرفت. آزمایش پرواری با 25 راس بره نر مغانی به‌مدت 70 روز ...
بیشتر
این پژوهش بهمنظور بررسی ترکیب شیمیایی و فراسنجه‌های تولید گاز تفاله گوجه فرنگی سیلو شده با تفاله چغندرقند (5 و 10 درصد وزن تفاله گوجه فرنگی) و تلقیح باکتریایی (لاکتوباسیلوس پلانتاروم ، 1 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم علوفه‌ی تازه) و تاثیر آن بر عملکرد بره‌های پرواری مغانی انجام گرفت. آزمایش پرواری با 25 راس بره نر مغانی به‌مدت 70 روز انجام شد. بره‌ها بهطور تصادفی به پنج گروه تقسیم شده و هر گروه یکی از تیمارهای شاهد، جیره بدون سیلاژ تفاله گوجه فرنگی (تیمار 1)، جیره حاوی سیلاژ تفاله گوجه فرنگی + 5 درصد تفاله خشک چغندرقند (تیمار 2)، جیره حاوی سیلاژ تفاله گوجه فرنگی + 10 درصد تفاله خشک چغندرقند (تیمار 3)، جیره حاوی سیلاژ تفاله گوجه فرنگی + 5 درصد تفاله خشک چغندرقند با تلقیح باکتریایی (تیمار4) و جیره حاوی سیلاژ تفاله گوجه فرنگی + 10 درصد تفاله خشک چغندرقند با تلقیح باکتریایی (تیمار 5) را دریافت کردند. مقدار پتانسیل تولید گاز، قابلیت هضم ماده آلی، انرژی قابل متابولیسم و اسیدهای چرب کوتاه زنجیر در تفاله گوجه فرنگی سیلو شده با 10 درصد تفاله خشک چغندر قند و تلقیح باکتریایی بیشتر از شاهد بود. مقدار خوراک مصرفی و ضریب تبدیل خوراک در تیمار شاهد بیشتر از سایر تیمارها بود. تفاله گوجه فرنگی سیلو شده با تفاله چغندر قند باعث کاهش هزینه خوراک مصرفی روزانه و به‌دنبال آن افزایش مقدار سود روزانه شد. در مجموع، استفاده از تفاله گوجه فرنگی سیلوشده با 10 درصد تفاله چغندرقند در جیره بره‌های پرواری پیشنهاد میگردد.
رضا بهمرام؛ مریم اسرافیلی تازه کند محمدیه
چکیده
برای ارزیابی پیشرفت ژنتیکی صفات رشد از اطلاعات شجره 12140 رأس بز کرکی رایینی مربوط به سال‌های 1369 تا 1389 در مرکز پرورش و اصلاح نژاد بز کرکی رایینی استفاده شد. صفات مورد بررسی شامل وزن تولد، شیرگیری، شش ماهگی، نه ماهگی و یک‌سالگی بود. مؤلفه‌های واریانس و پارامترهای ژنتیکی صفات با روش حداکثر درستنمایی محدود شده و شش مدل حیوانی مختلف با ...
بیشتر
برای ارزیابی پیشرفت ژنتیکی صفات رشد از اطلاعات شجره 12140 رأس بز کرکی رایینی مربوط به سال‌های 1369 تا 1389 در مرکز پرورش و اصلاح نژاد بز کرکی رایینی استفاده شد. صفات مورد بررسی شامل وزن تولد، شیرگیری، شش ماهگی، نه ماهگی و یک‌سالگی بود. مؤلفه‌های واریانس و پارامترهای ژنتیکی صفات با روش حداکثر درستنمایی محدود شده و شش مدل حیوانی مختلف با استفاده از نرم افزار Wombat برآورد شد. وراثت-پذیری مستقیم صفات وزن تولد، شیرگیری، شش ماهگی، نه ماهگی و یک‌سالگی به ترتیب 24/0، 29/0، 33/0، 35/0 و 37/0 بود. ارزش اصلاحی دام‌ها برای هر صفت، با استفاده از بهترین مدل دام تک صفتی برآورد گردید. روند فنوتیپی، ژنتیکی و محیطی صفات به ترتیب از طریق تابعیت میانگین فنوتیپی، میانگین ارزش اصلاحی و تفاوت ارزش اصلاحی از ارزش فنوتیپی بر سال تولد برآورد شد. روند ژنتیکی صفات وزن تولد، شیرگیری، شش ماهگی، نه ماهگی و یک‌سالگی به ترتیب 71/16، 83/85، 16/105، 67/123 و 53/122 گرم در سال محاسبه شد (01/0>p). میزان پیشرفت ژنتیکی صفات وزن تولد، شیرگیری، شش ماهگی، نه ماهگی و یک‌سالگی به ترتیب 483/0، 561/0، 767/1، 647/1 و 465/1 کیلوگرم برآورد شد. با توجه به روند‌های ژنتیکی مثبت برآورد شده برای صفات رشد در بز‌های رایینی، به نظر می‌رسد برنامه انتخاب دام‌ها بر مبنای ارزش اصلاحی در این نژاد منجر به پیشرفت ژنتیکی قابل مناسبی شده و باید این راهکار ادامه یابد.
ایوب عزیزی؛ افروز شریفی؛ حسن فضائلی
چکیده
در پژوهش حاضر یک ترکیب آهسته رهش اوره تولید شد و اثرات آن روی فراسنجه‌های تولید گاز، تخمیر، ناپدید شدن مواد مغذی و فعالیت آنزیمهای میکروبی شکمبه گوسفند در شرایط آزمایشگاهی بررسی گردید. از چهار تیمار آزمایشی شامل جیره شاهد (کنترل)، و مکمل نمودن جیره شاهد با اوره، اوره آهسته رهش و اًپتیژن استفاده گردید. نتایج نشان داد که در عمده زمان‌های ...
بیشتر
در پژوهش حاضر یک ترکیب آهسته رهش اوره تولید شد و اثرات آن روی فراسنجه‌های تولید گاز، تخمیر، ناپدید شدن مواد مغذی و فعالیت آنزیمهای میکروبی شکمبه گوسفند در شرایط آزمایشگاهی بررسی گردید. از چهار تیمار آزمایشی شامل جیره شاهد (کنترل)، و مکمل نمودن جیره شاهد با اوره، اوره آهسته رهش و اًپتیژن استفاده گردید. نتایج نشان داد که در عمده زمان‌های انکوباسیون، بیشترین میزان غلظت آمونیاک شکمبه در جیره غذایی مکمل شده با اوره و کمترین میزان در جیره شاهد مشاهده گردید (05/0P<). هرچند، در همه زمان‌های انکوباسیون اختلاف قابل توجهی بین تیمار مکمل شده با اوره آهسته رهش و اُپتیژن وجود نداشت (05/0P>). پس از 96 ساعت انکوباسیون، جیرههای آزمایشی تأثیری بر کل گاز تولیدی، ضرایب b و c و pH شکمبه نداشتند (05/0P>). بیشترین میزان ناپدید شدن ماده خشک و ماده آلی، تخمین انرژی قابل متابولیسم، اسیدهای چرب فرار کوتاه زنجیر، سنتز پروتئین میکروبی و فعالیت آنزیم کربوکسی متیل سلولاز در جیره شاهد و کمترین میزان آنها در جیره مکمل شده با اوره به دست آمد (05/0P<). بیشترین میزان فعالیت تجزیه کاغذ صافی با تغذیه جیره حاوی اوره آهسته رهش و کمترین میزان آن در جیره حاوی اوره مشاهده گردید (05/0P<). بیشترین میزان فعالیت پروتئازی شکمبه در جیره مکمل شده با اوره بوده، و کمترین میزان آن در جیره شاهد به دست آمد (05/0P<). در کل، استفاده از مکمل اوره آهسته رهش در شرایط آزمایشگاهی در مقایسه با اوره سبب بهبود گوارش‌پذیری ماده خشک و ماده آلی، سنتز پروتئین میکروبی و فعالیت عمده آنزیمهای فیبرولایتیک شکمبه گردید.
حسن نبی پور افروزی؛ نورمحمد تربتی نژاد؛ محمود شمس شرق؛ منصور رضائی
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی اثر سطوح مختلف کنجاله گلوتن ذرت ( 4 و 8 درصد) بدون فرآوری و فرآوری شده با آنزیم پروتئاز (mg/L300)، در قالب طرح کاملاً تصادفی و آزمایش فاکتوریل 2×2 با یک جیره شاهد بر عملکرد، فراسنجه‌های بیوشیمیایی خون، ایمنی و جمعیت میکروبی ایلئوم جوجههای گوشتی انجام شد. 200 قطعه جوجه خروس گوشتی یک روزه سویه تجاری راس 308 با 5 تیمار، ...
بیشتر
این آزمایش به منظور بررسی اثر سطوح مختلف کنجاله گلوتن ذرت ( 4 و 8 درصد) بدون فرآوری و فرآوری شده با آنزیم پروتئاز (mg/L300)، در قالب طرح کاملاً تصادفی و آزمایش فاکتوریل 2×2 با یک جیره شاهد بر عملکرد، فراسنجه‌های بیوشیمیایی خون، ایمنی و جمعیت میکروبی ایلئوم جوجههای گوشتی انجام شد. 200 قطعه جوجه خروس گوشتی یک روزه سویه تجاری راس 308 با 5 تیمار، 4 تکرار و 10 قطعه جوجه در هر تکرار به مدت 38 روز پرورش یافتند. طی دوره آزمایش مصرف خوراک، افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی اندازه‌گیری شد. در سن 30 و 37 روزگی، جهت بررسی ایمنی و در سن 38 روزگی، جهت تعیین برخی از فراسنجه‌های بیوشیمیایی خون از ورید بال خون‌گیری به عمل آمده است. در پایان دوره آزمایش از بخش ایلئوم، جمعیت میکروبی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این آزمایش نشان داد که جیرههای آزمایشی حاوی 4 و 8 درصد کنجاله گلوتن ذرت فرآوری شده با آنزیم پروتئاز در اثرات متقابل و مقایسات مستقل نسبت به شاهد دارای افزایش مصرف خوراک، افزایش وزن بدن و کاهش ضریب تبدیل غذایی بود (05/0P<)، و همچنین، تیمار حاوی 8 درصد گلوتن ذرت فرآوری شده با آنزیم پروتئاز در اثرات متقابل و مقایسات مستقل سبب افزایش ایمنی، سوپراکسیددیسموتاز و کاهش فلور میکروبی مضر در پایان دوره شد (05/0P<). به طور کلی، نتایج این آزمایش نشان داد که فرآوری گلوتن ذرت با آنزیم پروتئاز در شرایط آزمایشگاهی و استفاده از آن در جیره غذایی جوجههای گوشتی سبب بهبود عملکرد، ایمنی و کاهش جمعیت میکروبی مضر شد.
یونس مولودی؛ محسن دانشیار
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی اثرات سطوح مختلف اسانس رزماری (صفر،100 و200 میلی‌گرم در کیلوگرم) و اسانس نعناع فلفلی (صفر،100 و200 میلی‌گرم در کیلوگرم) بر عملکرد، وضعیت آنتی‌اکسیدانی و فعالیت برخی آنزیم های خون بلدرچین‌های ژاپنی انجام شد. تعداد 360 قطعه بلدرچین ژاپنی یک‌روزه در قالب یک آزمایش فاکتوریل 3×3 بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 9 تیمار، ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی اثرات سطوح مختلف اسانس رزماری (صفر،100 و200 میلی‌گرم در کیلوگرم) و اسانس نعناع فلفلی (صفر،100 و200 میلی‌گرم در کیلوگرم) بر عملکرد، وضعیت آنتی‌اکسیدانی و فعالیت برخی آنزیم های خون بلدرچین‌های ژاپنی انجام شد. تعداد 360 قطعه بلدرچین ژاپنی یک‌روزه در قالب یک آزمایش فاکتوریل 3×3 بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 9 تیمار، 4 تکرار و 10پرنده در هر تکرار مورد استفاده قرار گرفتند. کاربرد اسانس‌های رزماری و نعناع فلفلی در جیره بر مصرف خوراک، افزایش وزن بدن و ضریب تبدیل خوراک در کل دوره آزمایش تأثیر معنیداری نداشت (05/0<P). همچنین اثر متقابل اسانس‌های رزماری و نعناع فلفلی هم در مورد فراسنجه-های عملکرد معنیدار نبود (05/0<P). مصرف اسانس‌های رزماری و نعناع فلفلی به تنهایی و یا با هم تأثیری بر فراسنجه‌های خونی شامل غلظت مالون دی‌آلدئید و اسید اوریک، ظرفیت کل آنتی‌اکسیدانی و همچنین فعالیت آنزیمهای خون بلدرچین‌های ژاپنی در سن 35 روزگی نداشت (05/0<P). به علاوه تاثیر اسانس‌های رزماری و نعناع فلفلی بر فراسنجه‌های رنگ روشنی (L)، قرمزی (a) و زردی (b) گوشت سینه بلدرچین‌های ژاپنی معنیدار نبود. به طور کلی، بر اساس نتایج این مطالعه به نظر می‌رسد که مصرف اسانس گیاهان رزماری و نعناع فلفلی تاثیر معنیداری بر عملکرد، فعالیت آنزیمهای خونی، فراسنجه‌های پراکسیدانی و آنتی‌اکسیدانی خون و همچنین فراسنجه‌های رنگ گوشت سینه بلدرچین‌های ژاپنی نداشت.
عبداله رضاقلی وند لاهرود؛ محمد مرادی شهربابک؛ عباس پاکدل
چکیده
هدف از این مطالعه مقایسه نیکویی برازش چهار مدل آماری غیرخطی شامل برودی، گمپرتز، ون برتالانفی و لجستیک برای صفات رشد بزغاله‌های نژاد مهابادی بود. به منظور تجزیه و تحلیل منحنی رشد از مجموع 126 بزغاله، 2036 رکورد هفتگی وزن بدن از زمان تولد تا سن105روزگی استفاده شد. به منظور مقایسه نیکویی برازش مدل‌ها، آماره هایی از قبیل ضریب تبیین (R2)، جذر ...
بیشتر
هدف از این مطالعه مقایسه نیکویی برازش چهار مدل آماری غیرخطی شامل برودی، گمپرتز، ون برتالانفی و لجستیک برای صفات رشد بزغاله‌های نژاد مهابادی بود. به منظور تجزیه و تحلیل منحنی رشد از مجموع 126 بزغاله، 2036 رکورد هفتگی وزن بدن از زمان تولد تا سن105روزگی استفاده شد. به منظور مقایسه نیکویی برازش مدل‌ها، آماره هایی از قبیل ضریب تبیین (R2)، جذر میانگین مربعات و معیار اطلاع آکایک محاسبه شد. نیکویی برازش بین چهار مدل مورد مطالعه متفاوت بود که به لحاظ خصوصیات کلی مدل برودی به علت ضریب تبیین بالا، جذر میانگین مربعات باقیمانده و معیار اطلاع آکایک پایین به عنوان بهترین مدل برای برازش منحنی رشد نژاد مهابادی معرفی شد. متوسط وزن تولد، وزن شیرگیری (105 روزگی) و متوسط افزایش وزن روزانه پیش از شیرگیری در بزغاله‌های نژاد مهابادی به ترتیب 25/3، 5/13 و 092/0 کیلوگرم در روز بود. نتایج حاصل از این مطالعه می تواند به برنامه ریزی در زمینه ی استراتژی های مدیریتی مزرعه و تصمیمگیری در مورد حذف بزغاله های ضعیف (کم رشد) و انتخاب بزغاله های پرتولید (رشد زیاد) از طریق منحنی رشد کمک کند.
شهاب الدین گودرزی؛ علی رضا آقاشاهی؛ یوسف مهمان‌نواز؛ عبدالرضا تیموری
چکیده
در حال حاضر در کشور تعداد 7816 واحد گاوداری صنعتی شیری با مجموع 847500 رأس گاو و گوساله اصیل به فعالیّت تولیدی مشغول می‌باشند. طبق آخرین اطّلاعات موجود، در استان البرز تعداد 227 واحد گاوداری صنعتی شیری با مجموع 92600 رأس گاو و گوساله به فعالیّت تولیدی مشغول می‌باشند. پژوهش حاضر بهمنظور مطالعه‌ی ترکیب گلّه در گاوداری‌های صنعتی استان البرز ...
بیشتر
در حال حاضر در کشور تعداد 7816 واحد گاوداری صنعتی شیری با مجموع 847500 رأس گاو و گوساله اصیل به فعالیّت تولیدی مشغول می‌باشند. طبق آخرین اطّلاعات موجود، در استان البرز تعداد 227 واحد گاوداری صنعتی شیری با مجموع 92600 رأس گاو و گوساله به فعالیّت تولیدی مشغول می‌باشند. پژوهش حاضر بهمنظور مطالعه‌ی ترکیب گلّه در گاوداری‌های صنعتی استان البرز اجرا گردید. در این پژوهش اطّلاعات مربوط به 43 واحد گاوداری صنعتی شیری تحت پوشش مرکز اصلاح نژاد دام کشور مربوط به سال 1391 اخذ و مورد بررسی قرار گرفت. واحدها به دستههای ظرفیتی مختلف (زیر 100 رأس، 100 تا 200رأس، 200 تا 300 رأس، 300 تا 500 رأس و بیشتر از 500 رأس) تقسیم شدند. سپس به‌صورت تصادفی20 درصد از واحدهای موجود در هر طبقه (در مجموع 43 واحد نمونه) انتخاب و اطّلاعات ثبت شده از آنها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. بر اساس نتایج بهدست آمده نسبت دامهای دوشا، ماده خشک آبستن، ماده خشک غیرآبستن، تلیسه غیرآبستن، تلیسه آبستن، گوساله (6-0 ماهه)، گوساله (8-6 ماهه)، گوساله (12-8 ماهه) و گاو نر در کل واحدهای مورد بررسی به‌ترتیب 8/35، 9/9، 6/3، 3/10، 2/10، 1/10، 7/6، 13 و 4/ 0درصد بود.
محسن رجب زاده نسوان؛ بهروز دستار؛ تقی قورچی؛ امید عشایری زاده؛ مرتضی خمیری
چکیده
به منظور مقایسه تاثیر افزودن تفاله گوجه فرنگی در جیره جوجههای گوشتی، دو نوع تفاله گوجه فرنگی خام و تخمیر شده هر کدام در چهار سطح (5، 10، 15 و 20 درصد) به صورت آزمایش فاکتوریل 2×4 در قالب طرح کاملا تصادفی و یک گروه آزمایشی شاهد با 9 گروه آزمایشی و 3 تکرار استفاده و تاثیر آنها بر عملکرد، فراسنجه‌های خونی و ریخت شناسی پرز‌های ایلئوم جوجه‌ها ...
بیشتر
به منظور مقایسه تاثیر افزودن تفاله گوجه فرنگی در جیره جوجههای گوشتی، دو نوع تفاله گوجه فرنگی خام و تخمیر شده هر کدام در چهار سطح (5، 10، 15 و 20 درصد) به صورت آزمایش فاکتوریل 2×4 در قالب طرح کاملا تصادفی و یک گروه آزمایشی شاهد با 9 گروه آزمایشی و 3 تکرار استفاده و تاثیر آنها بر عملکرد، فراسنجه‌های خونی و ریخت شناسی پرز‌های ایلئوم جوجه‌ها بررسی شد. نتایج نشان داد تغذیه جوجههای گوشتی با تفاله گوجه فرنگی تخمیری سبب بهبود افزایش وزن نسبت به تفاله گوجه فرنگی خام و گروه شاهد گردید (05/0>P). خوراک مصرفی جوجههای تغذیه شده با تفاله گوجه فرنگی تخمیری تفاوت معنیداری با تفاله گوجه فرنگی خام نداشت. ضریب تبدیل غذایی جوجههای تغذیه شده با تفاله گوجه فرنگی تخمیری بهتر بود (05/0>P). بیشترین افزایش وزن و خوراک مصرفی در سطح 15 درصد تفاله گوجه فرنگی تخمیری مشاهده گردید (05/0>P). تغذیه جوجههای گوشتی با تفاله گوجه فرنگی تخمیری به طور معنیداری باعث کاهش کلسترول، تری‌گلیسرید، لیپو پروتئین با چگالی پایین، لیپو پروتئین با چگالی خیلی پایین و افزایش لیپو پروتئین با چگالی بالا گردید (05/0>P). نسبت طول پرز به عمق کریپت و طول پرز ایلئوم در جوجههای تغذیه شده با تفاله گوجه فرنگی تخمیری نسبت به تفاله گوجه فرنگی خام و گروه شاهد بالاتر بود (05/0>P). استفاده از تفاله گوجه فرنگی تخمیری باعث کاهش کلسترول، بهبود عملکرد و سلامت جوجههای گوشتی نسبت به تفاله گوجه فرنگی خام شد، در نتیجه امکان استفاده از آن تا سطح 15 درصد در جیره غذایی جوجه-های گوشتی وجود دارد.
مهسا هدایتی سیچانی؛ امیر داور فروزنده؛ پیروز شاکری
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی تأثیر سطوح مختلف یک بیوچار معدنی بر عملکرد، قابلیت هضم مواد مغذی جیره و فراسنجه‌های خونی گوساله‌های هلشتاین انجام شد. برای این منظور از 27 رأس گوساله‌ی ماده هلشتاین از شیر گرفته شده با میانگین وزن اولیه 45/9±663/67 کیلوگرم در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با 3 تیمار و 9 تکرار به مدت 49 روز استفاده شد. تیمارهای آزمایشی ...
بیشتر
این تحقیق با هدف بررسی تأثیر سطوح مختلف یک بیوچار معدنی بر عملکرد، قابلیت هضم مواد مغذی جیره و فراسنجه‌های خونی گوساله‌های هلشتاین انجام شد. برای این منظور از 27 رأس گوساله‌ی ماده هلشتاین از شیر گرفته شده با میانگین وزن اولیه 45/9±663/67 کیلوگرم در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با 3 تیمار و 9 تکرار به مدت 49 روز استفاده شد. تیمارهای آزمایشی حاوی 83/32 درصد علوفه و 17/67 درصد کنسانتره بودند و کنسانتره مورد استفاده در جیره 1 (شاهد)، 2 و 3 به‌ترتیب حاوی صفر، 35/0 و 70/0 درصد بیوچار معدنی بود. مصرف خوراک روزانه و افزایش وزن در پایان هر هفته از آزمایش اندازه‌گیری شد. غلظت برخی از فراسنجه‌های خون در روز 48 آزمایش تعیین شد. نتایج نشان داد که کل افزایش وزن گوساله‌ها در دوره آزمایش، وزن بدن گوساله‌ها در پایان آزمایش و افزایش وزن روزانه گوساله‌ها در طول دوره آزمایش تحت جیره‌ها قرار نگرفت. میانگین مصرف خوراک روزانه گوساله‌ها در کل دوره در گروه‌های آزمایشی یکسان بود (37/0=P). قابلیت هضم ماده آلی، پروتئین خام و الیاف نامحلول در شوینده خنثی (NDF) در جیرههای حاوی بیوچار در مقایسه با جیره شاهد بیشتر بود (01/0>P). همچنین افزودن بیوچار به جیره گوساله‌ها تأثیری بر غلظت نیتروژن اوره‌ای، پروتئین کل، تری گلیسیرید و لیپوپروتئین‌های با چگالی کم در خون نداشت. بهطور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از بیوچار معدنی مذکور در جیره گوساله‌ها سبب بهبود بازده تبدیل خوراک، افزایش قابلیت هضم و کاهش کلسترول خون گوساله‌ها گردید.
